რითი განსხვავდება ქართველი ბიზნესმენის ისტორია, დასავლელი ბიზნესმენის ისტორიისგან, არ ვიცი. არც ის ვიცი, სად გადის ზღვარი ქართულ ბიზნესსა და პოლიტიკას შორის. ვიცი ის, რომ კაპიტალი, რომლის დაგროვება პრაგმატიზმზე, ჭკუაზე, იღბალზე და ხშირად სისასტიკეზეა დამოკიდებული, წესით, ემოციებისთვის ადგილს არ უნდა ტოვებდეს. ამიტომ მგონია, რომ დრამატიზმი ქართული ბიზნესის კიდევ ერთი თავისებურებაა.

ინტერვიუ, რომელიც ბიზნესმენ ცეზარ ჩოჩელთან ჩავწერე, თავისი შინაარსით, თითქოს, არაფრით განსხვავდება, იმისგან, რაც სხვა, თუნდაც სააკაშვილის მიერ დევნილი არაერთი ბიზნესმენისგან მომისმენია, თუმცა ვაღიარებ, მაშინ ყველა იმ ისტორიას, როგორც გარდაუვალს ისე აღვიქვამდი.

არც არავის ბრალეულობაზე და მითუმეტეს, უდანაშაულობაზე ვაპირებ თავი დავდო, მაგრამ არ მინდა ყველაფერი ძველი სქემით განვითარდეს - ბიზნესგადანაწილებები, წილები და დევნილი ბიზნესმენები.     

არც არაფრის შეფასებას ვაპირებ, რადგან ის, რასაც ამ ინტერვიუში წაიკითხავთ, სადაც ბევრი ითქვა და უფრო მეტი ვერა თუ არა, ვფიქრობ, თავად დააყენებს შედეგს.

ისტორია და ისტორიის სამი მთავარი გმირი - ჩოჩელი, მერაბიშვილი და ხუხაშვილი. ამბავი, სადაც ყველას თავის ადგილი აქვს, მაგრამ, ვის - რა? - ეს უკვე მომავლის და გამოძიების საქმეა.   

ინტერვიუს ჩაწერას, „ზედაზენის“ ქარხანაში, სახელფასო უწყისების გაცნობით ვიწყებთ. უნდა ვაღიარო, საქართველოს კვალობაზე, მუშების ხელფასებიც კი საკმაოდ მიმზიდველად გამოიყურება. ჰოდა, კომპანიის მესაკუთრეც ამაყად ფურცლავს თითოეულ უწყისს და მეც ვეკითხები: 

თქვენი შექმნილი იმპერიით ამაყობთ, თუმცა წლების განმავლობაში საზოგადოებისთვის ცეზარ ჩოჩელი ერთი იმიჯშებღალული ჩინოვნიკი და ბიზნესმენია...

- ეს ყველაფერი გამოიწვია იმან, რომ საზოგადოების ინფორმირება სხვა მიმართულებით ხდებოდა. ჯერ კიდევ 90-ან წლებში, როცა არცერთ ხელისუფლებასთან არ გვქონია არანაირი შეხება, მაშინაც კი მტრებად აღგვიქვამდნენ.

კვამლი უცეცხლოდ არ არსებობს, რა ინტერესი ჰქონდათ თქვენი?

- ინტერესი ორი მიმართულებით არსებობდა, პირველი ის იყო, რომ არ მოგვწონდა რაც იმ პერიოდში ხდებოდა ქვეყანაში. მხოლოდ ახალგორზე რომ ვილაპარაკო, 1997 – 1999 წლებში თავზე დაგვენგრა მთელი რაიონი, პატრონი არ ყავდა. რამდენი ხელისუფალი შეიცვალა ყველას ერთი ინტერესი ჰქონდა - ვიღაცას რაღაცა წაეგლიჯა ჩვენთვის.

ბიზნესის დათმობა გთხოვდნენ?

- არა, მაშინ თანხების „შეწერა“ იყო მოდაში. თუმცა, არავისთვის არაფერი დამითმია. ბევრმა იცის რა ცხოვრების წესით ვცხოვრობდი, ადამიანი დახმარებას როცა მთხოვს, აუცილებლად დავეხმარები, მაგრამ როცა მოდის და მეუბნება - უნდა მომცე... უნდა მომცე, რას მიქვია, რა, ვალი მაქვს? ამას ყოველთვის შეურაცხყოფად აღვიქვამდი...

ამ ყველაფერს დაერთო მეორე პრობლემაც, 1999 წელს ჩემი მომდევნო ძმა ახალგორში დამოუკიდებელ დეპუტატად იყრიდა კენჭს. არ გვინდოდა, რომ რომელიმე პარტიას მივკედლებოდით, რაიონის ინტერესებიდან გამომდინარე, გვინდოდა უფრო დამოუკიდებელი ყოფილიყო, რის გამოც მთელი სახელმწიფო მანქანა დატრიალდა - ეს როგორ გაბედეს ჩოჩელებმაო.

იმ პერიოდში, საქართველოს ლუდის ბაზარზე 22% გვეკავა, დაგვიკეტეს ქარხნები, აღგვიძრეს სისხლის სამართლის საქმეები, ზოგი ჩვენი მეგობარი დაიჭირეს, ზოგი სამსახურიდან გააგდეს და ა. შ. მაგრამ ამ ქვეყნის სიყვარულის გამო, არსად გავქცეულვართ, იმის მიუხედავად, რომ პირდაპირ გამაფრთხილეს - ორი-სამი კვირა გაქვს, რომ საქართველოდან წახვიდე, წინააღმდეგ შემთხვევაში, საქმეს ავღძრავთ რამდენიმე მუხლითო.

ეს ის პერიოდია როდესაც შალვა ნათელაშვილს დაუპირისპირდით?

- კი, მაგ პერიოდში მოხდა ჩვენი პირველი დაპირისპირება. ჩვენ მაშინ შევთანხმდით, რომ ნათელაშვილს არ უნდა დაეყენებინა თავისი კანდიდატურა, თუ უნდოდა, რომ ოპოზიციურად განწყობილ კანდიდატს მოეგო. ნათელაშვილი პირველად, მაშინ შევიდა ხელისუფლებასთან გარიგებაში და დაგვიყენა კანდიდატურა. 36 ხმით წავაგეთ, 360 ბიულეტინი გაფუჭდა, სადაც ჩემი ძმა შემოიხაზა.

ნათელაშვილმა გატყავებული ცხვარი რომ ჩამოგიკიდათ სახლის კარებზე, გინდათ თქვათ, რომ იმ შემთხვევის ბრალია?

- ის, რაც ბოლო პერიოდში ხდებოდა, ეს მარტო შალვას იდეები არ იყო. ჩემი აზრით, მას რაღაცა დონის სახელმწიფო მოხელეები და ჩინოვნიკები უწყობდნენ ხელს.

