კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე For.ge-სთან საუბარში აცხადებს, რომ დასავლეთის სურვილია, დაპატიმრებების საკითხი როგორმე შენელდეს. მისი თქმით, ეს არ ნიშნავს, რომ არავინ დაიჭირონ, ან არავინ პასუხისგებაში არ მისცენ, მაგრამ არსებობს მოვლენათა დინამიკა.
ბოლო დროს ბევრს საუბრობენ იმაზე, რომ ახალი ხელისუფლება ნაკლებად მუშაობს ლობისტებსა და პიარზე, რაც ყოფილი ხელისუფლების სასარგებლოდ მოქმედებს. სულ ახლახანს „ვაშინგტონ პოსტში“ დაბეჭდილ კრიტიკულ სტატიაში ნათქვამია, რომ საქართველოში პოლიტიკური ოპონენტების მიმართ ანგარიშსწორება დაიწყო და, რომ ივანიშვილმა გაფრთხილებები არ გაითვალისწინა. „ვაშინგტონ პოსტი“ სწორედ ამით ხსნის ბიძინა ივანიშვილის გადადებულ ვიზიტს აშშ-ში. როგორ ფიქრობთ, ასეთი პუბლიკაციები ყოფილი ხელისუფლების ლობისტების „დამსახურებაა“?
- ასეთი სტატიები მარტო „ვაშინგტონ პოსტში“ არ დაიბეჭდა, დაიბეჭდა „ფიგაროშიც“ და იბეჭდება დასავლეთის სხვა ჟურნალ-გაზეთებშიც. ეს იმის მანიშნებელია, რომ ამის განმსაზღვრელი მხოლოდ ყოფილი ხელისუფლების ლობისტობა ვერ იქნება. რა თქმა უნდა, ამ მხრივ ნაციონალები კვლავაც მუშაობენ, აფინანსებენ ლობისტებს, ცდილობენ, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლა ცუდი კუთხით წარმოაჩინონ, მაგრამ, ამ შემთხვევაში, ვფიქრობ, მარტო ეს არ იქნებოდა საკმარისი. „ვაშინგტონ პოსტი“ არის სერიოზული გაზეთი, ესაა გაზეთი, რომლის გვერდებზეც ხშირად შეფარვით თუ პირდაპირ ხმიანდება ამერიკის სახელმწიფო პოლიტიკის რაღაც ნაწილი. ასე რომ, აქ მხოლოდ ლობიზმზე საუბარი არ არის.
გარდა ამისა, არ შეიძლება, ამ საკითხს მარტო ერთი მხრიდან მივუდგეთ. აქ მეორე პარალელური სურათიცაა, საქართველოში ჩამოსული უცხოელები თუ დასავლეთში გამართულ შეხვედრებში მონაწილე ადამიანები ითხოვენ განმარტებას, თუ რა ხდება საქართველოში. ვსაუბრობ ოფიციალურ პირებზე, გნებავთ, ახლა რუბინის ჩამოსვლა გავიხსენოთ საქართველოში, გნებავთ - ეშტონის. უფრო ადრე კი თავად პრემიერი იყო ევროპის ქვეყნებში და რასმუსენის ნათქვამიც გვახსოვს. მოკლედ, ამ მხრივ გარკვეული ტენდენცია შეინიშნება დასავლეთის პოლიტიკურ წრეებში და ისინი მიიჩნევენ, რომ საქართველოში გარკვეული პროცესები მიმდინარეობს და ასეთი გამოხმაურებები არ ეხება მხოლოდ დასავლურ მედიას. ისინი შიშობენ თუ ფრთხილობენ და აცხადებენ, რომ რაღაც შეფერილობა ამას აქვს. შეიძლება, კაცმა აქაც ივარაუდოს და თქვას, რომ, მართალია, მათ სხვადასხვა წინააღმდეგობრივი ინფორმაცია მისდით, მაგრამ უნდა ვაღიაროთ, რომ ჩვენს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ ისინი ვერ იქნებიან დეტალებში ისე გარკვეული, როგორც გარკვეულია საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქე. ამითაც აიხსნება, თუ რატომ აქვთ მათ ასეთი პოზიცია.
მეორე ნაწილი კი უფრო პოლიტიკურია და ამის ხმამაღლა და ღიად თქმას ყველა ერიდება. კერძოდ, ის, რომ დასავლეთის პოლიტიკური წრეები როცა ლაპარაკობენ, რომ საქართველოში ხელისუფლება არჩევნების გზით შეიცვალა, ეს მარტო საქართველოსთვის არ არის განკუთვნილი, არამედ განკუთვნილია თავიანთი მოქალაქეებისთვისაც, რომელთაც ცხრა წლის განმავლობაში ნებით თუ უნებლიეთ, სწორად თუ არასწორად უმტკიცებდნენ, რომ საქართველოში მიდის გაქანებული დემოკრატიზაციის პროცესი, რომ შეუქცევადი დემოკრატიული პროცესები იწყება და ამიტომაც სახელმწიფოები ვალდებულნი იყვნენ ფინანსურად დახმარებოდნენ საქართველოს ხელისუფლებას.
