საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ბიძინა ივანიშვილი მიიჩნევს, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ ქმედებების გათვალისწინებით, მომავალ არჩევნებში „ქართულ ოცნებას“ კონკურენტი არ ეყოლება. როგორც პრემიერი ამბობს, მიუხედავად მისი მხრიდან უამრავი გაფრთხილებისა, „ნაციონალური მოძრაობა“ ძალადობრივ ქმედებებს აგრძელებს. ივანიშვილი ასევე თვლის, რომ, შესაძლოა, გარედან რეალური ოპოზიციური ძალა არ არსებობდეს, ამიტომ, კოალიციაში შიდა კონკურენცია უნდა გაიზარდოს.

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადებებს საპარლამენტო უმცირესობა თავის შეფასებას აძლევს და თვლის, რომ ბიძინა ივანიშვილი ქვეყანაში ერთპარტიულობის დამკვიდრებას აპირებს. ოპოზიციის გარდა ივანიშვილს შენიშვნები აქვს საკუთარ გუნდთანაც. რა რეჟიმში შეიძლება წარიმართოს ქვეყნის პოლიტიკური ცხოვრება ამ თემაზე ექსპერტი გოგი ხუციშვილი გვესაუბრება.

ბატონო გოგი, საპარლამენტო უმრავლესობასთან შეხვედრისას ბიძინა ივანიშვილმა აღნიშნა, რომ კოალიციაში წესრიგი არ არის და კოორდინირებული არ არის მთავრობა და პარლამენტი თავის განცხადებებში. იგრძნობოდა თუ არა, რომ ეს პრობლემა მართლაც ჰქონდა ახალ ხელისუფლებას?

- არა მხოლოდ მთავრობასა და პარლამენტს შორის, თვითონ მთავრობაშიც, სხვადსასხვა თანამდებობის პირების გამონათქვამები ერთმანეთთან თანხვედრაში არ იყო და ქმნიდა საფუძველს, ეთქვათ, რომ პოლიტიკა არ არის შეთანხმებული გუნდგში და ა.შ. ამიტომაც ეს საკითხი, რაც პრემიერ-მინისტრმა დააყენა, ძალიან დროულია.

ივანიშვილს თვითონაც ესმის, რომ არ უნდა იყოს ისე, როგორც სააკაშვილის დროს, როდესაც ყველა ერთ ხმაში ლაპარაკობდა. არ მგონია, ივანიშვილის ხელისუფლებასაც ეს უნდოდეს, მაგრამ რაღაც შეთანხმებული ხაზი უნდა არსებობდეს პარლამენტშიც და მთავრობაშიც. შეიძლება არსებობდეს განსხვავებული აზრი, მაგრამ პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებზე შეთანხმებულად უნდა ლაპარაკობდნენ.

თუ ვიღაცას განსხვავებული მოსაზრება აქვს და ამას დააფიქსირებს, ამაშიც ცუდი არაფერია, მაგრამ მთავრობისა და პარტლამენტის პოზიციის გამოსახატავად როდესაც ისეთ ფორმულირებებს იყენებენ, რომელიც ერთმანეთს არ ებმის, ასე არ უნდა იყოს. ვფიქრობ, ივანიშვილი სწორედ ამას გულისხმობდა.

თვითონაც ესმის, რომ ეს კოორდინაციის საკითხია, თორემ წინა ხელისუფლების დროს რაც ხდებოდა, თუ ვინმე შეეკამათებოდა, გუნდიდან რომ აგდებდნენ, ამაზე არ არის ლაპარაკი.

ბოლო ერთი კვირაა, აქტუალურია მერაბიშვილის პასპორტის თემა. იურუტები თვლიან, რომ ასეთი პასპორტი შეიძლება ჰქონდეს ოპერმუშაკს და შეუძლებელია, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი ან შინაგან საქმეთა მინისტრი პარალელურად აგენტად მუშაობდეს...

- არასერიოზულადაც კი გამოიყურება მთელი ეს სიტუაცია. ქვეყანაში პოლიტიკური პასუხისმგებლობის მატარებელი ერთ-ერთი პირველი პირი სახელმწიფოში აგენტის ფუნქციას რომ ვერ იტვირთებდა, ეს ცხადია, ეს მისი საქმე არ არის. ძალიან უცნაური სიტუაციაა, არ ვიცი ამის უკან რა დგას.

