მცირე პაუზის შემდეგ, ქარელისა და კასპის მუნიციპალიტეტში, რუსმა ოკუპანტებმა ბორდერიზაციის პროცესი განაახლეს. სამწუხაროდ, არაფრის მომცემია ერგნეთში, პერიოდულად გამართული შეხვედრები, სადაც ქართული მხარე მცოცავ ოკუპაციას აპროტესტებს. ბორდერიზაცია 2009 წელს დაიწყო. ამ დროისთვის, აფხაზეთის მიმართულებით, საოკუპაციო ხაზის სიგრძე დაახლოებით 149 კილომერტია, ხოლო ოკუპირებული ცხინვალის რეგიონის მიმართულებით, 350 კილომეტრზე მეტი.

რისი გაკეთებაც ამ ეტაპზე ქართულ მხარეს შეუძლია, არის ის, რომ ყოველი ასეთი შემთხვევისას, აქტიურდება ცხელი ხაზი და ინფორმაცია მიეწოდება ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიას. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ვკითხულობთ, რომ 2020 წელს, საქართველოს ცენტრალურმა ხელისუფლებამ, უკანონო ე.წ. ბორდერიზაციის რამდენიმე ათეული შემთხვევის იდენტიფიკაცია მოახდინა. და, რომ საერთაშორისო პარტნიორებთან ერთად, თითოეული მათგანი უმწვავესად იქნა განხილული მოქმედი მექანიზმების ფარგლებში. სხვა უკანონო აქტივობებზე სრული პასუხისმგებლობა რუსეთის ფედერაციას ეკისრება. სამწუხაროდ, არც ოსურ მხარეს და მით უმეტეს არც რუსეთს არ ადარდებს რას იტყვიან მათზე ევროპასა და ამერიკაში. კონფლიქტის მოგვარებაში არ ფიგურირებს მთავარი მექანიზმი - დიპლომატია და საგარეო ურთიერთობები, რომელსაც ამ პროცესში ალტერნატივა არ გააჩნია. კონფლიქტოლოგი პაატა ზაქარეიშვილი for.ge-სთან ინტერვიუში ამბობს, რომ ბორდერიზაციის პროცესის განახლებით, რუსეთი ცდილობს ქვეყანაში პოლიტიკური ტემპერატურის აწევას, როგორც წესი, ეს პროცესები საქართველოში მიმდინარე შიდა პროცესების პარალელურად აქტიურდება.

პაატა ზაქარეიშვილი: სულ 340 კილომეტრია, ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის ტერიტორიის პერიმეტრი, რომელიც, კომუნისტების დროს იყო. ახლა მავთულხლართები გავლებულია დაახლოებით 40-50 კილომეტრზე. ანუ, ეს პროცესი გაგრძელდება მანამ, სანამ ამ კილომეტრაჟს არ მოიცავენ. ესენი ამას არ აკეთებენ უცებ, ამას აკეთებენ ნელ-ნელა, რათა მუდმივად ხდებოდეს ჩვენთან ტემპერატურის აწევა, ასეთი პოლიტიკური ტექნოლოგიაა ჩადებული - ამთხვევენ არჩევნებს და სხვა პოლიტიკურ მოვლენებს, რათა მუდმივად იყოს დაძაბულობა. ცეცხლზე ნავთს ასხამენ, მე ასეთი შთაბეჭდილება მრჩება.

თუ ხელისუფლების ინერტულობას შევხედავთ, სულაც არ გამოდის ცეცხლზე ნავთის დასხმა, როგორც ამ წლებმა გვაჩვენა, ეს ხელისუფლებისთვის არ წარმოადგენს პრიორიტეტულ საკითხს, მხოლოდ მედიასაშუალებების მიერ თემის წამოწევის შემდეგ, ყველაზე საუკეთესო შემთხვევაში, საპროტესტო განცხადებით შემოიფარგლებიან. რჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს არის პროცესი, რომელიც არც ერთ მხარეს არ უქმნის დისკომფორტს..

