ექსპერტი ლევან ნიკოლეიშვილი აცხადებს, რომ ხალხს სხვა საკითხები და სხვა გამოწვევები უფრო აწუხებს, ვიდრე გაკოტრებული ოპოზიციის ნაწილები შევლენ თუ არა პარლამენტში, ან 15 მაისს პარლამენტთან რა სახის პერფორმანსები ჩატარდება. როგორც ნიკოლეიშვილი ამბობს, ეს ეხება ოპოზიციურ–პარტიული ტელევიზიებსაც, რომლებიც ძირთადად 7%–ის, ან უფრო დაბალი რეიტინგის, ან საერთოდ ურეინტიგო პოლიტიკოსების რეკლამირებით არის დაკავებული, მით უმეტეს, როგორც NDI კვლევები გვეუბნება, ხალხს არც ეს ე.წ. ოპოზიცური პოლიტიკოსები აინტერესებს და არც მათ „ბრძნული“ აზრები.
for.ge ლევან ნიკოლეიშვილს ესაუბრა.
ოპოზიციამ ორი თვით ადრე დააანონსა საპროტესტო აქცია, მუშაობის საგანგებო რეჟიმზე გადავიდნენ, რაც ითვალისწინებს იმას, რომ ჩავლენ ყველა ქალაქში, ყველა სოფელში და დაარწმუნებენ მოსახლეობას, რომ „ამ ბრძოლას ნამდვილად აქვს აზრი“. მაგრამ არის NDI–ის კვლევა, რომლის თანახმად „ნაციონალური მოძრაობის“ ნდობის მაჩვენებელი 5%–ია. ამის მიუხედავად 15 მაისს რევოლუცია დაანონსეს. ბოლშევიკებიც არ აანონსებდნენ ასე ადრე რევოლუციას. რა აქვს განზრახული რეალურად ოპოზიციას?
ლევან ნიკოლეიშვილი: მიუხედავად იმისა, რომ ბოლშევიკების მიმართ კეთილგანწყობილი არ ვარ, ბოლშევიკებთან მათი შედარება ცოტა უხერხულია. ისინი საკმაოდ რეალიზებული იყვნენ, იცოდნენ რა უნდოდათ. გარდა ამისა, ძალიან კარგად იცოდნენ, როგორი იყო ხალხის განწყობა. ამათ იციან ზუსტად რა უნდათ? ამ შემთხვევაში, 15 მაისი არის ტაქტიკური სვლა - ორი თვე გაწელონ იმისათვის, რომ სახე შეინარჩუნონ თითქოს რაღაცას წარმოადგენენ.
ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, როდესაც ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელი კიდევ ერთხელ ჩამოდის საქართველოში, რომ მოლაკარაკების მაგიდასთან შეკრიბოს ხელისუფლების და ოპოზიციის წარმომადგენლები, ამ დროს, ერთ–ერთი მხარე, ამ შემთხვევაში, ოპოზიცია ცდილობს აჩვენოს - ჩვენ ვემზადებით საპროტესტო აქციისთვის. თუ შეთანხმდნენ, მერე რა უნდა თქვან? გადავდეთ აქციაო? თუ ამით ხელისუფლებას აშინებენ, რომ ქუჩაში საპროტესტო აქცია იქნება, ეს აბსურდია.
ეს არის სახის შენარჩუნების მცდელობა. მათ ძალიან კარგად იციან, რომ ხალხის მხარდაჭერა არ აქვთ. რაც არ უნდა რეგიონი მოიარონ, ყველაზე უკეთეს შემთხვევაში, შეიძლება ერთი, ან ორი დღე შეკრიბონ ხალხის გარკვეული რაოდენობა, რომელსაც ვეღარ გააჩერებენ, რადგან რასაც ამ ხალხს სთავაზობენ, მათ გემოვნებაში აღარ ჯდება. რაც მთავარია, ოპოზიციამ დაკარგა ამომრჩევლის ნდობა.
