აზარტულ თამაშებთან დაკავშირებით კანონპროექტის ჩავარდნის შემდეგ უმრავლესობისგან განაწყენებული კობა დავითაშვილი აზარტული თამაშების აკრძალვასთან დაკავშირებით ხელმოწერების შეგროვებას აპირებს და საპრეზიდენტო არჩევნების პარალელურად რეფერენდუმის ჩატარებას გეგმავს, რისთვისაც 200 ათასი ხელმოწერაა საჭირო. მეტიც, მისი თქმით, სრულად აიკრძალება სათამაშო ბიზნესის საჯარო რეკლამა, რათა ახალი პირების ჩათრევა არ მოხდეს ამ ბიზნესში.
„ეროვნულ-რელიგიური ინსტიტუტის“ ხელმძღვანელი ზვიად ტომარაძე, რომელიც „აზარტული თამაშების რეკლამირების აკრძალვის შესახებ“ კანონპროექტის ავტორია, პარლამენტში კანონპროექტის ჩავარდნას იმით ხსნის, რომ აზარტული ბიზნესის წარმომადგენლებმა პარლამენტარებზე ზეგავლენა მოახდინეს. ამ მხრივ მას აკვირვებს „ეროვნული ფორუმისა“ და კონსერვატორების გადაწყვეტილება, თორემ რესპუბლიკელებისა და, მით უფრო, ნაციონალებისგან სხვა გადაწყვეტილებას არც მოელოდა.
აზარტული თამაშების აკრძალვასთან დაკავშირებით For.ge ექსპერტებს ესაუბრა.
ექსპერტი ეკონომიკის საკითხებში გიორგი აბაშიშვილი აზარტულ თამაშებთან დაკავშირებით ორგვარ პოზიციას აფიქსირებს. მისი თქმით, აკრძალვა სულაც არ ნიშნავს, რომ ის არ არსებობს. შესაძლოა, მოვახდინოთ გარკვეული ტიპის აკრძალვა, მაგრამ შემდგომ ეს აკრძალვა გადაინაცვლებს ჩრდილოვანი ეკონომიკის სფეროში, რაც ნიშნავს, რომ ფარულად იარსებებს, ოღონდ ოფიციალურად არ დარეგულირდება.
უფრო მეტიც, ექსპერტის თქმით, მსგავსი ტიპის მაგალითები საქართველოშიც და მსოფლიოშიც უამრავია, როცა რაღაც ვითომ აკრძალული და არაღიარებულია, მაგრამ, სინამდვილეში, ის მუშაობს. ამიტომ ეს აკრძალვა ლეგალური სფეროდან ეკონომიკის არალეგალურ სფეროში გადანაცვლებას ნიშნავს, რითაც ბიუჯეტს მნიშვნელოვანი შემოსავლები დააკლდება. მით უფრო, რომ საქართველოსაც აქვს ე.წ. ხელზე თამაშის ტრადიცია. აზარტული თამაშების გამო თვითკვლელობის შემთხვევები კი შესაძლოა უფრო გახშირდეს, თუკი ეს თამაშები არალეგალურ სფეროში გადაინაცვლებს.
გარდა ამისა, გიორგი აბაშიშვილის განმარტებით, აზარტული თამაშების სფეროში დღეს ასეულობით ადამიანია დასაქმებული. ამდენად, საინტერესოა, მათ რას ვუპირებთ და შრომით ბაზარზე დიდი კონკურენციის ფონზე სამსახურის გარეშე ვტოვებთ?!
რაც შეეხება საზოგადოების მორწმუნე ნაწილში არსებულ მოსაზრებას, გიორგი აბაშიშვილი ამ აზრსაც იზიარებს და აცხადებს, რომ, თუ აღმოჩნდება, რომ ეს მოსახლეობის საყოველთაო ნებაა, შესაძლოა, ამ შემთხვევაში მას პატივი ვცეთ. თუმცა ექსპერტი ფიქრობს, რომ ეს ხელმოწერებით არ უნდა გაკეთდეს და ამ ტიპის საკითხი სხვაგვარად უნდა მოგვარდეს. კერძოდ, უნდა არსებობდეს ცალკე პოლიტიკური პარტია, რომელიც იტყვის, რომ მხარს უჭერს კაზინოების აკრძალვას. ხოლო, თუ იმ პარტიას მოსახლეობა მხარს დაუჭერს, შესაძლოა, ამან გაამართლოს.
„ასე უბრალოდ, ერთი დეპუტატის მიერ ხელმოწერების შეგროვება სანდოდ არ მიმაჩნია. თუ ადამიანებს კაზინო არ სურთ, შეუძლიათ, არც იარონ. ჩვენს ზოგიერთ მეზობელ ქვეყანაში აკრძალულია ასეთი თამაშები. ამიტომ ეს ადამიანები ჩამოდიან და საქართველოში თამაშობენ. არ ვიცი, იმ ქვეყნებში იატაკქვეშ არის თუ არა აზარტული თამაშები, მაგრამ ისინი ფულის ხარჯვას საქართველოში აგრძელებენ. თუ ქართველებს ავუკრძალავთ საქართველოში თამაშს, წავლენ და სხვა ქვეყნებში ითამაშებენ, რომ არაფერი ვთქვათ, არალეგალურ თამაშზე. მით უმეტეს, ინტერნეტის სისტემა არსებობს, რასაც ვერ ავკრძალავთ“, - აცხადებს გიორგი აბაშიშვილი, რომლისთვისაც პირადად აზარტული თამაშები მიუღებელია.