მოგეხსენებათ, დასავლური პოლიტიკური წრეები უშუალოდ არიან დაკავშირებულნი ამომრჩეველთან და ამომრჩეველი მათგან პასუხს ითხოვს. იქ ხომ ისე არ არის, როგორც ჩვენთან. იქ ითხოვენ პასუხს, სად და რაში დახარჯე ფული?! ამას ემატება ისიც, რომ საქართველო დაჩაგრულია რუსეთის მხრიდან, რომ რუსეთი ებრძვის პატარა ქვეყანას. ესეც ამ ურთიერთობის მეორე პლასტია. ასე რომ, საკმაოდ რთული სიტუაციაა. ბუნებრივია, მათ უნდათ, რომ ის პროცესი, რაც საქართველოში მიმდინარეობს, ცოტა მდორედ წავიდეს. ვგულისხმობ დაპატიმრებებს, მათი სურვილია, როგორმე ეს საკითხი მოიხსნას. ისევ ვამბობ, სხვა საკითხია, რამდენად სწორია თუ არასწორია ასეთი მიდგომა, მაგრამ ეს მათ პოლიტიკურ ინტერესშია. არაერთხელ მითქვამს, თუ ჩვენ გვაქვს ამის საშუალება, უნდა აიწონ-დაიწონოს, რა უფრო მომგებიანი იქნება ჩვენი ქვეყნისთვის.
გულისხმობთ, მომგებიანობას ამ ეტაპზე და არა შორეული პერსპექტივით?
- დიახ, ამ ეტაპზე და ამის მიხედვით უნდა გაკეთდეს ანალიზი. მარტო ლობისტებზე დაბრალება, მე მგონი, ცოტა მარტივი და მცდარია. საქართველოს ახალმა ხელისუფლებამ ამისთვის რომ ვერ მოიცალა, ეს სრულიად ბუნებრივი და გასაგებია, მაგრამ ეს სიტუაციას არ ცვლის. დღეს ასეთი რეალობაა. მე ვთვლი, რომ ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, ამიტომ ამისთვის ახალმა ხელისუფლებამ უნდა მოიცალოს. ის, რომ ოქტომბერში არჩევნები ჩატარდა, ამ ძალამ გაიმარჯვა და, რომ არ მოხდა სამოქალაქო დაპირისპირება, უმეტეს წილად, ეს სწორედ დასავლეთის დამსახურებაა.
გეთანხმებით, რომ 1-ელ ოქტომბერს საქართველოში ახალი ვითარების დადგომა ნაწილობრივ დასავლეთის დამსახურებაცაა, ქართველი ერთან ერთად, მაგრამ უკვე გამოითქმის მოსაზრება, რომ ეს არ უნდა იყოს იმის საწინდარი, დასავლეთმა გვიკარნახოს, ვინ დავიჭიროთ და ვინ არა. ხომ არ ფიქრობთ, რომ ამით შეიძლება ანტიდასავლური განწყობა გაღვივდეს საქართველოში? სხვათა შორის, პერიოდულად ასეთი განწყობისთვის იმპულსები 1-ელ ოქტომბრამდეც შეიმჩნეოდა, როცა ხალხი მოითხოვდა, რომ დასავლეთს უფრო მეტად დაენახა წინასაარჩევნო პერიოდში არსებული დარღვევები. ბევრი თვლის, რომ ახლაც ზედმეტად ხომ არ შეიჭრნენ ამ საკითხში და ზომაზე მეტად ხომ არ აკონტროლებენ ახალ ხელისუფლებას?