როგორ ფიქრობთ, ამ მოტივით დაეცა ოპოზიციის რეიტინგი 7%–მდე, რის გამოც აკრიტიკებენ NDI–ის? ფაქტია, რომ სამი–ოთხი თვის წინ, გაცილებით მაღალი იყო ოპოზიციის რეიტინგი...
– რა თქმა უნდა. საერთოდ რომ თავი დავანებოთ კვლევებს, ვიცით, რომ არჩევნების შედეგად ოპოზიციამ ხმების განსაზღვრული რაოდენობა მიიღო. მე, თქვენ და სხვამ ხმა მივეცით იმ პოლიტიკურ სუბიექტს, ვინც ჩვენს გემოვნებაში ჯდებოდა. რატომ ვაძლევთ ხმას? – მიგვაჩნია, რომ ეს ადამიანები, პარტია ჩვენი ინტერესების გამტარებელი იქნება პარლამენტში. არჩევნების შემდეგ ჩვენ ვხედავთ სურათს, როდესაც არც ერთი პარტია ოპოზიციური სპექტრიდან პარლამენტში არ შედის, მიუხედავად იმისა, რომ მათ ვერ შეძლეს დაემტკიცებინათ, რომ არჩევნები გაყალბდა.
მტკიცებულება, რომლითაც დასტურდება არჩევნების გაყალბება არ არსებობს, მხოლოდ მათიგანცხადებაა - „გაყალბდა“, რაც მტკიცებულებად არავინ მიიღო...
– მნიშვნელოვანია, რომ ამას ეწინააღმდეგება ყველა საერთაშორისო ორგანიზაცია. ყველა ამბობს, რომ არჩევნები ლეგიტიმურად ჩატარდა და მიუხედავად ხარვეზისა, არ შეეძლო რამე გავლენა მოეხდინა არჩევნების შედეგებზე. უფრო მეტიც, ოპოზიციას მოუწოდებენ, შევიდნენ პარლამენტში და რატომ? – იმიტომ, რომ თუკი არსებობს პოლიტიკური ორგანიზაცია, მისი მთავარი მიზანი არის, გარდა ზედაპირული კრიტიკისა, წარმოადგინოს თავისი პროგრამა და ხედვები ამა თუ იმ საკითხთან მიმართებაში; მონაწილეობა მიიღოს არჩევნებში, შევიდეს პარლამენტში, თუ საკრებულოში და იქ გააგრძელოს პოლიტიკური საქმიანობა. რახან ამას არ აკეთებენ, ეს ერთი მხრივ იწვევს გაუგებრობას და მეორე მხრივ ნდობის დაკარგვას. წარმოიდგინეთ, მე და თქვენ ხმა მივეცით პარტიას, მათ გადალახეს ბარიერი, მაგრამ არ შედიან პარლამენტში. ამის მერე რატომ უნდა ვენდოთ ამ ხალხს? რატომ უნდა მივიდე აქციაზე, რომელსაც ისინი აანონსებენ, მით უმეტეს როცა ვხედავ, რომ არჩევნებიდან დღემდე, რაც მათ თქვეს, ვერაფერი ვერ გააკეთეს.
შეიძლება ვთქვათ, რომ ოპოზიცია დღემდე სააკაშვილის ბულინგის ქვეშ არის? მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებს თუ გავითვალისწინებთ, ვხედავთ რა მდგომარეობაშია ოპოზიცია. პრინციპში, საქართველოში ასეთ მდგომარეობაში ოპოზიცია არ ყოფილა, კატასტროფულ მდგომარეობაში არიან...