ისიც უცნაურია, რომ ასეთი რამ საერთოდ მოხდა. ერთია, რომ თანამდებობის პირმა შეიძლება არც ჩაიხედოს საკუთარ პასპორტში, მაგრამ ვიღაცას ხომ ევალება, რომ აეროპორტში წარსადგენი დოკუმენტები ყურადღებით შეამოწმოს. ამიტომ საკვირველია, იმ თანამშრომელს არ შეემჩნია მერაბიშვილის სხვა პასპორტი და სწორედ ეს არის ყველაზე საეჭვო მომენტი.

შეიძლება დავუშვათ თუ არა, რომ ეს მოხდა სპეციალურად ხმაურის დასაწყებად ვანო მერაბიშვილზე, მომხდარიყო მისი რეკლამირება? გვახსოვს არჩევნების წინ ყველას აიძულებდნენ მერაბიშვილის 1000-ლარიან ვაუჩერზე ელაპარაკა. სააკაშვილი ვიდრე წავა, მერაბიშვილის ლიდერად ქცევის გათვლა ხომ არ არის? ბიძინა ივანიშვილმაც შენიშნა, გმირულად გამოვიდა ვანო დაკითხვიდან და მომხრეებიც მოაგროვაო...

- ეს ვერსიაც მსმენია, რომ ეს იყო თვითონ მერაბიშვილისგან ინიცირებული და რა თქმა უნდა, „ნაციონალური მოძრაობისგანაც“, რომ შემოეტანათ კიდევ ერთი თემა, რომელიც საზოგადოებაში მათთვის მომგებიანად იმუშავებდა - ყურადღება, რეკლამირება, პოლიტიკური დევნის სუბიექტად წარმოჩენა - ამ ვერსიასაც აქვს არსებობის უფლება, მაგრამ ჩემთვის ეს არის მხოლოდ ერთ-ერთი ვერსია.

მეორე მხრივ, არსებობს ყალბი პასპორტი და შესაძლებელი იყო, მერაბიშვილი მაშინვე დაეპატიმრებინათ, ყოველ შემთხვევაში, ნებისმიერი სხვა მოქალაქის შემთხვევაში ასე მოიქცეოდნენ. თუმცა, მერაბიშვილი არ დაუკავებიათ - შეიძლება ვივარაუდით, რომ ახალი ხელისუფლება „თამაშში აჰყვა“ ნაციონალებს?

- რეალობაა, რომ შექმნილი პოლიტიკური ვითარება ყოველთვის უნდა გაითვალისწინო. ვგულისხმობ იმ ფაქტორს, რომ უცხოეთი ყურადღებით აკვირდება, არჩევნების შემდეგ საქართველოში განვითარებული მოვლენები ხომ არ ჰგავს პოლიტიკურ ანგარიშსწორებას. ამის გათვალისწინებით, დასავლეთს მოლოდინი აქვს, რომ საქართველოს ახალი ხელისუფლება თავს შეიკავებს პირველი პირების დაკავებისგან თუკი  სერიოზული მტკიცებულებები არ არსებობს მათ წინააღმდეგ. სწორედ აქ იქმნება დილემა - ყველამ ერთნაირად აგოს პასუხი კანონის წინაშე თუ გათვალისწინებული იყოს საკითხის პოლიტიკური მიზანშეწონილობა.

დღეს საქართველოს ხელისუფლება ამბობს, რომ ისინი სამართლიანობის პრინციპს მოჰყვებიან და არის ამაში ლოგიკა. ადრე თუ გვიან, ალბათ, ყველას მოუწევს საქართველოს ამ პოზიციის გაზიარება.

მთავარი პროკურორი აცხადებს, რომ პრობლემა მერაბიშვილის ორი პასპორტი კი არ არის, არამედ ის, რომ მერაბიშვილი ამ ფაქტს უარყოფს - მართლაც მერაბიშვილს რომ შესაბამისი ახსნა-განმარტებები გაეკეთებინა, ეს ამბავი მედიის ყურადღების ცენტრშიც არ მოხვდებოდა. ესეც ხომ არ აჩენს ეჭვს, რომ რაღაც პროვოკაციასთან შეიძლება გვქონდეს საქმე?

- ვერ გამოვრიცხავთ, რომ ასე იყოს შიგნიდან, ან გარედან - თემის ასაგორებლად, მაგრამ, ალბათ, მხოლოდ გამოძიებამ შეიძლება დაადგინოს ვინ რა როლს თამაშობდა.