ანუ, ეს იყო იმ ხელისუფლების დაკვეთა, რომელთანაც ახლო ურთიერთობა გქონდათ?

- ამას ხელისუფლების დაკვეთას ვერ დავარქმევდი, მაგრამ იმ ხელისუფლებაში იყვნენ გარკვეული ადამიანები, რომლებიც რაღაცეებს გეგმავდნენ ჩემს წინააღმდეგ, თორემ, მე რომ ხორცის ბიზნესთან არანაირი კავშირი არ მქონდა, შალვა ნათელაშვილმა გადასარევად იცოდა. ძალიან კარგად იცოდა ისიც, რომ იმ ავადსახსენებელ აგვისტოს თვეში, ჩოჩელს ფეხი არ გაუდგია ახალგორის რაიონიდან, რომ არანაირი წვრილფეხა და მსხვილფეხა საქონელი მე არ მყოლია არასდროს და მაინც ლაპარაკობდა, სამი თუ ხუთი ათასი წვრილფეხა და მსხვილფეხა საქონელი გადარეკაო.

დღეს, როდესაც ლაპარაკობენ, რომ „ლეიბორისტული პარტია“ გასკდა ორ ნაწილადო, რა ჰგონიათ, რაღაცას წარმოადგენენ? ყველა ეგ ჯგუფი დამოკიდებული იყო გადმოგდებულ ფულზე, რომ ვიღაცას შეკვროდნენ და ვიღაცაზე შეთითხნილი ამბებით თავიანთი ავტორიტეტი აეწიათ.

ვის სჭირდებოდა თქვენთან დაპირისპირება? გამოდის, ნათელაშვილი შემსრულებელი იყო.

- დღეს, ჩემ თავთანაც მაქვს კითხვები - ვინ იყვნენ ეს ადამიანები? ალბათ, ძალიან მალე, ყველაფერს თავისი სახელი დაერქმევა და ზუსტად მეცოდინება ვისგან წამოვიდა ხორცის თემა, ვინ აქეზებდა და ვინ აფინანსებდა ნათელაშვილს.

აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, ალბათ, ერთადერთი კაცი ვიყავი, ვინც ფინანსურად დამოკიდებული არ იყო არავიზე. მე რომ გუბერნატორი გავხდი, ჩვენ ჯგუფს გააჩნდა ორმოცდაჩვიდმეტი მილიონი, რომელიც მთლიანად ქართულ ეკონომიკაში ჩავდეთ. ვაშენებდით ქარხნებს, ვქმნიდით სამუშაო ადგილებს და იმაზე მეტი პატივისცემა და ავტორიტეტი მქონდა ჩემს თანამშრომლებში, ვიდრე ნებისმიერს ჩინოვნიკს თავის უწყებაში. არანაირი ხელფასი, არანაირი პრემიები და შეღავათები მე არ მაინტერესებდა და არც მიმიღია.

როგორ მოხდა, რომ თქვენ არ მიგიღიათ შეღავათები, როცა ხელისუფლებასთან დაახლოებულ ბიზნესმენებს ყოველთვის მწვანე შუქი ჰქონდათ ანთებული?

- ამას სჭირდება ფაქტებით საუბარი.

ფაქტები გინდათ? მედიის მაგალითს გაგახსენებთ, როცა „კავკასიას“ 2 ლარის გამო ანგარიშები გაუყინეს, ამ დროს სახელისუფლებო არხებს მილიონები ჩამოაწერეს. ახლაც, როცა პრეზიდენტი ბიზნესის ამნისტირების ინიციატივით გამოდის, შემთხვევით, ხომ არ იცით რას უკავშირდება ეს ინიციატივა?

- ყოველ შემთხვევაში, ჩვენი ჯგუფი იმ ჯგუფს არ განეკუთნებოდა, ვინც რაიმე შეღავათით სარგებლობდა. მეტსაც გეტყვით, ჩვენი ერთი კომპანია იმის გამო გაკოტრდა, რომ სახელმწიფომ არანაირი მხარდაჭერა არ აღმოგვიჩინა.

სხვათაშორის, თქვენს, ამ გაკოტრებულ „ინტერპალასტზე“ მუდმივად იყო საუბრები, რომ წეროვანში დევნილების სახლების მშენებლობისთვის საგანგებოდ შეიქმნა. თქვენ არ აწვდიდით მასალებს, თანაც საკმაოდ ძვირად?

- ეს კომპანია აწარმოებდა 120 დასახელების პროდუქციას, რომლის ანალოგიც შემოდიოდა თურქეთიდან და იყო გაცილებით დაბალი ხარისხის. ჩვენ ვითხოვდით, რომ შექმნილიყო ლაბორატორია, ჩვენივე ხარჯებით, რომელსაც სახელმწიფოს გადავცემდით, მაგრამ იმის გამო, რომ მერე ეს არ დაკავშირებულიყო ჩემს სახელთან, რომ აი, ცეზარ ჩოჩელს აქვს ინტერესები „ინტერპლასტში“ და იმიტომ გაკეთდა ეს ლაბორატორიაო, არ გაკეთდა. ეს გვჭირდებოდა იმისთვის, რომ კონკურენტუნარიან პირობებში ვყოფილიყავით. თურქეთს აქვს აუარებელი ბაზარი, ჩვენ კი ბაზარი არ გაგვაჩნია. თურქეთს 2%-ანი მოგებითაც გაყიდული საქონელი მოგებას აძლევს, ჩვენ 2%-ანი მოგებით ვერ ვმუშაობთ. თურქეთიდან შემოსული დაბალი ხარისხის მასალის ფასი, შესაბამისად, დაბალი იყო და კონკურენციას ვერ ვუწევდით. დღეს კი, კომპლექსი, სადაც დასაქმებული იყო ათას ორასი ადამიანი, გაჩერებულია.

მართალია, „ინტერპლასტს“ დევნილების სახლებისთვის მიწოდებული აქვს სახურავების მასალა, კარ-ფანჯარა და თუ არ მეშლება, მილგაყვანილობაც, მაგრამ გაცილებით დაბალ ფასად, ვიდრე მაშინდელი საბაზრო ფასები იყო.

კი, მაგრამ ახლა არ თქვით, რომ მაღალ ფასებზე გიწევდათ მუშაობა?

- ყველაფრის მიუხედავად, დაბალ ფასად მივაწოდეთ. ის დავალება, რაც ხელისუფლებისგან მქონდა, შევასრულე. რაც შეეხება მასალების მიწოდებას, აქ დასამალი არაფერია, დიახ, მასალას ჩვენ ვაწოდებდით და ამაზე გამოძიებაც გვედავება, მაგრამ ჩვენ ყველაფერს პასუხს სასამართლოზე გავცემთ. დღეს დავაა იმაზე, რომ ვიღაცას რაღაც ინტერესები ჰქონია - ღორს ყველა ღორი ეგონა. არასოდეს მიცხოვრია სხვისი ხელის შემყურე და სხვათაშორის, ეს ოჯახიდან მომყვება. სხვისი გამორჩენით, სხვის ხარჯზე ცხოვრება არ ამიწყვია და მითუმეტეს, ჩემი ხალხის ხარჯზე.