– რა თქმა უნდა, სააკაშვილი ამას არ მალავს. იძახის – არავითარი შეთანხმება, არავითარი დიალოგი, რაც შეიძლება მეტი ხალხი ქუჩაში და რევოლუციის გზით მოხდეს ხელისუფლების შეცვლაო. ჩვენ ეს ყველაფერი გავიარეთ. დამოუკიდებლობის აღდგენიდან ყველა ხელისუფლება რევოლუციის გზით შეიცვალა. ჯერ გამსახურდია, შემდეგ შევარდნაძე და ერთადერთი სააკაშვილი შეიცვალა არჩევნების გზით, რასაც მიესალმა საქართველოს მოსახლეობა.
სააკაშვილი აცნობიერებს, რომ არჩევნების გზით ვერ მოვა ხელისუფლებაში და ამიტომაც ირჩევს ისევ რევოლუციურ გზას...
– რევოლუციურ სცენარზე მოსახლეობა არ მიდის და ამიტომაც არ მიდიან აქციებზე. კი ბატონო, ხმა მისცეს „ნაციონალურ მოძრაობას“, მაგრამ ვინ აძლევს ხმას? – ვისაც არ მოსწონს ხელისუფლება.
„ნაციონალური მოძრაობის“ ამომრჩეველიც აღარ გამოდის ქუჩაში, ეს არის სწორედ საინტერესო...
– იმიტომ არ გამოდის, რომ ამომრჩეველი ეუბნება – მე, თქვენ მოგეცით ხმა, შედით პარლამენტში, ამათ ოპონირება გაუწიეთ, თქვენი ხმა გამაგონეთ, რაღაცა გააკეთეთ, მაგრამ თქვენ არ შედიხართ.
მაშინ რის საფუძველზე ითხოვენ რიგგარეშე არჩევნებს? ამ ლოგიკით ხომ უფრო დაზარალდებიან?
– იმიტომ, რომ სააკაშვილი ითხოვს. სააკაშვილი ხომ აბსოლუტურად გაკოტრდა იგივე ამომრჩევლის თვალში. ამომრჩეველი არის ჩვეულებრივი ადამიანი, მაგრამ მასზე არის დამოკიდებული ყველა პოლიტიკოსის ბედი. თუ ამომრჩეველი არჩევნებზე არ მივიდა, არ აირჩევენ იმ პოლიტიკოსს და არაფერს არ წარმოადგენს. მეორე, არანაკლებ როლს თამაშობს მასმედია, თქვენც ძალიან დიდ როლს თამაშობთ პოლიტიკოსის ცხოვრებაში, მაგრამ უმთავრესი არის ამომრჩეველი, რომელმაც დაინახა, რომ სააკაშვილი მიუხედავად უამრავი დაპირებისა, საქართველოში არ ჩამოდის.
ამას დაემატა ის, რომ არჩევნებში მიიღეს ხმა და პარლამენტში არ შედიან. გავიხსენოთ 2008 წლის აგვისტოს ომი თავისი შედეგებით - როდესაც სახელმწიფო ომის შედეგად კარგავს ტერიტორიებს, მისი მმართველი მომენტალურად გადადგება. სააკაშვილი არა თუ არ გადადგა, არამედ ისევ გააგრძელა მმართველობა. რა ტიპის მმართველობა, ეს კიდევ სხვა საკითხია.
უფრო რთული ფორმით გააგრძელა...
– კი, ბატონო, და ამას დაემატა არანაკლებ გამაღიზიანებელი და შეურაცხმყოფელი ფაქტი, რაც სააკაშვილმა გააკეთა. ქვეყნის პრეზიდენტმა, რომელიც 9 წლის განმავლობაში მართავდა ქვეყანას, არჩევნებში დამარცხდა, წავიდა სხვა ქვეყანაში და საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეობაზე თქვა უარი. იმ ქვეყნის მოქალაქეობაზე თქვა უარი, რომლის პრეზიდენტიც იყო. ამასაც ასე ადვილად ამომრჩეველი არ პატიობს. ეს მთელი რიგი მოვლენები დალაგდა.