- ძალიან რთულია ჩემგან რაიმე რეცეპტის შეთავაზება, რადგან პროცესი უკვე დაიწყო. ახლა ამ პროცესის შეჩერება და სხვა რელსებზე გადაყვანა საკმაოდ რთულია. გარდა ამისა, მე არ მაქვს ზუსტი ინფორმაცია, ხელისუფლებასა და დასავლურ პოლიტიკურ წრეებს შორის მოლაპარაკებებისა და კონტაქტის დროს როგორია უშუალო განწყობები. როგორც ახალი ხელისუფლება ამბობს, დასავლეთს ყველაფერი ესმის. დარწმუნებული ვარ, როცა დასავლეთის წარმომადგენლებს რეალობას უხსნიან, მათ ყველაფერი ესმით, მაგრამ ერთია „გავიგებ“ და მეორეა - „მინდა“. ანუ, შეიძლება მათ მშვენივრად ესმოდეთ, რაც ხდება, მაგრამ რამდენად მისაღები და მომგებიანია მათთვის ეს პროცესი, ეს არის საკითხავი. ამიტომ ვლაპარაკობ, ჩვენც უნდა ავწონ-დავწონოთ, რა ხდება და როგორ ხდება. ამაზე ახალმა ხელისუფლებამ უნდა იფიქროს. ეს დასავლეთის დიქტატი არ არის, ჩვენ შეგვიძლია ასე გავაგრძელოთ, მაგრამ მათაც შეუძლიათ, რაღაც-რაღაცებზე უარი თქვან. თუ ჩვენ გვაქვს უფლება და, ვთქვათ, არ ვეკითხებით დასავლეთს, კი ბატონო, ისინი ვერაფერსაც ვერ აგვიკრძალავენ, მაგრამ მათაც აქვთ უფლება გვითხრან, ბატონებო, მიხედეთ თქვენს თავს, კარგად ბრძანდებოდეთო. გვაწყობს ეს? ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, უკვე 20 წელია, დასავლეთი გვარჩენს. აქ კიდევ მეორე საკითხია - ზევით რომ გავიხედავთ, ჩრდილოეთისკენ, რუსეთია. დავრჩეთ მასთან პირისპირ?!
ფიქრობთ, რომ ახალ ხელისუფლებასთან ერთად ქართველმა ხალხმაც უნდა მოახერხოს ლავირება დასავლეთსა და სამართლიანობის აღდგენის სურვილს შორის?
- სხვათა შორის, მინდა ვთქვა, რომ ასეთი მოლაპარაკებები დიდ სახელწიფოებს შორისაც ხდება. ყველა ითვალისწინებს სხვის ინტერესს. მარტო ჩვენ არ ვართ, ვინც ასეთ მდგომარეობაშია. უკვე ამდენი ხანია, სირიის საკითხი ტრიალებს, ამ დროს კი მთელი დასავლეთი რუსეთის ინტერესს ითვალისწინებს. ამიტომ, ჩვენც უნდა ვისწავლოთ პოლიტიკური აზროვნება.
იმ შემთხვევაში, თუ ახალი ხელისუფლება არ დაიჭერდა იმ მაღალჩინოსნებს, რომლებიც მხილებულნი იყვნენ დანაშაულის ჩადენაში, მაშინ ქართველი ხალხის რეაქცია როგორი იქნებოდა? ახალ ხელისუფლებას უსუსურად არ მიიჩნევდნენ და არ ჩათვლიდნენ, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ გამოწვევებს ვერ გაუძლო? როგორ გგონიათ, ახალმა ხელისუფლებამ სცილასა და ქარიბდას შორის ისე უმტკივნეულოდ როგორ უნდა გაიაროს, რომ დასავლეთიც კმაყოფილი დარჩეს და ჩვენი ხალხიც?
- საქართველოს პრობლემა ის არის, რომ მისმა ხელისუფლებამ სწორედ ბეწვის ხიდზე უნდა იაროს. ჩვენ ვართ დანაღმულ ველზე. ძალიან დიდი სიფრთხილეა საჭირო. მე არ ვამბობ, რომ არავინ არ დაიჭირონ, ან არავინ პასუხისგებაში არ მისცენ, მაგრამ არსებობს დინამიკა. ისე უნდა გაკეთდეს ყველაფერი, რომ სწორი დინამიკა შეარჩიონ. სხვათა შორის, არც დასავლეთი ამბობს, არავინ დაიჭიროთო, არამედ ისინი ამბობენ, რომ პროცესი იყოს გამჭვირვალე. მე ვსვამ ძალიან მარტივ კითხვას, თუნდაც იმ ფაქტმა, რომ ბაჩო ახალაიასთან შესვლის უფლება მისცეს აკო მინაშვილს, მიდი, ნახე, როცა გინდა, დღე იქნება, ღამე თუ შუაღამე, ხომ მოხსნა პრობლემა? ახლა ბაჩო ახალაიაზე უკვე აღარ ლაპარაკობენ, ანუ რაღაც მექანიზმები უნდა მოიძებნოს. ხელისუფლება ამიტომაცაა, მათ უნდა გაითვალისწინონ, რა ხდება ყველა მიმართულებით. აბა, პოლიტიკა მეტი რა არის? ამის პროპაგანდირება, პიარი უნდა მოხდეს. სიტყვა „არ მცალია“ - პიარში არ „მოსულა“. თუ ვიცოდით, რომ „ვაშინგტონ პოსტში“ შეიძლებოდა ასეთი სტატია დაბეჭდილიყო, ორი კვირით ადრე არ უნდა ჩასულიყო იქ მაია ფანჯიკიძე?! ვთვლით ამას მნიშვნელოვნად თუ არ ვთვლით? ჩვენი პრობლემა ხანდახან ისაა, რომ რატომღაც შეურაცხყოფად მიგვაჩნია ის, რაც მსოფლიო სტანდარტებშია დამკვიდრებული. მეგობართან საჭიროა მეგობრული ურთიერთობა და ეს ნიშნავს ორმხრივ ურთიერთობას და არა ცალმხრივს. ისინი რაღაცას რომ გვეუბნებიან, ჩვენ უნდა გავითვალისწინოთ და, პარალელურად, ჩვენც უნდა გავაგებინოთ, რისი თქმაც გვინდა. ახალი ხელისუფლების მხრიდან პიარისა და კომუნიკაციის პრობლემა მართლაც არსებობს. ეს აქამდე არ მოხერხდა, არადა, უნდა მოხერხებულიყო. ამას დასჭირდებოდა მეტი შრომა, მეტი არაფერი.
