ტელეკომპანია „მაესტროს“ გარშემო ჯერ კიდევ ერთი წლის წინ დაწყებული დავა ახლა ფაზაში შედის და სასამართლო დარბაზებში ინაცვლებს.
ერთწლიანი პაუზის შემდეგ „რუსთავის მედიის მართვის კომპანიის“ დამფუძნებელი ეროსი კიწმარიშვილი კვლავ გამოჩნდა საჯარო სივრცეში და პრემიერ–მინისტრ ბიძინა ივანიშვილს და მოდავე მხრეს მოუწოდა, რომ პოლიტიკური განცხადებებით სამართლებრივ პროცესზე ზეგავლენა არ მოახდინონ.
გთვაზობთ ინტერვიუს „რუსთავის მედიის მართვის კომპანიის“ დამფუძნებელთან ეროსი კიწმარიშვილთან.
თქვენი სამართლებრივი პრეტენზიები „რუსთავი 2“-ისა და „მაესტროს“ მისამართით, გარკვეულწილად, აღიქმება როგორც პოლიტიკაში დაბრუნების მცდელობა. თუ ხედავთ ასეთ შესაძლებლობას და ასეთ შემთხვევაში, რომელ პოლიტიკურ პლატფორმაზე მოიაზრებთ თავს?
- პოლიტიკაში ჩემი შესვლა რამდენჯერმე მოხდა და ყოველთვის ატარებდა იძულებით ხასიათს - ამ ნაბიჯის გადადგმა, როგორც წესი, საკუთარი ბიზნესინტერესების დასაცავად მიხდებოდა.
საქართველოში სატელევიზიო მედიაბიზნესს საფუძველი მე ჩავუყარე პარტნიორებთან - დავით დვალთან და ჯარჯი აქიმიძესთან ერთად. მე და დავით დვალმა ერთად შევქმენით საქართველში პირველი, და, სამწუხაროდ, დღემდე ერთადერთი ფინანსურად მომგებიანი, ანუ წარმატებული კომერციული ტელევიზია „რუსთავი 2“, რომელიც ყველა საერთაშორისო სტანდარტით, იყო დამოუკიდებელი მედიასაშუალება. სწორედ იმის გამო, რომ ეს იყო ერთადერთი გამონაკლისი, პოლიტიკური ზეწოლა ყოველთვის არსებობდა. სწორედ ამ დაპირისპირების გამო და ჟურნალისტების დამოუკიდებლობის გადასარჩენად, მიხდებოდა მეხამრიდის ფუნქციის შესრულება და პოლიტიკურ პროცესებში ჩართვა.
ზოგადად, ეს თემა, საკმაოდ რთული და მრავალშრიანია, ამიტომ, ამჯერად, ასეთი მოკლე განმარტებით შემოვიფარგლები, თუმცა, სხვა დროს ამ თემაზე დეტალური საუბრისათვის მზად ვარ. ასე რომ, მე პოლიტიკური ამბიციები არასოდეს მქონია, არც ამ ეტაპზე ვმონაწილეობ პოლიტიკურ პროცესებში და არც მქონია ამის სურვილი როდესმე. ამ ეტაპზე მაქვს ბიზნეს–პროექტები და ვგეგმავ აქტიურ საზოგადოებრივ მოღვაწეობას ჩემი გამოცდილებისა და ცოდნის ფარგლებში, მათ შორის – მედიის მიმართულებითაც.
ბოლო პრესკონფერენციაზე პრემიერ–მინისტრმა აღნიშნა, რომ ტელევიზიებს ვერავინ გამოიყენებს პოლიტიკური ბრძოლის იარაღად. მისი თქმით, დასრულდება ის დრო, როდესაც პრეზიდენტობის მსურველები ტელევიზიებს ხსნიდნენ. ამ განცხადების ფონზე თქვენი განცხდებები და პრეტენზიები ტელეკომპანიებზე უშუალოდ პრემიერ–მინისტრის გამოწვევას ხომ არ გულისხმობს?
- პრემიერ–მინისტრი ხშირად საუბრობსთემებზე, რომელებშიც მისი კომპეტენცია ლიმიტირებულია და ამის გამო უწევს შემდგომი განმარტებების კეთება ან საკუთარი განცხდების უარყოფა. თქვენს მიერ მოყვანილი მაგალითიდანაც ჩანს, რომ აღნიშნული განცხადება, თავისი დეკლარირებული სურვილით, უტოპიის სფეროდანაა და,მე ვიტყოდი, კარგი სადღეგრძელო უფროა, ვიდრე მსოფლიოში არსებული ტენდენციების რეალურიცოდნა. როგორ და რა სახით იქნება კონკრეტული მედია პოლიტიკურ პროცესებში ინტეგრირებული, ეს არც ივანიშვილის, არც ჩემი და არც არავის გადასაწყვეტია.