ამის მიუხედავად სააკაშვილს ჰყავდა ამომრჩეველი, მაგრამ ბოლო არჩევნების შემდეგ სურათი შეიცვალა...
– კი, ბატონო, მაგრამ, როგორც ჩანს, ეს არ არის მაინცდამაინც სააკაშვილის ამომრჩეველი. ეს არის ამომრჩეველი, რომელსაც არ მოსწონს ხელისუფლება და „ქართული ოცნება“. ამიტომ მისცეს ხმა „ლელოს“, „სტრატეგია აღმაშენებელს“, „გირჩს“ და ა.შ. მაგრამ როცა ნახეს, რომ ეს ხალხი თურმე ისევ სააკაშვილის თამაშს თამაშობს, ისევ სააკაშვილი არის მთავარი და მასზე არიან დამოკიდებული, ამომრჩეველმა უარი უთხრა, არც აქციაზე მოვალ და არც რევოლუცია არ მინდაო.
ამომრჩეველის გადაწყვეტილებაზე რამდენად მოახდინა გავლენა დასავლეთის ღია განცხადებამ, რომ ოპოზიცია თამაშობს რუსულ თამაშს? საქართველოში შექმნილი ვითრება, რომელსაც ოპოზიცია სთავაზობს საზოგადოებას, ეს არის რუსული თამაში?
– რა თქმა უნდა. ამომრჩეველს ახსოვს 2008 წლის ომი, უფრო ადრე 90–იანი წლები, რის გამოც სავსებით სწორად არიან რუსეთის წინააღმდეგი. ვინც არ უნდა ყოფილიყო დამნაშავე, ასე მარტივი არ არის. სამხედროები დაგვიხოცეს, მოსახლეობა აგვიყარეს ლიახვის ხეობიდან, სოფლები მიწასთან გაასწორეს და ცხადია, რომ რუსეთის მიმართ სიმპათია არ ექნებათ. ამ ქვეყანაში ადამიანები სხვანაირად ფიქრობენ და რატომ ფიქრობენ ევროკავშირზე? – იმიტომ, რომ განვითარება და ცივილიზაცია უნდათ. ევროპა არის მათი რეალური ადგილი, იციან რა გველის ევროკავშირში გაერთიანების შემთხვევაში. დასავლეთი არის ის, რომელიც არაფერს არ გვიფუჭებს ამ ქვეყანაში. ცხადია, რომ რუსეთს აწყობს არეულობა ამ ქვეყანაში. ყარაბაღის მოვლენების შემდეგ რუსეთმა თავისი კომპონენტი გაზარდა რეგიონში. ამას ემატება ჩვენი ოკუპირებული ტერიტორიები, სადაც სამხედრო ბაზები აქვს გახსნილი.
აგერ, ამერიკის სენატში ცხადად ითქვა – 2012 წლიდან მოყოლებული საქართველო ადგას დასავლეთის გზას და ამ გზიდან არ გადაუხვევია. რამდენი ევროპელის განცხადება ვიცით სხვადასხვა საკითხებზე - არის კრიტიკა, არის შენიშვნები, არის რეკომენდაციები, რომელსაც ვასრულებთ, რაც ცხადია, რუსეთს არ მოსწონს. როგორ მოეწონება, როცა მოვა ამის დრო და რუსეთის მოსაზღვრე კიდევ ერთი სახელმწიფო გახდება ნატოს და ევროკავშირის წევრი. ეს მოეწონება რუსეთს? – არა, არავითარ შემთხვევაში. ამიტომ მას აწყობს არეულობა, დესტაბილიზაცია, გაურკვეველი პოლიტიკური სიტუაცია და ამ სურათში ერთი–ერთზე ჯდება ოპოზიცია. ამას ემატება ისიც, რომ იქ არიან ადამიანები, რომლებსაც პრორუსული განწყობები აქვთ და ამას არ მალავენ.