ხორცის თემას დავუბრუნდეთ, რატომ მოხდა ამ თემის თქვენთან დაკავშირება? რაღაცას ბოლომდე არ ამბობთ.

- ბოლოდროინდელი მოვლენები, ეს იყო გაგრძელება, თორემ ხორცის თემა მე უფრო ადრე დამაბრალეს. უბრალოდ, რაღაც მომენტში, შალვას ინტერესები დაემთხვა ზოგიერთი ჩინოვნიკის ინტერესებს. შალვას ეგონა ჩემი დისკრედიტაციით მისი რეიტინგი აიწევდა, მაგრამ რასაც მიაღწია, ხედავთ.

ზოგიერთი ვინ არის, თუ ამბობთ - თქვით.

- ყველაფერს თავისი დრო და თავისი ადგილი აქვს. მე ვერ ვიქნები ადამიანი, რომელიც გამოისვრის სიტყვას და მერე ცხრა ბოდიში უნდა მოიხადოს. მაქვს ეჭვები კონკრეტულ ადამიანებზე, მაგრამ მინდა დასაბუთებულად ვიცოდე, თორემ კონკრეტული გვარ სახელები ვიცი - ვისგანაც წამოვიდა, როგორ წამოვიდა, ვინ ბლოკავდა მედიაში ამ ინფორმაციის გასვლას. ამიტომ მინდა ყველაფერი დავაზუსტო, რადგან მასთან კონკრეტულად მექნება პასუხი მოსათხოვი.

ადამიანების წინააღმდეგ მიმართულ ქმედებას ყოველთვის რაღაც მიზეზი აქვს, თქვენ კი არ ამბობთ რა იყო ამის მიზეზი, მითუმეტეს, რომ აქ პოლიტიკა იყო გარეული. რას იტყვით ვანო მერაბიშვილზე?

- მერაბიშვილთან 2005 წლიდან ვმეგობრობდი, ეს ის პერიოდია, როცა ახალგორიდან იტაცებდნენ საქონელს და ბოლოს, ხალხის გატაცება დაიწყეს. მაშინ ჩამოვედი და მერაბიშვილს ვთხოვე, რომ საზღვართან სპეცნაწილი ჩაეყენებინა. იმავე დღეს წავედით, დავათვალიერეთ პერიმეტრი, მეორე დღეს კი, ვანომ გამოყო ხალხი და ჩავაყენეთ. ორ კვირაში ერთხელ, ხან თვეში ერთხელ ამ ხალხთან ერთად დავდიოდით შემოწმებაზე. ფაქტობრივად განოლდა ქურდობის ფაქტები, ყაჩაღობა მოისპო და ხალხმა ამოისუნთქა. აქედან დაიწყო ჩვენი მეგობრობა. სხვათა შორის, ჩვენ ხშირად დავდიოდით სხვადასხვა რესტორანებში, თუ ორჯერ მე გადამიხდია, მესამედ ის იხდიდა და სულ მეუბნებოდა - მეგობრობა არის ორმხრივი და სულ შენ რატომ უნდა იხადოო. აი, ეს ურთიერთობა გვქონდა, სხვა ურთიერთობა ვანოსთან არ მქონია.

თქვენს ბიზნესებთან მერაბიშვილს არავითარი კავშირი არ ჰქონდა?

- რა კავშირი უნდა ჰქონოდა, საერთოდ, რა გარიგება უნდა მქონოდა ხელისუფლების წარმომადგენელთან, მაჩუქეს რამე, გამიკეთეს რამე, ხელი შემიწყეს რამეში, თუ - რა? ერთადერთი შემთხვევა იყო, როცა პრეზიდენტმა ნოღაიდელს დაავალა, დაეხმარეთ ნატახტრის ქარხანას, რომ დენი მისცეთო. როგორც თქვენ რამე გაგიკეთებიათ ნატახტრისთვის, ისე - სხვას. დენი რომ მოგვეყვანა აქამდე, მილიონი გვაქვს გადახდილი, დაახლოებით 200- 300 ათასი გადახდილი გვაქვს, რომ გაზი შემოგვეყვანა. იმას კი არ ვამბობ, რომ ვიღაცა ვალდებული იყო რამე გაეკეთებინა, უბრალოდ, მითხრან, რაში მიწყობდნენ ხელს.

საამშენებლო კომპანია გვქონდა „მიქსორი“, რომელიც დღესაც ერთ-ერთი წარმატებული და საუკეთესო კომპანიაა. დამკვეთი ყავდა სახელმწიფოს კონტრაქტორი კომპანია და იქედან დღესაც მილიონ ნახევარი აქვს „მიქსორს“ ასაღები. ორი წელია სასამართლოებში დავდივართ და დღემდე ვერ ავიღეთ ის ფული. როგორ, თუ ასეთი გავლენიანი ვიყავი, ვერ დავიბრუნებდი? შაქარი ვერ შემოვიტანე „ბარამბოში“. კარამელი შემოდიოდა 18 %-ანი განბაჟებით, რომელიც თურქეთში, ბელორუსიაში, უკრაინაში იწარმოებოდა და მე ნედლეული შემომქონდა 33%-ანი განბაჟებით, ეგ იყო, ალბათ, ამათი ხელშეწყობა.

მე ამ მახინაციებში და „ფავორიტებში“არასოდეს ვმონაწილეობდი, გჯერათ? ხშირად, მაღლა რა პოლიტიკა ტრიალებდა, ისიც კი არ მაინტერესებდა, მითუმეტეს, რომ გუბერნატორი ვიყავი. მთელი ჩემი ცხოვრების ამოცანა იყო მეკეთებინა ის საქმე, რომელიც ვიღაცას გამოადგებოდა.

ხორცის თემას ავცდით.

რატომ ავცდით...

იმიტომ, რომ მაინც არ ამბობთ რატომ მოხდა ამ თემის თქვენზე მიბმა.

- ხომ გითხარით, ერთ-ერთი ძირითადი მომენტი და საერთოდ, ეს მარტო ხორცის თემა არ იყო.

დააკონკრეტეთ, ჯერჯერობით თქვით, რომ მერაბიშვილთან მეგობრობა გაკავშირებდათ.

- დამაბრალეს, თითქოს, ჩოჩელს მერაბიშვილი „კრიშავსო“. ჩემი და მერაბიშვილის დაკავშირება მაგ თემიდან დაიწყო.

ვინ დაგაბრალათ? ისევ ზოგადად საუბრობთ. მე დაგიკონკრეტოთ ვის გულისხმობთ? - ავთო წერეთელს, რომელსაც დავით კეზერაშვილი მფარველობდა?

