გიორგი გახარია შინაგან საქმეთა სამინისტროს ავალებს, რომ მოახდინოს მოქალაქეების პროაქტიური ინფორმირება თამარ ბაჩალიაშვილის საქმეზე, რათა არ დარჩეს არც ერთი სივრცე სპეკულირებისთვის. პრემიერ–მინისტრის განცხადებით, 23 წლის პროგრამისტის გაურკვეველ პირობებში გარდაცვალება, გასცდა ოჯახის ტრაგედიას და ხდება ქვეყნის ტრაგედია. შესაბამისად, პრემიერი მოუწოდებს ყველა მხარეს, რომ მეტი პასუხისმგებლობით მოეკიდონ მსგავს ტრაგიკულ შემთხვევებს.

რაც შეეხება საგამოძიებო მიმართულებას, პრემიერის განცხადებით, აქ უკიდურესად უაღრესად მნიშვნელოვანია მოქალაქეების პროაქტიური ინფორმირება. პირველ რიგში, სწრაფი და ეფექტიანი გამოძიება. მთავრობის ხელმძღვანელის განცხადებით, ყველამ კარგად იცის ქვეყანაში გამოძიებასთან დაკავშირებული პრობლემები და ამიტომაც დაიწყო ამ მიმართულებით სისტემური რეფორმები.

„თითოეულ საგამოძიებო სტრუქტურას მოგიწოდოთ, იყოთ პროაქტიური ინფორმაციის გაზიარებაზე ჩვენი მოქალაქეებისთვის, რამეთუ არ დავტოვოთ მცირედი სივრცეც ინტერპრეტირებისთვის. დღეს ჩვენ ეს არ გვჭირდება, რადგან ძალზედ მნიშვნელოვანია სწრაფი, ეფექტიანი გამოძიება და მოქალაქეების ინფორმირებულობა“, – განაცხადა გიორგი გახარიამ.

შსს–ს ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორის, მამუკა ჭელიძის განცხადებით, პირველადი დათვალიერებით გარდაცვლილის სხეულს ძალადობის კვალი არ აღენიშნება. მისივე თქმით, 17 ივლისს თამარ ბაჩალიაშვილმა აფთიაქში გარკვეული მედიკამენტები შეიძინა, რაც გამოძიების მიერ დგინდება არის თუ არა მისი ჩანთიდან ამოღებული მედიკამენტების იდენტური. როგორც ჭელიძემ აღნიშნა, გარდაცვლილს ჰყავდა პირადი ფსიქოლოგი, რომელიც უკვე დაკითხულია, თუმცა ჭელიძემ თავი შეიკავა ინფორმაციის გამჟღავნებისგან, თუ რაზე ესაუბრა ის გამომძიებლებს.

„ბავშვს ჰყავდა ფსიქოლოგი, რომელიც გამოძიების მიერ დაკითხულია. დეტალებზე, თუ რაზე ისაუბრა ფსიქოლოგმა, ოჯახი დღეს ძალიან მძიმე მორალურ მდგომარეობაშია და რა თქმა უნდა, ამაზე საუბარი არ იქნება სწორი, რომ არ დავუმძიმოთ მათ ეს მდგომარეობა. გიდასტურებთ იმას, რომ მას ჰყავდა ფსიქოლოგი, ჰქონდა გარკვეული კონსულტაციები. რა თქმა უნდა, დეტალებზე საუბარი სწორი არ იქნება“, – განაცხადა მამუკა ჭელიძემ.

დამოუკიდებელი ექსპერტის, ცენტრ „ემპათიას“ ხელმძღვანელის, მარიამ ჯიშკარიანის განცხადებით, შორს წასული გვიანი გვამური მოვლენების გამო, შეუძლებელი იყო 23 წლის თამარ ბაჩალიაშვილის სხეულზე ზედაპირული ტრავმული დაზიანებები აღმოჩენილიყო. მისივე თქმით, სიკვდილის უშუალო მიზეზის დადგენისთვის კვლევების ჩასატარებლად ნიმუშები აღებულია.

„წინასწარი მონაცემებით, სიკვდილის ხანდაზმულობა 3-7 დღეა. სიკვდილის უშუალო მიზეზის დასადგენად აუცილებელია ჰისტოლოგიური და ტოქსიკოლოგიური კვლევის შედეგები. ამ ექსპერტიზისათვის ნიმუშები აღებულია. ზედაპირული ხასიათის ტრავმული დაზიანებები, სისხლნაჟღენთები ან სხვა სახის დაზიანებები შეუძლებელი იყო აღმოჩენილიყო შორს წასული გვამური მოვლენების გამო“, – აღნიშნა მარიამ ჯიშკარიანმა.