ცოტა ხნის წინ მოვისმინეთ დასავლეთ ონტარიოს უნივერსიტეტის პროფესორ-ასისტენტის ანა დოლიძის ინიციატივა სიმართლის კომისიის შექმნასთან დაკავშირებით. თუმცა, უკვე ჰყავს ამ პროექტს კრიტიკოსები - ანუ  ხომ არ გახდება ერთგვარი შურისძიების იარაღი. რამდენად ეფექტური იქნებოდა ასეთი კომისიის შექმნა? ითქვა, რომ კომისია იმ მოდელით უნდა შეიქმნას, რომელიც რამდენიმე ათეული წლის წინ არგენტინაში მოქმედებდა. ..

- ეს იდეა კარგი საშუალება შეიძლება აღმოჩნდეს, სამართლიანობის მისაღწევად, მეტი გამჭვირვალობისთვის თუმცა, უნდა მოიძებნოს ისეთი ფორმა, რომელიც კითხვებს არ დატოვებს. კარგი იქნება თუ უცხოური მოდელი პირდაპირ არ იქნება გადმოტანილი და გათვალისწინებული იქნება ის თავისებურებები, რაც არსებობს საქართველოში. ამის გარდა, ნაკლებად მგონია, რომ მსგავს კომისიებში, მაგალითად, თუნდაც, პარლამენტის საგამოძიებო კომისიაში, „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრები საკუთარი თანაგუნდელების წინააღმდეგ გამოვლენ. ეს ის საკითხია, რაზეც, ალბათ, ღირს, რომ საჯაროდ მსჯელობა მოხდეს.

სააკაშვილი ამბობს, რომ დემოკრატიის ფორმულაა როდესაც ქვეყანაში არის ბევრი ყოფილი მინისტრი ყოფილი პრემიერი და ისინი არ არიან დაპატიმრებულები, არის თუ არა ეს სააკაშვილსგან ერთგვარი გარანტიების მოთხოვნა ახალი ხელისუფლებისთვის?

- ამაში ვხედავ პოლიტიკური გარიგების სქემის შეთავაზებას. ანუ გაითვალისწინეთ, რომ არ შეეხოთ პირველ პირებს და მაშინ ჩვენც წამოვალთ თანამშრომლობაზე - ასეთი ფარული შეთავაზებაა.

ახალ ხელისუფლებას ასეთი მიდგომა აქვს - ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, არსებობს თუ არა კონკრეტული ჩინოვნიკის წინააღმდეგ საკმარისი ჩვენებები და მტკიცებულებები. თუ მათი დანაშაულში მონაწილეობა დამტკიცდება, სამართალდამცველ ორგანოებს არ აქვს უფლება, რეაგირება არ მოახდინონ.

ადამიანი ოდესღაც რომ იყო პრემიერ-მინისტრი, ან პრეზიდენტი და ამის გამო დაზღვეული უნდა იყოს სისხლის სამართლებრივი მოქმედებებისგან, ასეთი რამ მსოფლიოში არ არსებობს, ცივილიზებულ ქვეყნებში ასეთი პოლიტიკური დაზღვევა არ არსებობს. თუმცა, ზოგიერთი ისეთი ქვეყანაც არსებობს, სადაც პირველი პირის პასუხისმგებლობა სხვანაირად განიხილება. თუმცა, ქვეყნის მეორე-მესამე პირებიდან მოყოლებული, კანონის წინაშე თანაბრად აგებენ პასუხს.

ბიძინა ივანიშვილის განცხადებით, უმრავლესობამ შემოთავაზება მიიღო - თუ ზოგიერთ პატიმარს გაათავისუფლებენ, ახალი ელჩების დანიშვნაზე თანხმობას მიიღებენ. კრიმინალების გაცვლა ელჩებში ცოტა უხერხული ხომ არ არის, ან რაზე მეტყველებს ასეთი წინადადება?

- როგორც ვიცი ბევრ ელჩს გადადგომაზე განცხადება აქვს დაწერილი, მაგრამ იმის გამო, რომ პრეზიდენტი ამას არ ამტკიცებს, გაურკვეველ ვითარებაში არიან. რაც შეეხება ამ შეთავაზებას, მსგავსი რამ ყოვლად წამოუდგენელია. ეს ორი სხვადასხვა რამ არის, სამართლებრივ სახელმწიფოებში მსგავსი რამ არ ხდება. ის, ვინც დაპატიმრებულია, ან წინასწარ პატიმრობაშია, ან ვინმეს მიმართ ძიების პროცესია დაწყებული, ეს დაუკავშირო ელჩების გათავისუფლების თემას, წარმოუდგენელია.