- ლოგიკურად თუ ვიმსჯელებთ ასეა, მაგრამ შეიძლება ამ სქემაში ავთო წერეთელი საერთოდ არ ერია.

კეზერაშვილი ხომ ერია?

- ვერ ვიტყვი, რომ კეზერაშვილი...

აბა, ინდური ხორცი მე არ შემომქონდა.

- ყველამ იცის, რომ ავთო წერეთელი იყო ერთ-ერთი ხორცის შემომტანი. ხორცი იქნებოდა, თუ რძის ფხვნილი ავთოსთვის რა მნიშვნელობა ჰქონდა? აქ ლაპარაკი იყო ერთ რამეზე, უნდა მომხდარიყო ჩოჩელის დისკრეტიდაცია და ამით მოხდებოდა მერაბიშვილის დისკრეტიდაცია.

ესე იგი, მერაბიშვილისთვის გამოიყენეს ჩოჩელი?

- დიახ, და ეგ იმხელა თემაა, მთელი ნაშრომი გამოვა. თქვენ რა გგონიათ, მე არ ვმუშაობდი, რომ ეს თემა გახსნილიყო? არ არსებობს ტელევიზია სამჯერ, ოთხჯერ არ მქონდეს ინტერვიუ მიცემული, მაგრამ არაფერი შუქდებოდა. ინტერნეტში ჩემი პრესსამსახური დადებდა ინფორმაციას და ცოტა ხანში, შემოდიოდა და მეუბნებოდა, ბატონო ცეზარ ინფორმაცია გაქრაო.

ანუ, „ნაციონალურ მოძრაობაში“ შიგნით იყო დაპირისპირება და თქვენ აღმოჩნდით მსხვერპლი? სხვათა შორის, სასაკლაოების თემასაც თქვენ გიკავშირებდნენ.

- ეგ, უკვე მერე წამოვიდა. არც-ერთი სასაკლაო ჩემი არ არის. ეს, საერთოდ, თითიდან გამოწოვილი თემა იყო. როცა გლეხს ეუბნები, რომ საქონელი უნდა მიიყვანო სადღაც, რომ დაკლან, შენ ამით გლეხს უქმნი დისკომფორტს, ართმევ ფულს. მეორე მხრივ, ამან თბილისის ბაზარზე ხორცის გაძვირება გამოიწვია. იცოდნენ, ამ თემას ვისაც დააბრალებდნენ იმისი ავტორიტეტი უნდა შერყეულიყო და ასეც მოიქცნენ.

კიდე ერთხელ გეკითხებით, თქვენ „იბერმეთის“ სასაკლაოებთან არანაირი შეხება არ გქონიათ?

- არა, როცა ხორცის თემით ვერ შეგვარყიეს, დაიწყო ბოინების თემა, რადგან ეს იყო ძალიან მწვავე საკითხი განსაკუთრებით სოფლად მცხოვრები მოსახლეობისთვის. აქ დაიჭირეს ორი კურდღელი - ერთი, რომ რეგიონში მე შემლახოდა სახელი და მეორე - თბილისში მივრცელებდნენ ხმას, რომ ხორცის მაღაზიების ქსელი ჩოჩელის იყო. არა და, საერთოდ, არანაირი შეხება არ მქონია.

ამ ყველაფრის ფონზე, ამ ხელისუფლების გუბერნატორად რატომ წახვედით?

- არგუმენტი იყო ასეთი, რომ მე ვიყავი ამ რეგიონის შვილი, აქ უკვე გამაჩნდა გარკვეული გავლენები და ურთიერთობები. მაგ პერიოდში, იქ ძაღლი პატრონს ვერ ცნობდა, ყველაზე მიტოვებული და მივარდნილი იყო ეს მხარე. 2008 წლის არჩევნები მოდიოდა, მთხოვეს, ხელისუფლების სახე საერთოდ წაშლილია და რაღაცნაირად შემოაბრუნე სიტუაციაო. თუმცა, შევთანხმდით, რომ არჩევნების მერე ჩემს საქმეს უნდა დავბრუნებოდი, მაგრამ საუბედუროდ, დაიწყო ომი.

უცნაურია, თან გებრძოდნენ და თან დახმარებას გთხოვდნენ და თქვენც დათანხმდით.

- სხვათა შორის, ჩემს კანდიდატურაზე ლაპარაკი როცა დაიწყო, ჩინეთში წავედი და თვენახევარზე მეტი ხანი დავრჩი იქ. არავითარი სურვილი არ მქონდა, რომ აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ვყოფილიყავი. ჯერ დამიკავშირდნენ პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან, შემდეგ მერაბიშვილი დამიკავშირდა და ჩამოვედი, საკმაოდ სწრაფად - 24 საათში.

ანუ, მეგობარმა გაიძულათ.

- ფაქტობრივად, ჩემი ნების წინააღმდეგ წავედი.

რომ არ წასულიყავით რა მოხდებოდა?

- შეიძლება არც - არაფერი. „ნატახტარი“ უკვე გაყიდული მქონდა, 60 მილიონი მქონდა და საერთოდ არ ჩამოვიდოდი.

აქ სხვა კომპანიებიც ხომ გქონდათ, მათ არ შეექმნებოდათ პრობლემები?

- რა უნდა შექმნოდა იმის ფასი, რაც მქონდა? დღეს რა, არ მაქვს პრობლემა შექმნილი? 60 მილიონი მაქვს კრედიტი და გაჩერებული და დაყადაღებული მაქვს ყველაფერი.

მოკლედ, ახლა ვისმენ, რომ ცეზარ ჩოჩელი იმ ხელისუფლების მძევალი ყოფილა, რომელთანაც მეგობრობდა...

- 2003-ში, როცა ხელისუფლება შეიცვალა, დაახლოებით 2004 წლის ბოლომდე მიდიოდა კვლევა ვინ ვიყავი, რა ვიყავი. ამათ მე აღმასკომის მდივანი, ძველი ნაკომუნისტარი, რაღაცა „ბუა“ ვეგონე, რომელიც არავის ვემორჩილებოდი. დიახ, არავის ვემორჩილებოდი თავმოყვარეობიდან გამომდინარე. ყველას ვეუბნებოდი, თუ რამე გინდათ, უნდა ითხოვოთ, ვერ წამართმევთ. რახან პროვინციიდან ვიყავი, ვიღაცა ყოველთვის ცდილობდა, რომ დავეჩაგრე და ამას ვერავის ვპატიობდი.