საბჭოთა კავშირის დაშლას თავისი დადებითი და უარყოფითი მოვლენები მოჰყვა. ამ უარყოფითში თავისთავად უნდა ვიგულისხმოთ ის, რომ სასწრაფოდ ამოქმედდა ჩადებული ნაღმები, სხვადასხვა რესპუბლიკებში მოხდა ეთნოკონფლიქტი, მათ შორის საქართველოშიც. მაგრამ მერე დადასტურდა, რომ არავითარი ეთნოკონფლიქტი არ ყოფილა, ეს იყო რუსეთ–საქართველოს ომი. იგივე მოხდა სომხეთ–აზერბაიჯანის მიმართულებით, მოლდოვა, დნესტრისპირეთი და ა.შ.
მაგრამ ამ შემთხვევაში როგორ მოიქცა ბალტიისპირეთის ქვეყნები? – თქვენ რა გგონიათ, ამ სამ რესპუბლიკას არ ჰქონდა უთანხმოებები, ან შიგნით არ ჰქონდათ პრობლემები? გადავხედოთ არქივს, რამდენი მცდელობა იყო რუსეთის მიერ, რომ იქ მაცხოვრებელი რუსულენოვანი მოსახლეობა აეჯანყებინათ, მაგრამ ბალტიის ქვეყნებმა შეძლეს გადაელახათ და დაევიწყებინათ ყოველგვარი წყენა და ერთი მთავარი იდეის გარშემო გაერთიანებულიყვნენ, სასწრაფოდ შესულიყვნენ ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში და ევროკავშირში, კონსოლიდაცია მოხდა.
ჩვენ აქ რას ვხედავთ? კონსოლიდაციის ნაცვლად, ოპოზიცია გვთავაზობს დაქსასულობას. აქედან გამომდინარე, ნებისმიერი დეპუტატი, როგორც ხელისუფლებიდან, ასევე ოპოზიციიდან, დღე და ღამე უნდა იჯდეს პარლამენტში, ფიქრობდეს და აკეთებდეს იმას, რომ რაც შეიძლება მეტი დასავლეთთან მიახლოებული კანონის შემუშავება მოხდეს. ოღონდ კოპირება არ გვჭირდება, იმიტომ, რომ საფრანგეთი, ბრიტანეთი, პორუგალია და ა.შ. განსხვავებული ქვეყნებია, ვიდრე საქართველო. ჩვენ უნდა მოვახდინოთ ადაპტირება, განვითარება და იმის აღება, რაც ჩვენთვის არის მისაღები. ჩვენი ეროვნული იდენტობიდან გამომდინარე უნდა დავუახლოვდეთ პროდასავლურ სტრუქტურებს. ამაზე უნდა ვფიქრობდეთ და არა იმაზე, რომ მე შევკრიბავ ხალხს, ჩამოვიყვან პარლამენტთან, ვიყვირებ, ვიწივლებ, კარვებს გავშლი და მერე შევალ პარლამენტში. რომ შეხვალ მერე რა?
როდესაც ოპოზიცია მის მიერ არჩეული პოლიტიკის გამო ყოველდღიურად კარგავს ამომრჩეველს, ამ ფონზე ძალიან საინტერესო იყო გიორგი გახარიას განცხადება. როგორ ფიქრობთ, რა ფორმით შემოვა ექს–პრემიერი პოლიტიკურ ველზე? იქნება „ქართული ოცნების“ ოპოზიცია გახარია და იქნება სწორედ ის ოპოზიცია, რომელზეც ისაუბრა ბიძინა ივანიშვილმა? – „ოცნებას“ ეყოლება პროევროპული ოპოზიცია და ეს იქნება „ოცნებიდან“ წამოსული“ – ეს არის გახარია?