გამოდის, რომ სამართლებრივი პროცესი უნდა შეაჩერო იმისათვის, რომ პრეზიდენტმა რაღაცას ხელი მოაწეროს? ნუთუ პრეზიდენტი ამდენს ვერ ხვდება, რომ ასეთი რამ შეუძლებელი და დაუშვებელია? თუ სააკაშვილისგან მართლაც ასეთი წინადადება წამოვიდა, ახალი ხელისუფლება ამ გზით, ალბათ, ვერ ივლის.

რა განცხადებებიც პრემიერ-მინისტრმა გააკეთა „ნაციონალური მოძრაობის“ ქმედებებიდან გამომდინარე, იმ სიტუაციის გათვალისწინებით, რაც ხდება საქართველოში და რა თემებზეც თუნდაც ახლა გვიწევს საუბარი, თქვენი შეფასებით, რამდენად შესაძლებელია ყოფილი და ახალი მმართველი ძალების თანამშრომლობა - კოჰაბიტაციაზე ლაპარაკი დასავლეთის მხრიდან საკმაოდ ხშირად ისმის ხოლმე...

- კოჰაბიტაცია რთული პროცესია, ეს დიდი დაპირისპირებაა ორ ძალას შორის და არც კი ვიცი, რამდენად გამოვა. ძალიან ბევრი რამ მეტყველებს, რომ ეს იქნება ძალიან რთული პროცესი. თუ კოჰაბიტაცია ისე ჩაიშალა, რომ პარლამენტი ოპოზიციური ძალის გარეშე დარჩა, ჩაითვლება, რომ ეს არის ძალიან დიდი მინუსი პარლამენტისთვისაც და ქვეყნისთვისაც.

პარლამენტში უნდა არსებობდეს ოპოზიცია. თუ კოჰაბიტაციის პროცესი ისე განვითარდა, რომ  სხვადასხვა დონეზე დაპირისპირება უკვე სამოქალაქო დაპირისპირებამდე მივიდა, ეს იქნება ყველაზე ცუდი ვარიანტი, რომელიც აუცილებლად უნდა გამოვრიცხოთ და არ დავუშვათ მოვლენების ამ მიმართულებით განვითარება.

თუ კოჰაბიტაციის პროცესს მოჰყვა ის, რომ ოპოზიცია როგორც პოლიტიკური ძალა უმოქმედო გახდა, ეს ცუდი იქნება პარლამენტის მუშაობისთვის, მაგრამ ერთი პოლიტიკური ძალის არსებობის შემთხვევაშიც გააგრძელებს პარლამენტი მუშაობას. თუმცა ვერ ექნება ის ლეგიტიმურობა, რაც აქვს პარლამენტს, სადაც არსებობს უმცირესობა და უმრავლესობა.

კიდევ ერთი რამ მინდა აღვნიშნო, კოჰაბიტაცია ჩვენში ხშირად არასწორად არის აღქმული და თითქოს, ის თანამშრომლობის და თანაცხოვრების სინონიმია, თუმცა კოჰაბიტაცია ნიშნავს უმწვავესი დაპირისპირების ფონზე პოლიტიკური ცხოვრების გაგრძელებას ისე, რომ უმცირესობაც განაგრძობს არსებობას და უმრავლესობაც. არის ერთმანეთის პოლიტიკურად განადგურების მცდელობები, თუმცა, ეს დაპირისპირება არ მიდის იქამდე, რომ ქვეყანას შეუქმნან სერიოზული საფრთხეები. ჩვენც უნდა ვეცადოთ, რომ ასეთი რამ არ მოხდეს. დღეს ისეთი ძალებია პარლამენტში, მათ შორის წარმოუდგენელია თანამშრომლობა და კონსენსუსი, მაგრამ ამის მიუხედავად, პარლამენტში უმრავლესობა და უმცირესობა თუკი შენარჩუნდა, ეს კარგი იქნება. უნდა მოხერხდეს ის მინიმალური კომუნიკაცია, რაც ქვეყნისთვის საზიანო პროცესს თავიდან აგვაცილებს.