მახსოვს, 1999 წელი იყო, ყველაფერი გართულდა, ყელში ამოვიდა და გადავწყვიტეთ წავსულიყავით ქვეყნიდან. უკვე აეროპორტში ვიყავით მისულები, რომ დავფიქრდი - ვისი გულისთვის? ამ ნაძირლების გულისთვის ამ ქვეყნიდან უნდა წავიდე-თქო? გადავხიეთ პასპორტები და უკან მოვტრიალდით. ორი დღე გადაბმულად ვსვამდი, მესამე დღეს მივედი „თიბისიში“ და კრედიტი ვითხოვე, რომ ახლიდან დამექოქა ქარხანა და მართლაც ახლიდან დავიწყე.

ყოველი ახალი ხელისუფლების დროს პროცესები ერთნაირად ვითარდებოდა, მოყოლებული ზვიადის დროიდან - საიდან ვიყიდე ის ოთხი თუ ორი საარაყე ქვაბი და ის 120 კვადრატი ფართი, საიდანაც ბიზნესი დავიწყე. შეიცვლებოდა გუბერნატორი და ახალა იმას აინტერესებდა საიდან და რა როგორ მქონდა. 2003 - შიც ჩვეულებრივი პროცესი იყო, ფიქრობდნენ, რომ ნაყაჩაღარი ფულით მქონდა „ლომისი“ გაკეთებული. არადა, იმ ქარხანას როცა ვაკეთებდი, ვედრებით ბეტონის ტარებისგან ხელები მქონდა დაგრძელებული. შედუღება იყო, ლესვა, მშენებლობა თუ სხვა რამ, ყველა ფიზიკურ სამუშაოს ჩვენ ვასრულებდით. ჩვენ თვითონ ვხარშავდით ლუდს, ბოთლებს ჩვენ ვრეცხავდით, მანქანით ვარიგებდით და ჩვენვე ვყიდდით. ასე დავიწყეთ და ასე მოვდიოდით და, როდესაც ასეთი ნაშრომით მაქვს ბიზნესი გაკეთებული, ასე ვერ წამართმევენ.

ახლაც მერაბიშვილი გამო სჭირდებათ ცეზარ ჩოჩელი, როცა რამდენიმე ბრალდებას გიყებენ - ე.წ. კორტების საქმე, შპალების ქარხანა?

- ახლა აღმოვაჩინე, რომ საქართველოს ეკონომიკა, თურმე, მე დამინგრევია. მთელი სახელმწიფო მანქანა მუშაობს ამაზე, რადგან საზოგადოება მეტ-ნაკლებად შემზადებულია იმისთვის, რომ ჩოჩელს მაინც სახელი აქვს გატეხილი.

ჰო, მაგრამ რას მოიგებს ამით ეს ხელისუფლება?

- არაფერსაც არ მოიგებს, რაც წინა ხელისუფლებამ მოიგო, იმას მოიგებს ახალი ხელისუფლებაც. ახლა, წინა ხელისუფლების დისკრედიტაცია სჭირდება ამ ხელისუფლებას და ამისთვის ისევ ცეზარ ჩოჩელს იყენებენ.

ისე ლაპარაკობთ, თითქოს, სამყაროს ღერძი ხართ და ყველა თქვენს ირგვლივ ტრიალებს. თუ ამ ხელისუფლების დისკრედიტაციაა საჭირო, მაგისთვის ახალაიების თემაც კმარა და ბოლოს და ბოლოს, ომის თემამაც წამოიწია.

- მაგისიც მეშინია, ეგ ომიც მე არ დამაბრალონ. თქვენ იყავით შპალების ქარხანაში, ხომ ნახეთ, რომ იქ ორ რიგად მქონდა გაკეთებული სურათები - რა იყო ადრე და ახლა რა არის. ახლა მოუვიდათ თავში აზრად, რომ თურმე, რაღაც ოქროს ზოდი ჩავიგდეთ ხელში. ყველა ბანკთან ვარ ნამყოფი მაგ პროექტის დასაფინანსებლად და არც-ერთი ბანკი არ წამოვიდა სათანამშრომლოდ. ბოლოს, თუ რამე გაგვაჩნდა, ყველაფერი რომ დავაგირავეთ, „თიბისიმ“ მოგვცა სესხი. ერთი ჯგუფი დამისახელონ, რომელიც იტყვის, რომ უნდოდათ, სურვილი ჰქონდათ ქარხანა შეეძინათ.

თუ არავის უნდოდა თქვენ რად გინდოდათ?

- ხალხს ქარხნები ჰქონდა და ჯართად ჭრიდნენ. მე მაგ დროს საარაყე ქვაბებით ვაშენებდი  ქარხანას. სხვას რა უნდა მე რაში მაინტერესებს. მე იმ წარმოებაში ანძების წარმოება გავაკეთე, რომელიც საქართველოში არ არსებობდა. სხვა რატომ არავინ არ აკეთებდა? საკმაოდ მომგებიანი ბიზნესია. ჩვენ არც-ერთი ტენდერი მოგებული არ გვაქვს. რატომ არავინ არ დაფიქრდა - ეს ბეტონი რომ იზიდება უკრაინიდან, ბელორუსიიდან, რატომ არ შეიძლებოდა საქართველოში გაკეთებულიყო? ბეტონის წარმოებას სულ სხვა ტერიტორიაზე ვაპირებდი, მაგრამ მერე, როცა ჩვენებმა ეგ ქარხანა შეიძინეს, მერე დავამონტაჟეთ იქ.

რატომ არავის არ მოუვიდა აზრად, რომ საქართველოში არის კირიც, გიფსიც და შეიძლებოდა გიფსოკარდონის წარმოების გაკეთება?!

თქვენ როგორ ფიქრობთ, რატომ არ მოუვიდათ?

- იმიტომ, რომ საქართველოში წესია, - თავის დროზე, ვიღაცამ გააკეთა „ბუტკა“ და სულ მალე, დიღომში 1200 ცალი დაიდგა. მერე დაიწყეს „ზაპრავკების“ კეთება და მიყვა, მერე რესტორნებისა და „ზაბეგალოვკების“ მოდა წამოვიდა და ასე გრძელდებოდა.

თუ ვინმეს ჰგონია, რომ ჩვენზე ჭკვიანები არიან...  ერთი ქარხნის ფასად ყველაზე მაგარ მარკეტების ქსელს გავაკეთებ... „ზედაზენის“ ქარხანა 44 მილიონი ევრო ღირს და დღეს ბანკის კრედიტი გვაქვს 25 თუ 26 მილიონი ევრო. რატომ არ რისკავენ? მე ვრისკავდი, ჩვენი ჯგუფი მუდმივად მივდივართ რისკზე და ვაკეთებთ ისეთ საქმეს, რისი გაკეთების ერთი ადგილი სხვას არ აქვს. გააკეთონ ქარხნები, რა, ფული არ აქვთ?! ფული აქვთ, მაგრამ ურჩევნიათ ერთ კორპუსში ათი ბინა იყიდონ, მესამეში ხუთი, მესამეში კიდევ სავაჭრო ფართები იყიდონ, შემდეგ გააქირაონ, ისხდნენ სახლში და არაფერი აკეთონ. თქვენ გგონიათ, რომ მაგდენი ტვინი ჩვენ არა გვაქვს?!