– იმ ინფორმაციის საფუძველზე, რაც მაქვს, შემიძლია ერთგვარი ანალიზი გავაკეთო – ჩვენ აქ გვაქვს რამდენიმე მომენტი – გახარია მოკლე კომენტარით შემოიფარგლა, მაგრამ სრულიად საკმარისად იმისათვის, რომ ძალიან მალე გააკეთებს განცხადებას. პირველი, რაც უნდა ვივარაუდოთ, რა თქმა უნდა, ოპოზიციური განწყობით იქნება წარმოდგენილი. ცხადია, ოპოზიციურ ველზე აპირებს თავისი ნიშის დაკავებას.
როცა გააკეთებს განაცხადს და წარმოადგენს პოლიტიკურ ორგანიზაციას, ვინ იქნება მისი პოლიტიკური პარტნიორები, ამის შემდეგ შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რა გუნდთან გვაქვს საქმე. რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია და ამას უნდა მივეჩვიოთ – რა იქნება მისი პოლიტიკური პროგრამა, რას ფიქრობს საგარეო პოლიტიკის, ეკონომიკის და სოციალური თვალსაზრისით და ა.შ. იმიტომ, რომ თუ რამეთი ვერ გააკვირვებ საქართველოში ადამიანს, ეს არის პოლიტიკური პარტია. მით უმეტეს ვერ გავაკვირვებთ იმითი, რომ ასეთი ადამიანი, როგორიც გახარიაა, შემოვა ისევ პოლიტიკაში. არანაკლები თანამდებობის ადამიანები ვნახეთ პარლამენტში. ჩვენ ოპოზიციურ სპექტრში გვყავს ყოფილი მინისტრები, პარლამენტის თავმჯდომარეები, ყველანაირი ადამიანები გვყავს, ოღონდ მათ ერთი ნაკლი აქვთ – მათი პროგრამები არის მიუღებელი, ან გაურკვეველი. ან იმდენად ცუდი, რომ იმის შესაბამისი ხმა მიიღეს, რაც დაიმსახურეს ამომრჩევლისგან.
იქნება გახარიას გუნდში მოქმედი მერი? ბევრს საუბრობენ იმაზე, რომ იქნება გიორგი კვირიკაშვილი, მაგრამ ანაკლიის პორტის გარშემო დაწყებული დაპირისპირება ნაკლებად იძლევა ამ ვარაუდის საფუძველს, თუმცა როცა საქმე ქართულ პოლიტიკას ეხება, აქ გასკვირი არაფერია...
– პიროვნებები, რომელიც თქვენ ჩამოთვალეთ, ამაზე ზუსტ პასუხს იმ შემთხვევაშიც ვერ გეტყოდით, ამაზე პირადად გახარიასთან რომ მქონოდა საუბარი. კარგია, რომ პროგნოზისკენ მივისწრაფვით, მაგრამ ჩემი მხრიდან არასერიოზულია რამე პროგნოზის გაკეთება. გამოჩნდება ეს ყველაფერი და მერე უკვე ადვილი იქნება ანალიზის გაკეთება. მე ასეთ რამესაც არ გამოვრიცხავ, საერთოდ, გახარია არავითარი პოლიტიკური გუნდით არ წარსდგეს და საერთოდ არ შემოვიდეს პოლიტიკაში, გადაიფიქროს.
ძალიან ბევრი მიზეზის გამო ხდება გადაფიქრება, მათ შორის მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ ისეთი გუნდი ვერ ჩამოყალიბოს, როგორიც ჰქონდა წარმოდგენილი, ან პროგრამა და რესურსი არ იყოს ისეთი, როგორც უნდოდა და ამის გამო გადაიფიქროს. მაგრამ შეიძლება სხვა კუთხით დარჩეს პოლიტიკაში. გაცილებით უკეთესია დაველოდოთ ამ ყველაფერს. მერე უკვე, გუნდიდან, რესურსიდან და ყველაფრიდან გამომდინარე ადვილი იქნება დასკვნების გაკეთება.