- 2009 წლიდან დაიწყო ეს მოვლენები. ჯერ კიდევ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ 2-3-ჯერ მიიღო რეზოლუცია ამასთან დაკავშირებით. ისინი ამ მოვლენას რეზოლუციებით ეწინააღმდეგებოდნენ. „ქართული ოცნების“ პირობებში, ჩვენ რეზოლუციებზე უარს ვამბობდით, იყო განცხადებები, პოლიტიკური დემარშები და სხვა. მავთულხლართებთან ბრძოლა, ეს არის კონფლიქტის ნაწილი. ამ დროს საჭიროა კონფლიქტი მოაგვარო, რათა პროცესი შეწყდეს. ეს, რა თქმა უნდა, უსიამოვნო მოვლენაა, მაგრამ ნახეთ, რა ხდება ყარაბაღში, უკრაინაში, რუსებს პრაქტიკულად არაფერი არ რჩებათ გარდა მავთულხლართების გავლებისა. რუსების სამარცხვინო ქცევებიდან, ეს ყველაზე შედარებით რბილი მომენტებია მკვლელობებისგან განსხვავებით.

ტატუნაშვილი, ოთხოზორია, ადამიანების გატაცება და ა. შ. ეს ყველაფერი არის კონფლიტის ნაწილი. წარმოვიდგინოთ ჰიპოთეტურად, რომ ეს ყველაფერი რუსებმა შეწყვიტეს -კონფლიქტი მოგვარებული იქნება? ქართული მხარე კონფლიქტს არ აგვარებს, შესაბამისად, ხდება გატაცებები და მავთულხლართები. ანუ, ეს ყველაფერი არის მოუგვარებელი კონფლიქტის ნაწილი, ეს არის რუსეთის აგრესიული სახე. მე პრეტენზიები მაქვს საქართველოს ხელისუფლებასთან, მე ყოველთვის ამას ვლაპარაკობდი, რომ საჭირო იყო არა მარტო მავთულხლართებთან ბრძოლა, არამედ უფრო მაღლიდან დაწყება.

თქვენ იყავით ხელისულფებაში, მე მახსოვს იგივეს ლაპარაკობდით საკაშვილის ხელისუფლების დროს, იგივეს ლაპარაკობთ ახლაც. არ თუ ვერ მოხდა ამ პროცესის დაწყება „ოცნების“ ხელისუფლების დროს, რატომ არ გააქტიურდა საგარეო პოლიტიკის კუთხით ხელისუფლება, რატომ არ გადაიდგა პირველი ნაბიჯები, ძალიან ბევრი კითხვა არსებობს და თქვენ ყველაზე კარგად უნდა იცოდეთ ამაზე პასუხი...

- ჩვენ არ გვაქვს პირდაპირი კავშირი აფხაზებთან და ოსებთან. მთავარი ფაქტორი არის არაკომპეტენტურობა. რისი იმედი გვაქვს, თუკი არაფერს გავაკეთებთ, სადამდე მივალთ არაფრისკეთებით, რა შედეგზე გავდივართ ამით? რუსების აგრესიულ პოლიტიკას ჩვენი უმოქმედიბით უფრო ვაძლიერებთ. სულ ცდილობდნენ, რომ ჩემთვის ხელი შეეშალათ და მიაღწიეს კიდეც. ჩვენ ძალიან აქტიურად გამოგვყავდა პატიმრები, მაშინ ღარიბაშვილი იყო პრემიერ-მინისტრი და ძალიან აქტიურად მეხმარებოდა ამ პროცესებში. ახლა გამოდის და ამბობს, რომ გახელაძის საქმეზე, საერთაშორისო თანამეგობრობას ჩავრთავთო. თვითონ ცოტა ხნით ადრე ამბობდა, რომ ოსებთან და აფხაზებთან მოლაპარაკებებით ბევრ რამეს მივაღწევთო და მართლაც ვაღწევდით, გვქონდა მოლაპარაკებები და 10-12 წელი ვისაც ჰქონდა მისჯილი, ის ხალხი გამოგვყავდა. ძალიან მიკვირს, როგორ შეიცვალა ეს ადამიანი, ორი პრემიერობის დროს, ჯერ ერთს ამბობდა და ახლა მეორეს ამბობს. ანუ, ქართულმა მხარემ სულ შეწყვიტა აქტიურობა და მხოლოდ და მხოლოდ უცხოელების იმედად არიან, უცხოელები კი ყოველთვის ვერ დაგვეხმარებიან, ჩვენც გვაქვს რაღაც გასაკეთებელი. ჩვენ მუდმივად უნდა გვქონდეს კონტაქტი ცხინვალთან და სოხუმთან. როგორც კი რაღაც მოხდება, გამოდიან და ამბობენ, რომ დარეკეს ცხელ ხაზზე. მე არასოდეს მიხსენებია ცხელი ხაზი, მე არ ვრეკავდი ევროკავშირში, ვრეკავდი პირდაპირ სოხუმსა და ცხინვალში.