23 წლის თამარ ბაჩალიაშვილი 18 ივლისს ქვემო ფონიჭალაში მდებარე საცხოვრებელი სახლიდან დილის 11 საათზე გავიდა, გადაადგილდებოდა ვერცხლისფერი „ჰიუნდაის“ მარკის ავტომობილით. მანქანა მარნეულში 12 საათზე დაფიქსირდა, შემდეგ თეთრიწყაროს სოფელ ხიხანში, კვალი კი სოფელ გოლთეთში გაქრა. 5 დღიანი ძებნის შემდედ 23 წლის პროგრამისტის ცხედარი თეთრიწყაროს ტყეში საკუთარ მანქანაში იპოვეს.

ოჯახის ახლობლების განცხადებით, გამოძიებამ არაეფექტურად იმუშავა. მათი თქმით, შეუძლებელია გამოძიებას ვერ დაენახა მანქანა, რომელშიც 23 წლის გოგონა გარდაცვლილი იპოვეს, რადგან ტყის ტერიტორია პატარაა და პრაქტიკულად შეუძლებელი იყო იქ მანქანის ვერ პოვნა. ოჯახი თვითმკვლელობის ვერსიას გამორიცხავს და ამბობს, რომ წერილი, რომელიც მანქანაში იპოვეს, ბევრ კითხვის ნიშანს ბადებს. ამიტომ ბაჩალიაშვილები მომხდარის საფუძვლიან გამოძიებას ითხოვენ და ექსპერტიზის შედეგებს ელოდებიან. საქმეში, ოჯახის სურვილით, უკვე ჩაერთო დამოუკიდებელი ექსპერტიც.

გარდაცვლილის ბიძა, კობა თამაზაშვილი სუიციდის ფაქტს გამორიცხავს. მისი თქმით, გარდაცვლილი იყო წარმატებული პიროვნება, ჰქონდა საკუთარი სამსახური, ანაზღაურება, კარიერა და რაც ასევე მნშვნელოვანია, პრობლემები არ ჰქონდა ოჯახში.

თამარ ბაჩალეიშვილის ოჯახის ადვოკატის, მიხეილ რამიშვილის განცხადებით, თამარ ბაჩალიაშვილი ავტომობილში გარდაცვლილი უკანა სავარძელზე იპოვნეს. მისივე ინფორმაციით, ნაპოვნია საფულე წერილებით და ერთ–ერთის შინაარსის მიხედვით, გოგონა უცნობ ადრესატს ეუბნება, რომ შეუძლია მისი ანაბარი გამოიყენოს. ასევე, ნაპოვნია მედიკამენტები და დღიური. მისი თქმით, არ არის გამორიცხული, რომ მანქანაში ჩასვეს და მიიყვანეს.

„თვითმკვლელობის ვერსიას არ ვეთანხმებით. გარდაცვლილის მანქანაში ნაპოვნია საკანცელარიო, მცირე ზომის ფერადი ქაღალდები, რომლებზეც არსებული წარწერებიც, თვითმკვლელობაზე არ მიუთითებს. ეს წერილები არ არის. ეს არის ფერადი, პატარა ფურცლები. რამდენიმე ფურცელია ნანახი, სადაც წერია, ჩემი ანაბრიდან გამოიყენეთ თანხებიო. არ ჩანს, რომ სიკვდილის წინ ვინმეს დაუწერა რამე. მაშინ უნდა ჰქონდეს მითითებული, ვის უტოვებს, რამდენს უტოვებს. არანაირი ანაბრის ნომერი მითითებული არ არის. დედამისი გათიშულია საერთოდ. წარმოუდგენლად მიაჩნიათ თვითმკვლელობის სიტუაცია“, – აცხადებს მიხეილ რამიშვილი.

გარდაცვლილი პროგრამისტის მამა, ჯუმბერ ბაჩალიაშვილი ამბობს, რომ მის შვილს რაღაც პრობლემა ჰქონდა, თუმცა სახლში არ ამბობდა. ის დარწმუნებულია, რომ მისი შვილი თეთრიწყაროში თავისით არ მივიდოდა.