გლობალიზაციის პირობებში მედიის გავლენა საზოგადოებრივ აზრზე და,შესაბამისად, სოციალურ-პოლიტიკურ პროცესებზე, გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, გადამწყვეტია და ამ გავლენისაგან გათავისუფლება ავტორიტარული სახელმწიფოების მმართველებსაც კი არშეუძლიათ. ჩემი განცხადება იმის თაობაზე, რომ ბიძინა ივანიშვილმა თვალებში შემომხედოს, როცა „რუსთავი 2"-ზე და „მაესტროზე“ საუბრობს, იყო მისივე პერიფრაზირება და ეხებოდა კონკრეტულ კერძო ქეისებს, რომლებშიც ის და მე ვმონაწილეობდით და რომელზეც მისი განცხადებები, ჩემი აზრით, იყო არაკორექტული ჩემთან მიმართებში. მე ივანიშვილს მოვუწოდე,გაემიჯნოს აღნიშნულპროცესებს, რადგან დღევანდელი სტატუსი მას ავალდებულებს, რომ როგორც მთავრობის მეთაური, კერძო ხასიათის დავებისგან დისტანცირებული იყოს. სხვა შემთხვევაში ის გახდება მხარე, რაც კანონდარღვევაა და ბიზნესის დამოუკიდებლობის შესახებ მისივე დეკლარირებული პრინციპების ღალატი იქნება.
ბოლო ბრესკონფერენციაზე, რომელიც 25 დეკემბერს ჩაატარეთ, თქვენს მიერ წარმოდგენილი მასალების მიხედვით, იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ივანიშვილისათვის არასასურველი პიროვნება ხართ. თუმცა, არც თქვენ და არც პრემიერ–მინისტრი არ აკონკრეტებთ, რამ გამოიწვია თქვენს შორის კონფლიქტი. თუ გქონდათ რამე შეხება წარსულში ივანიშვილთან - პირდაპირი, ან შუამავლის მეშვეობით, იქნებოდა ეს გარიგება, ან მოლაპარაკება, თუნდაც კამათი?
- ბიძინა ივანიშვილის, როგორც პოლიტიკოსის კიდევ ერთი პრობლემაგახსნილი აქტივობების ნაკლებობა და,შესაბამისად,რაიმეს ან ვინმეს შესახებ საკუთარი გარემოცვის ცალმხრივი და,ხშირშემთხვევაში,მერკანტილურად მოტივირებული ინფორმაციის საფუძველზე დასკვნების გაკეთებაა. კარგად ვიცნობ პოლიტიკას და ვიცი, რომ გარემოცვის ზეგავლენა, სრულიად ბუნებრივია პოლიტიკური ფიგურის შემთხვევაში და ამის მსხვერპლი მრავალი პოლიტიკოსი გამხდარა. ამიტომ, სრული კატეგორიულობით ვაცხადებ, რომ ივანიშვილის მხრიდან ჩემდამი საჯაროდ გაცხადებული დამოკიდებულება მოულოდნელი იყო და ახლაც ვთვლი, რომ ბევრ მის მიერ დეკლარირებულ საკითხში სრული თანხვედრა გვაქვს და სურვილის შემთხვევაში ჩემი სახით გამოცდილი, პროფესიონალი თანამოაზრე ეყოლებოდა.
ვადასტურებ წარსულში ურთიერთობების არსებობას, მოლაპარაკებებსაც,მაგრამ ამ ურთიერთობებში ჩემი მხრიდან იყო სრული გულწრფელობა და მისი მოტივაცია კი, განსაკუთრებით ბოლო პერიოდის განცხადებების ფონზე,ჩემში სარიოზულ ეჭვებს ბადებს იმის შესახებ, რომ წარსულში მისით სერიოზულად მანიპულირებდნენ სააკაშვილი და მისი უახლოესი გარემოცვა,ახლა კი–მისი დღევანდელი გარემოცვა.
რა ტიპის თანამშრომლობა იყო თქვენს ფონდ “2020“-სა და „ქართუ ჯგუფს“ შორის? ვისი დაკვეთით იქმნებოდა ქვეყნის განვითარების სტრატეგია, რა დაჯდა და ვისთვის მომზადდა იგი? ამ თანამშრომლობის გარდა, გქონდათ თუ არა თანამშრომლობა ივანიშვილის კომპანიებთან?