შპალების ქარხანასთან დაკავშირებით რა ხდება, რას გედავებიან?

- ეგენი „მეშოკში“ კატას ეძებენ, რას უნდა მომედაონ?! ედავებიან თავიანთ თავებს.

შეიძლება, თავიანთ თავს ედავებიან, მაგრამ საქმე თქვენს წინააღმდეგაა აღძრული.

- კი, ბატონო, აღძრან. მანდ, მე ვფიქრობ, რამდენიმე ადამიანის ინტერესია, მათ შორის ერთ-ერთი ხუხაშვილია.

რა უნდა ხუხაშვილს?

- ხუხაშვილს უფრო ბიზნესინტერესები აქვს, მაგას ეს ინტერესები მუდმივად ჰქონდა და მუდმივად უბედურ დღეში ვარდებოდა. ჟურნალისტები ხართ, თუ მოიკითხვათ რა ბიზნესებში უნდოდა შეძრომა და მერე რა ემართებოდა, მაგას ადვილად მიხვდებით. ეს იყო გადაზიდვები, ნავთობი, გაზი თუ სხვა სფეროები, რა, ჩემგან გესმით პირველად? გადით, ჰკითხეთ ვინც მაგ ბიზნესებით იყო დაკავებული და მოგიყვებიან. დარწმუნებული ვარ, ბატონი ბიძინა, დღეს იქნება თუ ხვალ, მაგ ყველაფერს მოხარშავს როგორც საჭიროა და მერე ვნახავ ვინ იქნება ხუხაშვილი. 

წარმოდგენა არ აქვს ბიზნესზე, ეკონომიკაზე და ისეთი სახით გელაპარაკება, იტყვი - ასეთი მეორე არ არსებობს მსოფლიოში. მე უნდა მასწავლოს ხუხაშვილმა როგორ უნდა შევქმნა ბიზნესი? რა შეუქმნია თუნდაც თავისი თავისთვის, რა ნაშრომები დაგვიტოვა საქართველოს რომ ვიხელმძღვანელოთ, გარდა იმისა, რომ შურს და ბოღმას თესავს და ადამიანებს ერთმანეთს კიდებს. გამოდის და ამბობს, რომ მასთან მიდიან ბიზნესმენები და აღსარებას აბარებენ. მე ერთი რამე ვიცი, ქართველები აღსარებას ვაბარებთ მოძღვარს. ხუხაშვილი, რა, ღმერთმა მოგვივლინა, ბიზნესწინამძღვარია? თუ აღსარებას აბარებენ, რატომ აქამდე არ აქვეყნებს, იმიტომ, რომ გადაიბარა ეგ ბიზნესები?

თქვენ ადამიანს ბრალს სდებთ, რის საფუძველზე?

- ეს არ არის ბრალდება. ეს არის რეალობა.

მაშინ კონკრეტულად ისაუბრეთ, ასე ყველას შეუძლია სხვაზე რაღაც თქვას.

- როდესაც ადამიანს წარმოდგენა არა აქვს არაფერზე და იწყებს ცრუ ბრალდებების წარდგენას მეორე ჯგუფის მიმართ, რომელსაც არც იცნობს, ეს რას ნიშნავს?

ბრალს ხუხაშვილი კი არა გამოძიება გიყენებთ.

- პირველად მაგისგან წამოვიდა შპალების თემა და მაგის მერე დაიწყო ძიება. თავიდან, როცა ხუხაშვილი გააქტიურდა, ეტყობა, არ მიაქციეს ყურადღება, მაგრამ მერე, მეორედ რომ თქვა, იფიქრეს ღიზიანდებაო და შემოვიდნენ.

იპოვეს რამე?

- რა უნდა ეპოვათ?! ბრალად გვიყენებენ, თითქოს, ეგ ქარხანა სპეციალურად ჩვენთვის გამოიტანეს ტენდერზე. ეგ წარმოება იყო რკინიგზის საკუთრება. 2006-ში, იმის გამო, რომ ვერ მართავდნენ, გადასცეს ეკონომიკის სამინისტროს. ეკონომიკის სამინისტრო რომ ხედავდა რაც ხდებოდა, იფიქრა, რომ მოიშორებდა თავიდან, მაგრამ ვერ იშორებდა, რადგან არავის თავში აზრად არ მოსდიოდა მაგის ამუშავება.

2010-ში რკინიგზას შპალი დასჭირდა. ტენდერი გამოაცხადეს. ჩვენმა კომპანიამ შპალის ტენდერში მიიღო მონაწილეობა, მაგრამ წავაგეთ, ტენდერი სახელმწიფო კომპანიამ მოიგო. შემდეგ ეგ ქარხანა რომ არ გაყიდულიყო, იმ კომპანიას ვალდებულების შესრულების ერთი პროცენტი შანსიც კი არ ჰქონდა, რადგან იქ პრაქტიკულად, ყველაფერი განადგურებული იყო. შენობას, სადაც შპალები იწარმოებოდა, ფუნდამენტიც კი არ ჰქონდა.

მოკლედ, ტენდერი რომ ჩატარდა, ეკონომიკის სამინისტრომ ეს ქარხანა მოგებულ ტენდერიანად გამოიტანა გასაყიდად. მისი ღირებულება მაქსიმუმ, 3 მილიონი ლარი იყო, თუმცა ჩვენ, თუ არ ვცდები, 7 მლნ დოლარი გადავიხადეთ. ახლა უნდათ კუდი მოაბან, რომ არიქა, მუქთად მოგვცეს.

ორი, თუ სამი დღე იყო დარჩენილი ტენდერის დასრულებამდე ჩვენებმა საბუთები რომ შეიტანეს. რატომ არავინ არ შეიტანა საბუთები და არ გამოთქვა ტენდერში მონაწილეობის სურვილი? მაგდენი ტვინი გვეყო ჩვენ, რომ დაგვეფიქსირებინა რაც მანდ გავაკეთეთ. ის სურათებიც შემონახულია, რა იყო და რა ქარხანაზე ლაპარაკობენ.

მეტს გეტყვით - ნოემბერში, ან დეკემბერში ვხედავ, მეცხრე არხზე პირდაპირ ეთერში სხედან მაღლაფერიძე და ცეკავშირის ყოფილი უფროსი აბესაძე და საუბრობენ ურცხვად, ცეზარ ჩოჩელმა 2007 წელს როგორ წაართვა მიწა. იმ მიწაზეა საუბარი, სადაც დღეს ზედაზენის ქარხანაა აშენებული. მოკლედ, სხედან და საუბრობენ ჩოჩელმა, გუბერნატორობის დროს, როგორ ჩამოართვა მიწა. არა და 2007 წელს მცხეთა-მთიანეთის გუბერნატორი თვითონ მაღლაფერიძე იყო. მე 2008 წლის თებერვალში მოვედი.