„ბოლო დღეებში უხასიათოდ იყო. არ იძახდა სახლში, იმის უბედურებაც ეგ იყო. შეიძლება, რაღაც დავხმარებოდი, შეიძლება, რაღაც პრობლემა ჰქონდა და ზუსტად მაგ საქმემ ჩაითრია. ჩანს, რომ ეს საეჭვო რაღაცები სამსახურიდან მოდის. პოლიციამ გვითხრა, რომ ერთ ადგილას ვიყავითო და რომ მივედი იმ ადგილას სოფელში, მითხრეს, რომ არავინ პოლიცია აქ არ ყოფილაო, აი აქედან დამებადა ეჭვი უკვე. დეტალები უკვე გაიგო მეუღლემ, ვინ დარეკა არ ვიცი. აწამეს და მოკლეს ბავშვი. 100%–ით დარწმუნებული ვარ, რომ აქედან მოტყუებით გაიყვანეს... ეს ყველაფერი მოდის სამსახურის მხრიდან, ზეწოლის ქვეშ იყო, სამსახურიდან რომ მოდიოდა, სულ გაღიზიანებული იყო“, – განაცხადა ჟურნალისტებთან საუბრისას ჯუმბერ ბაჩალიაშვილმა.

გარდაცვლილი თამარ ბაჩალიაშვილი გარდა იმისა, რომ მუშაობდა კომპანია „ZAG“–ში, ასევე ის მუშაობდა ავსტრიულ კომპანია „SpryFlash“– ისთვისაც, რომლის მთავარი სერვისიც მაღალი ხარისხით დაწერილი კოდებით შექმნილი კომპიუტერული პროგრამებია. „ZAG“– ის მსგავსად, ავსტრიულ კომპანიაში პროგრამულ უზრუნველყოფაზე (IT) მუშაობდა. საინტერესოა ის დეტალიც, რომ კომპანიას ოფიციალურ ვებ–საიტზე ბოლო სიახლე რამდენიმე წლის წინ აქვს გამოქვეყნებული.

თბილისში, ჭავჭავაძის 15 ნომერში მდებარე შპს „ZAG“–ის ოფისი, სადაც თამარ ბაჩალიაშვილი მუშაობდა, ისევ დალუქულია. ადგილზე საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარების შემდეგ, ოფისიდან სამართალდამცველებმა კომპიუტერული ტექნიკა ამოიღეს. კომპანიის დირექტორი თამარ კობერიძე აცხადებს, რომ გარდაცვლილს არანაირი პრობლემა არ ჰქონდა.

„უკვე ასჯერ გავეცი და ვეღარ ვხვდები, რა კითხვა არის დარჩენილი, რაზეც პასუხი არ გაგვიცია, რადგან აბსოლუტურად ყველაფერი დეტალებში მაქვს აღწერილი. ვართ „აუთსორსინგ“ კომპანია, თამუნა იყო მშვენიერი თანამშრომელი, არანაირი პრობლემა არ ჰქონდა. მუშაობდა სხვადასხვა პროექტზე. არაფერი განსხვავებული არ ხდებოდა. დასაქმებული გვყავს 50–მდე თანამშრომელი და წარმატებულად ვახერხებთ ზრდას. ვმუშაობთ ექსკლუზიურად ამერიკაზე და საქართველოს ბაზართან არანაირი შეხება არ გვაქვს, შესაბამისად, პიარიც არ გვჭირდება და მაღალი ცნობადობაც არ გაგვაჩნია. ალბათ, ამ ბოლო დროს ხშირად გაგვიგია ყველას სიტყვა აუთსორსინგი.

დამკვეთი კომპანია თავის ქვეყანასთან შედარებით დაბალ ფასად უკვეთავს პროექტს შემსრულებელს, რომელიც არაა სავალდებულო გეოგრაფიულად იქვე იყოს და ასე, მარტივად საქმდებიან განვითარებად ქვეყნებში ადამიანები. ასევე, მოგეხსენებათ, პროგრამისტის სამუშაოს აღწერა საკმაოდ რთულია მათთვის, ვინც კომპიუტერული ენა არ იცის. შესაბამისად, არ არის გასაკვირი, თუ რატომ შეიძლება ვერ ახსნა, რას აკეთებს კონკრეტულად პროგრამისტი, იგივე დეველოპერი“, – აცხადებს თამარ კობერიძე.