ექსპერტს ეკონომიკის საკითხებში ვაჟა ბერიძეს რეფერენდუმების მიმართ დადებითი განწყობა აქვს და მიიჩნევს, რომ ხალხის მონაწილეობა ქვეყნის მართვაში უფრო კონკრეტული, რეალური და ინტენსიური უნდა გახდეს, რაც დამოუკიდებლობის 20 წლის განმავლობაში აკლდა საქართველოს. თუმცა რეფერენდუმის გზით სათამაშო ბიზნესის აკრძალვასთან დაკავშირებით ექსპერტი ფიქრობს, რომ კობა დავითაშვილი ცდება. მეტიც, მისი აზრით, ეს გამოცდილი პოლიტიკოსი შესანიშნავად ერკვევა პოლიტიკის დეტალებსა და ნიუანსებში, მაგრამ ამ შემთხვევაში, დავითაშვილს ცდუნებამ სძლია და პოპულიზმის გზას დაადგა, რაც ნამდვილად არ შეეფერება ამ რანგის პოლიტიკოსს. კერძოდ, ვაჟა ბერიძეს სათამაშო ბიზნესის აკრძალვა მორალურ-ეთიკური მომიზეზებით ზედმეტობად მიაჩნია. მეტიც, ექსპერტი ამას ჩვენი საზოგადოებრივი ცნობიერების რადიკალიზაციისკენ გადადგმულ ნაბიჯად თვლის.
გარდა ამისა, ვაჟა ბერიძე ეთანხმება აზრს, რომ ცივილიზებული ქვეყნების მსგავსად, სათამაშო ბიზნესის რეკლამირების რეგლამენტაცია უნდა მოვახდინოთ, გარკვეულ ადგილებში მათი განთავსება უნდა ავკრძალოთ, პრაიმ-ტაიმში სათამაშო ბიზნესთან დაკავშირებული სარეკლამო რგოლები უნდა შევზღუდოთ, მაგრამ, არავითარ შემთხვევაში, არ უნდა ავკრძალოთ, რადგან ჩვენ არ ვაშენებთ ბოლშევიკური სოციალიზმის ქვეყანას, ასევე, არ ვაშენებთ თეოლოგიურ წყობილებას და თეოკრატიას, არამედ ჩვენ ვაშენებთ ევროპული ტიპის დემოკრატიას.
აქედან გამომდინარე, ლიბერალური ეკონომიკის საფუძველზე უნდა აყვავდეს ქვეყანა, რათა შემდეგ უკვე, სოციალისტური პრინციპების მოშველიებით, სამართლიანი განაწილების მექანიზმები შემოვიღოთ.
„მანამდე კი დაუშვებელია მოქმედი ბიზნესის შევიწროება და აკრძალვა. ეს შედეგს არ მოიტანს, ასეთი ბიზნესი იატაკქვეშეთში წავა, ფარული იქნება და ამის გამო სახელმწიფო ბიუჯეტი შემოსავლებს დაკარგავს. მეზობელი ქვეყნები, სადაც ეს ბიზნესი აიკრძალა, ცდებიან, რადგან სახელმწიფო არ უნდა კარნახობდეს საზოგადოებას, თუ რა უნდა აიკრძალოს და რა - არა. ისლამი ჰუმანური რელიგიაა, მაგრამ მისი რადიკალური ფრთა ყველა ქვეყანაში ცუდ როლს ასრულებს და სახელმწიფოს ცხოვრებაში ერევა, იწვევს საგანმანათლებლო სისტემის ცვლილებებს. რა მოგებას ნახულობენ ეს ქვეყნები, როცა აზერბაიჯანელები და სხვები ჩამოდიან საქართველოში და კაზინოებში თამაშობენ?! თუ ისევ საბჭოთა წყობის დროინდელი სისტემა უნდა დავაბრუნოთ, როცა საქართველოს მოქალაქეებისთვის ღირშესანიშნაობა, რასაც ისინი ავსტრიაში, საფრანგეთსა და გერმანიაში ნახულობდნენ, ეს იყო კაზინო“, - აცხადებს ექსპერტი.
ეკონომიკის ექსპერტი ემზარ ჯგერენაია მიიჩნევს, რომ საქართველო სეკულარული ქვეყანაა და, ვისაც რა უნდა, ის უნდა აკეთოს. ამიტომ ექსპერტი არ ფიქრობს, რომ რეფერენდუმი სჭირდებოდეს აზარტულ თამაშებს.
„მესმის, რომ ვიღაცისთვის ეს პრობლემაა, მაგრამ საქართველო პატარა ქვეყანაა და მას აზარტული თამაშები ტურიზმის განსავითარებლად სჭირდება. დარწმუნებული ვარ, რეფერენდუმი საქართველოში არ ჩატარდება. რომც ჩატარდეს, ალბათ, საკმარის ხმას ვერ მიიღებს, რადგან აქ უფრო მნიშვნელოვანია ტურიზმის განვითარება, ვიდრე აზარტული თამაშების აკრძალვა. ის, რომ აზერბაიჯანსა და თურქეთში აიკრძალა ეს თამაშები, არაფერს ნიშნავს. ყველა მათგანი თამაშობს საქართველოში და აქ მოაქვთ ფული“, - აცხადებს ემზარ ჯგერენაია.