ამ ტერიტორიაზე 8 ჰექტარი სათბური იყო, რომელიც მაგ პიროვნებას ჰქონდა. ახლა ლაპარაკობენ, რომ ჯართში ჩავაბარეთო, მაგრამ ზუსტად ვიცი, სომხეთში რა ადგილზე დგას ეს სათბური და სად წავიდა ცეკავშირის აურაცხელი ქონება, ზუსტად ანალოგიური მეთოდებით. დაინტერესდით ვინ არის ეს პიროვნება და მოიკითხეთ რა აქვს გაკეთებული, დღეს შეწირულად და დაჩაგრულ ადამიანად რომ მოაქვს თავი.

მე რაში მჭირდებოდა ვიღაცისთვის მიწის ჩამორთმევა? უბრალოდ, კომპანია, რომ დაარსდა, ეკონომიკის სამინისტროს მისწერეს, რომ გავაკეთებთ ინვესტიციას და თუ შეგიძლიათ სახელმწიფო ფასში მოგვეცით მიწაო. სამი-ოთხი ადგილი დაგვისახელეს. ქარხანა აქ რომ გაკეთებულიყო, გადაწყვეტილება ორი რამის გამო იქნა მიღებული, ერთი- წყლის ანალიზი გავაკეთეთ და ნატახტრის აუზის წყალი იყო აქაც და მეორე - ამ მხარეში ძალიან ბევრი ლტოლვილია ჩასახლებული და აქ არცერთი წარმოება არ არსებობდა. ამიტომ, უფრო პრიორიტეტულად ჩავთვალეთ, რომ ქარხანა აქ გაკეთებულიყო, თორემ სხვა მხრივ, არანაირი მნიშვნელობა არ ჰქონდა სად გავაკეთებდით.

მოკლედ, ყველა მიმართულებიდან გვიტევენ, ჯერ კიდევ ოქტომბერ-ნოემბერში შუამავლები მოგვიგზავნეს, ისეთები, დახეული ფეხსაცმელებით რომ დადიან აქ და შემოგვითვალეს, - ახლა ის დრო არ არის, თქვენ რომ იბაირამოთ და უმჯობესია გახვიდეთ ბიზნესებიდანო, რაღაც ფასებზე კი შევთანხმდებითო.

რომელ ბიზნესებზეა საუბარი?

- ყველა ბიზნესზე იყო საუბარი - „მიქსორი“, შპალების ქარხანა, „ბარამბო“ და „ზედაზენი“. ოთხივედან გადით და რაღაც თანხას გადაგიხდითო.

თქვენი პასუხი რა იყო?

- იმაზე ცოტა შორს უნდა წასულიყვნენ, რასაც კაცები ამბობენ. ამის მერე დაიწყო ძიება და კომპანიების შემოწმებები. ამას ზედ დაერთო ხადურის გამოსვლები - „ბარამბო“, „ზედაზენი“, შპალების ქარხანა, „მიქსორი“ ერთმანეთში აზილეს ყველაფერი. დავუშვათ, რომ დავთმე ეს ქარხანა, ამას მართვა არ უნდა? როგორც აშენების თავი არ აქვთ, ისე ვერ ამუშავებენ. დღეს იმ პირობებში, როცა საქართველოს ბაზარი გაჯერებულია, არსებობს „ნატახტარი“, რომელიც ისევ და ისევ ჩვენი შექმნილია, არსებობს „კასტელის“ ფრანგების ქარხანა და არსებობს „ყაზბეგი“, „ზედაზენი“ ერთ წელიწადში ახდენს 30% -ანი ბაზრის წილის აღებას და ეს ვიღაცას წარმოუდგენია რომ ადვილია? თავის დროზე გვითხრეს, სასათბურე პირობებში რომ იყავით იმიტომ შეძელითო. დღესაც სასათბურე პირობებში ვართ? შარშანდელთან შედარებით 50%-ანი ზრდა მაქვს ამ ქარხანაში, „ბარამბოში“ დაახლოებით, 25-30%-ანი ზრდა. საციხედ ვარ გამზადებული, მაგრამ დღესაც ისევ ისე ვმუშაობ, ინვესტიციებს ვიზიდავ იმისდა მიუხედავად, ვიცი როგორი წნეხია და მაინც არ ვიხევ უკან.

თქვენ ფიქრობთ, რომ ივანიშვილმა არ იცის ამ ყველაფრის შესახებ?

- ვფიქრობ, რომ შეიძლება რაღაც დოზით იცის. თუ იცის და ყურადღებას არ ამახვილებს ამაზე, ეს ძალიან ცუდი იქნება ქვეყნისთვის. ესე იგი, გამოდის, მნიშვნელობა არ აქვს ვის დაჩაგრავენ. მას შემდეგ, ივანიშვილმა განცხადება რომ გააკეთა ბიზნესი იქნება ხელშეუხებელიო, „თიბისი ბანკიდან“ ხუთი მილიონი ევროს კრედიტი ავიღეთ და ქარხანაში ინვესტიცია გავაკეთეთ. დაახლოებით ნახევარ მილიონ დოლარზე მეტის ინვესტიცია გავაკეთეთ „ბარამბოში“. სანამ შემეძლება და ფეხზე ვიდგები, ყველაფერს გავაკეთებ იმისთვის, რომ ის კომპანიები, რომელიც ჩვენი შექმნილია, მაქსიმალურად მივიყვანო იმ დონეზე, რომ არავის სალაპარაკო არ იყოს.

ცალსახად ვამბობ, დღესაც, თუ სახელმწიფო პოლიტიკაა, რომ დაიხუროს ეს ქარხნები, კი ბატონო, დახურონ. ასეთი კომპანიები, როგორიცაა „ბარამბო“ და „ზედაზენი“ ამიერკავკასიაში კი არა, აღმოსავლეთ ევროპაში საუკეთესოდ არის აღიარებული. შპალების ქარხანაში რომ ჩამოვიდნენ ჩვენი ინგლისელი პარტნიორები, გაოგნდნენ. მათ ნანახი ჰქონდათ სამი-ოთხი წლის წინანდელი ქარხანა რა მდგომარეობაში იყო.

მაჩვენეთ ჯგუფი, ვისაც ამდენი ინვესტიცია აქვს ქვეყანაში გაკეთებული, ამდენი დასაქმებული ადამიანი ყავს და ასეთ პირობებში ყავს. აუცილებლად მოვა დრო და დაიწყებენ ლაპარაკს რატომ ინგრეოდა და ვინ იყო ამ ნგრევის ინიციატორი, როცა ამ უნიკალურ, თითით საჩვენებელ ქარხნებს ვიღაცის ხუშტურის გამო ექმნებოდა პრობლემები. მაგ საკითხს, პირველ რიგში, პრემიერი დააყენებს და თუ არ დააყენებს, ეს კიდევ უარესი იქნება.