- ფონდი „2020“ , რომელიც 2007 წელს თანამოაზრეებთან ერთად შევქმენი, თავისი საქმიანობის ერთ-ერთ მიმართულებად განიხილავდა საქართველოს ეროვნული განვითარების სტრატეგიის შემუშავებას და შემდგომში ამ მიმართულებით მუდმივმოქმედი ინსტიტუტის ჩამოყალიბებას. ანალოგიური პროექტები დაედო საფუძვლად ბევრ ევროპულ ქვეყანაში გრძელ თუ საშუალოვადიან განვითარებას. ჩემს მიერ ინიცირებული პროექტის შემუშავებაში ჩართული იყვნენ ბიძინა ივანიშვილის დღევანდელი გუნდის წარმომადგენლებიც, რამოდენიმე დღევანდელი მინისტრი და საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე. პროექტის შემუშავება დავუკვეთეთ ამ მიმართულებით ავტორიტეტულ სამეცნიერო ირლანდიურ ცენტრს, ლიმერიკის უნივერსიტეტის პროფესორების და ირლანდიის ეროვნული განვითარების ინსტიტუტის ყოფილი ხელმძღვანელების სახით. ირლანდიის, როგორც მსოფლიოში წარმატებული ეკონომიკური რეფორმის მაგალითი ე.წ. “კელტური ვეფხვის ნახტომი”, გასული საუკუნის 80-90 წლების და 2000-იანების დასაწყისში სამაგალითო იყო. ამ რეფორმამ , რომელმაც 1950–იანებში აიღო სტარტი, ფორდის ფონდის მხარდაჭერით და, რომელმაც ირლანდია ჩამორჩენილი აგრარული ევროპული ქვეყნიდან 20-25 წელიწადში მსოფლიოს სამაგალითო ეკონომიკად გადააქცია, უმაღლესი ცხოვრების დონით და სოფლის მეურნეობისა და მაღალი ტექნოლოგიების წარმოების უნიკალური შერწყმით.
მე მიმაჩნდა, რომ ირლანდია თავისი მოცემულობით - თითქმის ერთნაირი რაოდენობის მოსახლეობა, აგრარული ტრადიციები, ნიჭიერი და განათლებაზე ორიენტირებული საზოგადოება, ანალოგიური ტერიტორიული თუ სხვა ტიპის პრობლემები, კონფლიქტების ისტორია დიდ მეზობელთან და ამ პრობლემების ეკონომიკური წარმატებულობით მოგვარება – სრულად შეესაბამება საქართველოს სიტუაციას და სწორედ ამ მიზეზით ავირჩიე ირლანდიური ჯგუფი, თუმცა სამომავლოდ პროექტის ინტერნაციონალიზაცია იგეგმებოდა. ამ პროექტზე მუშაობისას “ფონდი 2020” -ის პარტნიორი იყო ივანიშვილის ფონდი “ქართუ” და გვქონდა მსოფლიო ბანკისა და ევროკავშირის მონაწილეობის წინასწარი თანხმობა. მოლაპარაკებები მიდიოდა ამერიკის განვითარების სააგენტოსთანაც ( USAID). სამეცნიერო ჯგუფის მიერ 6–თვიანი ინტენსიური მუშაობის შედეგად მომზადდა ე.წ. დრაფტი დოკუმენტი, რომელიც მათ შორის გადაეცა ივანიშვილის ფონდსაც. სამწუხაროდ ფონდმა “ქართუმ” შემდგომ მონაწილეობაზე უარი თქვა და ფინანსების უქონლობის მიზეზით 2009 წლის გაზაფხულზე პროექტი შეჩერდა.
ქიბარ ხალვაშს „რუსთავი 2-თან“ დაკავშირებით თქვენ დაგვიანებით წაუყენეთ პრეტენზია და ვადის გადაცილებასთან დაკავშირებით არსებობს სასამართლო გადაწყვეტილებაც. რატომ მაშინვე არ წამოიწყეთ დავა? რა გახდა ამის მიზეზი?