23 წლის თამარ ბაჩალიაშვილის საქმეში საკმაოდ ბევრი მნიშვნელოვანი დეტალებია. სპეციალისტების განცხადებით, ამ ასაკში ვერ იქნებოდა ძალიან მაღალი დონის პროგრამისტი და დიდი ალბათობით, მას ალბათ, უფრო კონკრეტული, განცალკავებული დავალებები ჰქონდა.

„სპეცსამსახურების საქმიანობაზე საზოგადოებრი კონტროლის, საქართველოს ცენტრის“ თავმჯდომარე, ბესიკ ალადაშვილი ამბობს, რომ არც ერთი ვერსია არ უნდა გამოირიცხოს, რადგან მისი თქმით, შორიდან რაც უფრო მარტივად ჩანს საქმე და რომელიმე ვერსია ყველაზე პრიორეტულად, შეიძლება სწორედ ეს საქმე იყოს ყველაზე რთული.

„გამოძიების დროს ვერსიები უნდა დალაგდეს. გამოძიებას უნდა ვაცალოთ რამდენიმე დღე, რომ პასუხი გასცეს შემდეგ კითხვებს – გარდაცვალების მიზეზი; გარდაცვალების დრო; ხომ არ იყო ფსიქოტროპული, ან სხვა ნივთიერების ზემოქმედებისგან მოკლული. პარალელურად, გამოძიება უნდა მიმდინარეობდეს მოტივებზე და ბუნებრივია, ერთ–ერთი არის კონფლიქტი სამსახურში, ან იმ გარემოსთან, სადაც მას ჰქონდა შეხება.

ბევრი ნიუანსია, შეცდომაში არ უნდა შეგვიყვანოს დასახელებამ, რომ ისინი კანადიდან და ამერიკიდან იღებდნენ შეკვეთებს. დღეს, ძალიან იოლია აისეთი ლეგენდირება გააკეთო სულ სხვა ქვეყნის სახელით და სამწუხაროდ, სულ სხვა ქვეყნის დავალებას აკეთებდე ისე, რომ შენ თვითონ არ იცოდე. ესეც დასაშვებია“, – აცხადებს for.ge–სთან საუბრისას ბესიკ ალადაშვილი.

კითხვაზე, რამდენად შესაძლებელია, რომ პროგრამისტის გაუჩინარება და შემდეგ უკვე ტყეში, საკუთარ მანქანაში მისი ცხედრის აღმოჩენა უკავშირდებოდეს ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებს, სპეცსამსახურებს, ჯაშუშობას, ან კიბერუსაფრთხოების საკითხებს, ალადაშვილი პასხუხობს, რომ ეს ყველაფერი, გამოძიებამ უნდა დადოს.

„თუ ქვეყნებს შორის საიდუმლო ურთიერთობებზე გადის, ეს უკვე უსაფრთხოების სხვა კონტექსტში გადადის და აქ, ალბათ, უკვე უნდა ჩაერთოს სუს–ის კონტრდაზვერვის დანაყოფი. შეიძლება უკვე არიან კიდეც ჩართული. ისეთი შეფერილობა აქვს საქმეს, რომ ალბათ, უკვე სცილდება საქართველოს ფარგლებს. მას შემდეგ, როდესაც დაადგენენ სად მუშაობდა ეს გოგონა, რომელიც, როგორც ჩანს, ძალიან ნიჭიერი იყო, მერე უკვე შეიძლება გასვლა იმაზე, რა სახის დავალებას აძლევდნენ და რას სთხოვდნენ.

ორი დღე არ სჭირდება ამ იდუმალი ფრაზის, გოგონას მამის განცხდებას – „დიდ შარშია“ –ს გაშიფვრას. გოგონას მამამ უნდა თქვას, რას გულისხმობდა, ვისთან ჰქონდა საუბარი და რა დონის ჩინოვნიკია, თუ თანამშრომელი, რომელმაც უთხრა, რომ მისი შვილი „დიდ შარშია“. ამის შემდეგ უკვე გაეცემა პასუხი კითხვას – რატომ წავიდა იმ მიმართულებით და ვის ეძებდა ეს გოგონა. აქ მნიშვნელოვანი საკითხია ის, რომ ტელეფონი ადგილზეა.