ღარიბაშვილი ცალკე, დამოუკიდებლად ამას ვერ გააკეთებდა, საინტერესოა, რატომ შეიცვალა ეს მიდგომა?

 - ძალაუფლება ხელში ჩაიგდო უსაფრთხოებამ. გამოვიდა ლილუაშვილი პარლამენტის სხდომაზე და რაც მან გააკეთა, არ გაუკეთებია არავის მოყოლებული შევარდნაძიდან. არასოდეს არ გამოსულა უსაფრთხოების სამსახურის პირველი პირი და არ უკარნახია პოლიტიკოსებისათვის, რა უნდა აკეთონ. თავხედურად და უტიფრად გამოვიდა ლილუაშვილი და უთხრა ხალხის მიერ არჩეულ დეპუტატებს, რომ თქვენ არ უნდა ელაპარაკოთ აფხაზებს და ოსებს, რომ ეს არის სახიფათო. ჩვენი მთავარი მტერი არის რუსეთი და ჩვენ ამით მხოლოდ გავართულებთ მდგომარეობასო. ასეც რომ იყოს, ეს არ არის ლილუაშვილის საქმე, ეს არ ეხება უსაფრთხოებას, ეს პოლიტიკოსების საქმეა. ხალხი არ ირჩევს ლილუაშვილს, ხალხი ირჩევს პარლამენტს და პარლამენტი არის კონსტიტუციით სახელმწიფოში საშინაო და საგარეო პოლიტიკის განმსაზღვრელი. ანუ, ცენტრი პოლიტიკოსებიდან უსაფრთხოებაში გადავიდა, აღარ ენდობიან პოლიტიკოსებს. ამიტომაცაა, რომ დღეს ღარიბაშვილი არის აბსოლუტურად ჩამოუყალიბებელი. მაშინ, კოალიციის დროს, პარლამენტში იყვნენ „თავისუფალი დემოკრატები“, იყო „რესპუბლიკური პარტია“ და სხვა, ჭრელი იყო კოალიცია. მაშინაც კი იყო ივანიშვილი, მაგრამ ყველაფერს ვერ წყვეტდა. იყო პოლიტ-საბჭო, იყო მუდმივი კამათი და ასე შემდეგ. ანუ, ქართული პოლიტიკიდან გავიდა პოლიტიკა და დარჩა მხოლოდ უსაფრთხოება. ლილუაშვილის გამოსვლა ჩემთვის ძალიან შემაშფოთებელი იყო. მთელი პოლიტიკის ცენტრი პრემიერ მინისტრიდან და მთავრობიდან გადავიდა უსაფრთხოებაში, დღეს ისინი წყვეტენ ყველაფერს.