კორტების თემასაც მინდა შევეხოთ, მართლა იჩუქეთ კორტები?

- ეს იცით როგორი თემაა? ადამიანს შეიძლება ადვილად დააჯერო, რომ ჩოჩელის იყო ხორცის თემა, მაგრამ ის, რომ ჩოჩელმა ვიღაცას კორტები შეაწერა?... მაგ კორტებშიც ფულია გადახდილი და საერთოდ, მაგ სახლში არაფერიც არ არის გაკეთებული ისე, რაშიც ფული არ არის გადახდილი და იმაზე მეტიც კი, ვიდრე ღირდა. ეგ ძალიან ბევრმა ადამიანმა იცის.

სახლს რომ ვაშენებდი, მარმარილოს ქვა მაჩუქეს ჩემმა ძმაკაცებმა. მოვიყვანე „ფენიქსის“ ბიჭები და ვიკითხე დაახლოებით რა ღირდა ეს ქვა, მითხრეს 8 -10 ათასი დოლარიო. წამოვიღე 10 000 დოლარი, ვნახე ის ჩემი ძმაკაცები, ფული მივეცი და ვუთხარი, ეს არის ქვის ფული-თქო. იქ წავიდა როგორც კაცებს გვჩვევია, რას აკეთებ, რატომ, როგორ, არ უნდა მიიღო ჩემგან საჩუქარიო და ადგა ერთ-ერთი პიროვნება და ეკლესიას შესწირა ის ფული. ვერც იმან წაიღო ფული და ვერც მე დავირჩინე ის ათი ათას დოლარიანი ქვა. იცით რატომ? - იმიტომ, რომ იმ ძმაკაცს თვითონ არ აქვს სახლში ისეთი ქვა.

კორტების ფულიც გადაიხადეთ?

- რა თქმა უნდა, როცა სახლს ვაშენებდი, გუბერნატორი ვიყავი და ხან სად ვიყავი და ხან - სად. მოდიოდნენ ბიჭები - რითი დაგეხმაროთ, რა გჭირდებაო. ერთ-ერთი საუბრის დროს, იმ პიროვნებამ, ვისზეც არის საუბარი, თქვა, რომ მინდა ჩემი სახელით აქ რაღაც იყოსო. მე ვუთხარი, ეგ ამოიგდე თავიდან, თუ პატივისცემა გინდა, იაფად მომიძებნეთ-მეთქი. მე არ ვიცი თქვენ კორტები როგორ წარმოგიდგენიათ. ეს არის საღებავი, შემოსაღობი ღობე და ფარი. 55 ათასი დოლარი მაქვს მიცემული, მუქთად არაფერი არაა გაკეთებული. უბრალოდ, დასჭირდათ ეთქვათ, რომ აი, ვიღაცისგან ქრთამი აქვს აღებული, რადგან რაღაც ინტერესები ჰქონდაო.

იმ პიროვნებასთან ვმეგობრობდი. ყველა ადამიანს ეშლება და მეც შემეშალა, - ვერ ამოვიცანი ვინ იყო. 2010 წლიდან მე მაგასთან ურთიერთობა არა მაქვს. საკმაოდ სერიოზული უთანხმოება მოგვივიდა და გავაგდე ჩემი გარემოცვიდან. მაგის კომპანიას 2007 წლიდან ჩემი ძმის კომპანიის ნახევარი მილიონი დღემდე ვალი აქვს. მეორე კომპანიის - „ინტერპლასტის“ კიდევ ორასი ათასი ვალი დარჩა.

გაივლის დრო და ყველაფერს თავისი სახელი დაერქმევა. მე ერთ რამეში ვრწმუნდები, ადამიანი ციხეში უნდა მოხვდე, რომ მერე გმირად გაღიარონ.

ეკონომიკაში შეტანილი წვლილისთვის, რაც ჩვენ გვაქვს გაკეთებული, ბარე ბევრმა არ დაიკვეხნოს. დღეს რომ თავს იწონებენ ბიუჯეტში ამდენი შეგვაქვო, ნახონ ჩვენ რამდენი შეგვაქვს და ჩვენ რა გვრჩება. სახელმწიფოსთვის და ბანკისთვის ვმუშაობთ და ჩვენ ვართ მტრები?! მე რომ სხვანაირი ცხოვრება მდომოდა, სამ კაცს სამოცი მილიონი გვქონდა და არც ერთს არასად არ წაგვიღია, ჩავდეთ წარმოების განვითარებაში. ჩვენ მარტო ერთი მიზანი გვამოძრავებდა, რომ საქართველოში შეგვექმნა ისეთი საწარმოები, რაზეც უცხოელებს ვალაპარაკებდით.

ბევრს შეიძლება ამის გაგება არ სიამოვნებს და ღიზიანდება, მაგრამ გვაჩვენონ სად არის შექმნილი ანალოგიური კომპანიები, ვინ შექმნა. ბევრია ფინანსურად ძალიან ძლიერი, გააკეთონ, ვინ უშლით? მე კი ყველა დროს მიშლიდნენ.

ნოემბერში წასული ვიყავი აქედან. როდესაც პირველი კომენტარი გაჩნდა ინტერნეტში, რომ ჩოჩელი გაიქცაო, დავადე თავი და მეორე დღეს ჩამოვედი. სად უნდა გავიქცე, სამი შვილის მამა ვარ. სამ მაგარ ვაჟკაცს ვზრდი და იმას ვათქმევინებ ჩემს შვილებზე რომ მამამისი სადმე გაიქცა? ვის უნდა გავექცე და რის გულისთვის? იმის გულისთვის, რომ ჩემი ქვეყანა მიყვარს და, რომ ამ ქვეყნისთვის ყველაფერი გავაკეთე? არსად არ გავიქცევი.

ხალხს ფული ჰქონდა და საერთოდ წავიდა აქედან. დღეს რომ ვაანალიზებ, თურმე, ეგ ყოფილა ჩვენი შეცდომა - აუცილებლად ბირჟაზე უნდა იდგე, იფურთხებოდე, იგინებოდე ხან ერთის მხარეს, ხან მეორე მხარეს და მაშინ ხარ კარგი ბიჭი.

იმის გულისთვის უნდა დავისაჯოთ, რომ გუბერნატორი ვიყავი და ვიღაცასთან ვმეგობრობდი? მე ამხანაგებს პოლიტიკური ნიშნით არ ვირჩევ, ადამიანებთან გულით ვმეგობრობ. ის ადამიანები, ვინც მიუღებელი იყო წინა მთავრობისთვის, ერთი დღე არ მიმიტოვებია, სახლში მიმყავდა და მათთან მივიდიოდი, რომ ყველას დაენახა და სცოდნოდათ, რომ ისინი არიან ჩემი მეგობრები.