როდესაც ტელეფონი ადგილზეა, ბუნებრივია, ანძის საშუალებით უპრობლემოდ დადგინდება, ჰქონდა თუ არა ამ ტელეფონს აქტიურობა; არის თუ არა შემავალი და გამავალი ზარები; მათ შორის შეტყობინებები, ან ხომ არ არის წაშლილი. ტელეფონის ნაწილი მაეჭვებს, თუ ერთადერთი ტელეფონი ჰქონდა მხოლოდ? თუ ეს არის ძალადობრივი მკვლელობა, მაშინ, ბუნებრივია, რომ მკვლელი ეცდებოდა ყველა კვალის წაშლას, ან კვალის აბნევას, თავისი კვალის წაშლას და კვალის ასაბნევად სხვა ნივთების დადებას“, – აღნიშნა for.ge–სთან საუბრისას ბესიკ ალადაშვილმა.

არაოფიციალური ვერსიით, 23 წლის თამარ ბაჩალიაშვილს შესაძლოა კავშირი ჰქონდა უცხო ქვეყნის სპეცსამსახურებთან, მით უფრო, რომ უცხო ქვეყნის სპეცსამსახურებისთვის მოწყვლადია საქართველოს ტერიტორია. ბესიკ ალადაშვილის განცხადებით, შეიძლება აქ დაუშვა კავშირში აზერბაიჯანი–სომხეთის კონფლიქტთანაც.

„შეიძლება ამ ეტაპზე ფანტაზიურად ჟღერს ჩემი ვერსია, მაგრამ არ არის გამორიცხული. ჩვენ არ ვიცით რა ინფორმაციის გადამუშავება ხდებოდა იმ კომპანიებში, სადაც ეს გოგონა მუშაობდა. ზოგადად უცხო ქვეყნის სპეცსასამხურები ზეაქტიურად მუშაობენ საქართველოში და განსაკუთრებით თბილისში, ეს სამწუხარო ფაქტია, რასაც ვერ დაესვა წერტილი. რა თქმა უნდა, ამის ბოლომდე აღმოფხვრა ვერასოდეს ვერ მოხდება, სულ მცირე იმიტომ, რომ თითოეულ საელჩოში შეიძლება ლეგალურად მუშაობდნენ ვითომ დიპლომატები და ამ დროს სპეცსამსახურის თანამშრომლები იყვნენ.

მაგრამ აქ უკვე არის საუბარი არა დიპლომატიურ საფარზე, არამედ ფირმებზე; არასამთავრობო ორგანიზაციებზე; კომერციულ სტრუქტურებზეც და არ არის გამორიცხული, რომ ჩვენმა მოწინააღმდეგეებმა ჩვენი ეთნიკური მრავალფეროვნებაც გამოიყენონ გადაბირებისთვის, აგენტურისთვის, ეს საკმაოდ სერიოზული საფრთხეა. მით უმეტეს იმ ფონზე, რაც ახლა ხდება აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის.

წავიკითხე სუს–ის ანალიზი, მხოლოდ ფაქტების კონსტანტირებაა, რომ ვიღაცა რაღაცას ცდილობდა, რომ რაღაცა ჯგუფები ცდილობდნენ აზერბაიჯანთან ურთიერთობის გაფუჭებას დავით გარეჯის გამო. ეს შეიძლება ნებისმიერმა ჟურნალისტმა დაწეროს, ჩვენ უნდა ვიცოდეთ კონკრეტულად რა გაკეთდა, ეს საკითხი რა დონეზეა მიყვანილი. სუს–ის ანგარიში არ უნდა იყოს მიმოხილვა.

აგენტურასთან და სხვა ქვეყნის სპეცსამსახურების წინააღმდეგ ბრძოლაზე ამ ანგარიშში არაფერი არ წერია. მხოლოდ ტრაბახი იმაზე, რომ სუს–ი კარგ შეფასებას იღებს აშშ–ის სახელმწიფო დეპარტამენტისგან, ეს თვითკმაყოფილების საბაბი არ უნდა იყოს. ჩვენ უდიდესი პრობლემა გვაქვს. პრობლემის აისბერგი გამოჩნდება და ეს არის სხვა ქვეყნის სპეცსამსახურების მუშაობა. ვინ აკეთებს, რატომ, რა ძალებით და მეთოდებით, სამწუხაროდ, საიდუმლოების დაცვის ფორმებში საზოგადოებას არ აქვს ინფორმაცია“, – აცხადებს for.ge–სთან საუბრისას ბესიკ ალადაშვილი.