ამ კუთხით, საკვირველია ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორების პოზიცია. კონფლიქტების საკითხში ძალიან მნიშვნელოვანია მათი ჩართულობა, თუნდაც ავიღოთ უკვე გაცვეთილი თემა - „ნატო“- ში გაწევრიანება. ამ წლების მანძილზე რომ ყოფილიყო წინსვლა, თუნდაც მინიმალურ დონეზე, ძალიან მნიშვნელოვანი იქნებოდა ქვეყნისთვის. მე არ მახსენდება მათი მხრიდან გადადგმული არც ერთი ქმედითი ნაბიჯი, გარდა არაფრისმომცემი, დამაიმედებელი განცხადებებისა. თუნდაც ნიკა მელიას მაგალითი ავიღოთ, რამხელა შრომა და ძალისხმევა ჩადეს მათ, რომ ნიკა მელია ციხიდან გამოსულიყო და ოპოზიცია შესულიყო პარლამენტში. ამას მხოლოდ ერთი ახსნა აქვს - მათი მიზანია საქართველოში იყოს ზედაპირული სიმშვიდე და არა სიღრმისეული, რეალურად ქვეყნის წინსვლასა და განვითარებაზე დაფუძნებული. ამის ბოლო დროის ძალიან ნათელი მაგალითია, დიდი შვიდეულის საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრა. იქ ლაპარაკი იყო, რომ ისინი მხარს უჭერენ უკრაინასა და ტაივანს, საუბარი იყო ასევე ნავალნის საკითხზე, ადამიანის უფლებათა დაცვის კუთხით რუსეთში არსებულ მდგომარეობაზე და ამ დროს, ერთი სიტყვაც კი არ თქმულა საქართველოზე. ჩვენ შეგვიძლია ამას ბევრი ნეიტრალური ახსნა მოვუძებნოთ მაგრამ ფაქტია, ჩვენ რაღაცას ვერ ვაკეთებთ სწორად, თუნდაც ჩვენს პარტნიორებთან ურთიერთობაში.

- გეთანხმებით. ჩამოვიდა მიშელი, მერე დანიელსონი, შემდეგ დაიბარეს კობახიძე ვაშინგტონში და ტყავი გააძრეს. დასავლური პრესა ამაზე საერთოდ არ ლაპარაკობდა, ეს თემა მათ არ აინტერესებთ, იციან, რომ საქართველოში არაფერი ხდება, აქ არის მკვდარი სიტუაცია. ეს არ არის საამაყო ევროპისათვის, რომ მოუწიათ მათ ამ რეგვენი ქართველი პოლიტიკოსების მაგიდასთან დასმა. წარმოიდგინეთ, ქართველი ქართველს არ ელაპარაკება და სჭირდება მას შარლ მიშელისა და დანიელსონის ჩამოსვლები. ისინი გვიწერენ ხელშეკრულებებს და მერე ტყავი უნდა გაგვაძრონ ვაშინგტონში, რომ ბოლოს და ბოლოს ხელი მოვაწეროთ. ამ ყველაფერს ხომ ისინი უყურებენ. ქართველი ქართველს არ ელაპარაკება და აფხაზს და ოსს დაველაპარაკებით? აი, ზუსტად ასე ელაპარაკება ქართული მხარე აფხაზებს და ოსებს, ზემოდან, ქედმაღლურად, უტიფრად, თავხედურად და ამ ფონზე ხდება ის, რომ ხან მავთულხლართები, ხან გატაცება, მკვლელობა და ეს ყველაფერი ხდება ჩვენი უუნარობის ფონზე. ამიტომ, ეს არ არის მხოლოდ კონფლიქტის თემა, ეს არის ქართველის არაკომპეტენტურობა, და უპასუხისმგებლობა. ადრე მოსკოვი იყო ჩვენს წინაშე ვალდებული, ახლა ვაშინგტონი და ბრიუსელია ვალდებული და ჩვენ არა - ჩვენ წამოწოლილები ვართ ჭირვეული ბავშვებივით და რასაც მოვითხოვთ, ის გვინდა მივიღოთ. ეს ყველაფერი ხდება იმიტომ, რომ ჩვენ არაფერს არ ვაკეთებთ.