- დავის საგანი იყო შეთანხმების შეუსრულებლობა ხალვაშის თუ ხალვაშის დამკვეთების (როგორც ამას ბიძინა ივანიშვილი აცხადებს) მხრიდან. დავის ფორმალური წარმოება დავიწყე მას შემდეგ, რაც დავრწმუნდი, რომ გადაგდებული ვიყავი. შესაბამისად, მანამდე ვთვლიდი, რომ შეთანხმება შესრულებადი იყო. ის, თუ როგორ მოხდა ჩემი გადაგდება,ეს, ალბათ, სხვა საუბრის თემაა.
რა შანსი აქვთ აქიმიძეს და დვალს, რომ „რუსთავი2“-თან დაკავშირებით იმავე შედეგს არ მიიღებენ? იგივე შეკითხვა ქიბარ ხალვაშის მისამართითაც არსებობს. რამდენადაა შანსი, რომ სასამართლო ამჯერადაც იმავე პრეცედენტს გამოიყენებს, რაც თქვენს შემთხვევაში იქნა გამოყენებული? და თუ სხვა შედეგით დასრულდება მათი დავა, მაშინ როგორი იქნება თქვენი პოზიცია, მოითხოვთ თუ არა კუთვნილ წილს?
- “რუსთავი 2” ჩემთვის ძალიან რთული და მგრძნობიარე თემაა, ის ჩემი “შვილია” და მიუხედავად საკუთრების ფლობისა, ყველაფერი მასთან დაკავშირებით, წარმატებაც და წარუმატებლობაც, მისით აღტაცებაც თუ მის მიმართ საზოგადოების პრეტენზიებიც, ჩემი განცდის საფუძველი იყო და იქნება. ეს ტელევიზია 1993 წელს დავიწყე ჩემს მშობლიურ ქალაქ რუსთავში, ჩემი პარტნიორები თავიდანვე იყვნენ დავით დვალი და ჯარჯი აქიმიძე, რომლებიც თითქმის 3 წლის განმავლობაში თბილისიდან ფაქტიურად გადმოსახლდნენ “რუსთავი 2“–ის პირველ ოფისში, რომელიც რუსთავში სასტუმრო “რუსთავში”, მეგობრის, მიერ უსასყიდლოდ ნათხოვებ ფართში იყო განთავსებული. ჩემი და ჩემი პარტნიორების 24–სააათიანი აქტივობითა და ძიებით „რუსთავი2“ რამდენიმე წელიწადში საქართველოს ნომერ პირველ მაუწყებლად გადაიქცა და ასეთად რჩება უკვე მეორე ათწლეულის განმავლობაში . ამიტომ, ნებისმიერი სასიკეთო ცვლილება ამ არხთან დაკავშირებით, ჩემთვის სასიხარულო იქნება. რაც შეეხება სამართლებრივ დავას, მოდით მოვლენებს წინ ნუ გავუსწრებთ, მითუმეტეს პროცესები სწრაფად ვითარდება. მე ერთი შემიძლია გითხრათ – გადამგდებები, ვინც უნდა იყვნენ, უნდა დაისაჯონ და ამ კუთხით ბრძოლას ვაწარმოებდი და კვლავაც ვაგრძელებ.
„მაესტროს“ შემთხვევაში თქვენ თავიდან არ აგირჩევიათ სამართლებრივი ბრძოლის გზა. ამასთან, მთელი წელი პაუზა გქონდათ აღებული და მხოლოდ ახლა გააქტიურდით. რა იყო ამის მიზეზი, რატომ არ მიმართეთ აქამდე სასამართლოს?
- „მაესტროს“ თემაზე სწორედაც რომ სამართლებრივ ბრძოლას ვაწარმოებ დღიდან ჩემს ოპონენტებთან კონფლიქტის განსაჯაროებისა. სასამართლოს ჩემმა კომპანიამ “რუსთავის მედიიის მართვის კომპანიამ”, 2011 წლის დეკემბრის პირველ კვირაში მიმართა, თუმცა, სასამართლომ ჩემთვის გასაგები (და არა მისაღები მიზეზებით), პროცესი ყოველგვარი კანონმდებლობით გათვალისწინებული ვადების მრავალჯერადი დარღვევით სულ რამოდენიმე კვირაა რაც დაიწყო.
მიუხედავად ჩემი ინტერესების ყოველმხრივი შელახვისა, უმძიმესი საზოგადოებრივი განწყობისა ჩემს მიმართ, რომელიც უსამართლოდ, სიცრუისა და ბინძური პროპაგანდის ხარჯზე შეიქმნა, ჩემი კომპანიის თანამშრომლების სისხლის სამართლებრივი ბრალდებით დაპატიმრებისა, გამოგონილი ბრალდებით, რომელიც „მაესტროს“ დამფუძნებლების მიერ იყო ინსპირირებული და მათთვის გაუგონარი სისასტიკით, 12–წლიანი სასჯელის მისჯით დასრულდა, კონფლიქტის ცხელი ფაზის დამთავრებიდან თითქმის ერთი წლის განმავლობაში მოვერიდე ყოველგვარ აქტივობას „მაესტროს“ ირგვლივ, არ გამიკეთებია საჯარო განცხადება სასამართლოს მისამართით, პროცესის სამართლებრივ ვადებში წარმართვასთან დაკავშირებით, იმ მიზეზით, რომ არ მომხდარიყო წინასაარჩევნო პერიოდში ერთადერთი გავლენიანი არასახელისუფლებო ტელეკომპანიის დაბლოკვა, რისი სრული სამართლებრივი საფუძველიც არსებობდა.
ახლაც ხაზს ვუსვამ, რომ ჩემი დავა არის მიმართული „მაესტროს“ გადამგდებ დამფუძნებელთა და მენეჯერთა (რომლებიც ძირირთადად ერთიდა იგივე პირებია) წინააღმდეგ და არავითარ შემთხვევაში– „მაესტროს“ ჟურნალისტების და მათი საქმიანობის წინააღმდეგ. მე მათ საქმიანობაში არასდროს ჩავრეულვარ და მათი უფლებები არასდროს შემიზღუდავს. პირიქით – ჩემი შრომით, ცოდნით, ფინანსებით, მივეცი მათ თავისუფლების ის ხარისხი, რომელზეც იმ პერიოდში ნებისმიერი მათი კოლეგა იოცნებებდა.
ამტკიცებთ, რომ „მაესტროს“ შემთხვევაშიც “გადაგაგდეს“, ანუ ქონება წაგართვეს. იქნებ დააკონკრეტოთ, როგორ მოხდა ეს - რა საშუალებები გამოიყენეს საამისოდ. იყო გარიგება, ან ზეწოლა?
- მოდით ეს დეტალები სასამართლოს სამსჯელოდ შევინახოთ, ან ამ თემაზე იურისტებმა ისაუბრონ, ეს ბევრად პროფესიული მსჯელობა იქნება და თემის პოლიტიზაციასაც გამორიცხავს, მით უმეტეს, რომ გადაგდება ყველა ენაზე გადაგდებაა, ჩემი ბავშვობისდროინდელი ფრთიანი გამონათქვამის არ იყოს, „კოკა-კოლა“ აფრიკაშიც „კოკა-კოლაა“! პრობლემა მარტივია – დანგრეული უპერსპექტივო ტელეკომპანია, რომელიც დახმარებას იხვეწებოდა, მართავში ავიყვანე, ჩემი პოფესიული ცოდნა, საერთაშორისო სატელევიზიო ავტორიტეტი გამოვიყენე, შევქმენი კონცეფცია, მოვიწვიე მაღალი კლასისი სატელევიზიო პროფესიონალები, მრავალმილიონიანი ინვესტიცია გავაკეთე და როცა უკვე ჩემი შრომის შედეგად ბენეფიტების მიღების დრო მოვიდა, დამფუძნებლებმა, ახალი დამფინანსებელის გამოჩენით ცდუნებაში შესულებმა, გამიწყვიტეს კონტრაქტი და, კიდევ ერთხელ გავიმეორებ ამ ჟარგონს, გადამაგდეს. ესაა დავის მარტივი არსი და ამ დავაში მე ჩემი ზარალის ანაზღაურებას ვითხოვ.
რა შემთხვევაში შეწყვეტთ სამართლებრივ დავას? არსებობს თუ არა რამე პირობა თქვენი მხრიდან - იქნება ეს გარიგება, შესაძლო ზეწოლა?
– გარიგება და მითუმეტეს ზეწოლით გადაწყვეტილების შეცვლა გამოვრიცხოთ, მაგრამ ცივილიზებულიურთიერთობა ითვალისწინებს მორიგებას და,რამდენადაც ვიცი,ჩემმა ადვოკატმა მათ მხარეს ოფიციალურად ამ თემის განხილვა უკვე შესთავაზა, თუმცა,სამწუხაროდ,მათი რაციონალიზმის და საღი გონების იმედი დიდად არა მაქვს, მითუმეტეს, რომ დღევანდელი მათი მდგომარეობა ეიფორიულია და ადექვატურობაზე საუბარს კი სიმშვიდე და ჟანგბადის შესაბამისი კონცენტრაცია ჭირდება.