ბიძინა ივანიშვილმა აღნიშნა, „ვაშინგტონ პოსტში“ რაც დაიბეჭდა, გავარკვევთ, ეს სააკაშვილის კარნახით მოხდა თუ სხვა ვინმეს კარნახითო. თუმცა, რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ მიხეილ სააკაშვილის ნათქვამი „გაანეიტრალონ“ იმ გაგებით, რომ იგი დადის უცხოეთში, ან კიდევ სულ ახლახანს იმყოფებოდა უკრაინაში და გზავნის მესიჯებს, რომ საქართველოში გაერთიანებული შტაბის უფროსს იმის გამო დევნიან, რომ მან ჯარისკაცს ყური აუწია. სააკაშვილი პოლიტიკურ დაპატიმრებებზე საუბრობს და აცხადებს, რომ ამის მიუხედავად, იგი არ ფიქრობს, მთავრობის დათხოვნას და ამას ქართველ ხალხს ანდობს.
- სხვათა შორის, უკრაინაში იგი არაოფიციალურად იყო მიწვეული და ეს უკვე რაღაცას ნიშნავს. მეორეა, გარკვეული პროცესები კი არ უნდა გაჩერდეს, არამედ დროში უნდა გაიწელოს. გარკვეულ საკითხებზე დასავლეთისთვის წინასწარი ნიადაგის შემზადება მანამდე უნდა მოხდეს, სანამ კონკრეტული ნაბიჯები გადაიდგმება. სხვაგვარად პოლიტიკა არ და ვერ კეთდება. დასავლეთის წარმომადგენლები დეტალებში ჩახედულნი არ არიან. წარმოიდგინეთ თქვენი თავი, როდესაც გეუბნებიან, რომ უკრაინაში დაიჭირეს ყოფილი პრემიერი, ან კიდევ სხვა მაღალჩინოსანი, დამნაშავე არის თუ არა, ხომ ამას იფიქრებთ, რომ იქ სხვა პროცესები მიმდინარეობს?! ამიტომ, სიფრთხილეა საჭირო და ნიადაგის წინასწარი შემზადება. საჭიროა, ამ პროცესის გარკვეულ დროში გაწელა. არის საკითხები, რომლებიც სასწრაფოდაა გადასაწყვეტი, მაგრამ არის საკითხები, ყოფილი ხელისუფლების მიერ ჩადენილ დანაშაულებებთან დაკავშირებით, რომ მაინცდამაინც დიდი მნიშვნელობა არ აქვს, დღეს დაიჭერ ამა თუ იმ ჩინოვნიკს, თუ ორი თვის მერე. ამიტომ ხომ შეიძლება ამის რეგულაცია?
უკვე პარალელი გაავლეს ზვიად გამსახურდიასთანაც. ხომ არ არის მცდელობა, რომ ზვიად გამსახურდიას მსგავსად ახალი ხელისუფლების შესახებ ინფორმაციულ ვაკუუმში ამყოფონ დასავლეთი? თუმცა ამ საუკუნეში რამდენად შესაძლებელია ასეთი საინფორმაციო ვაკუუმი?
- დღეს ინტერნეტში შესვლა უკვე ყველამ იცის. თუმცა, თუ ადამიანის პირადი სურვილია, მას შეუძლია, იყოს ინფორმაციულ ვაკუუმში.
აქ საუბარია იმაზე, რომ ყოფილი ხელისუფლება არასწორი ინფორმაციის გავრცელების თვალსაზრისით, ზვიად გამსახურდიას მსგავსი სცენარის გამეორებას ხომ არ აპირებს ივანიშვილის ხელისუფლების მიმართ? ამის შესახებ სულ პირველად ნაციონალებისგან წამოსულმა საკრებულოს ერთ-ერთმა დეპუტატმა აღნიშნა.
- მე მესმის, რომ ნაციონალები მუშაობენ და გასაგებიცაა, რომ ისინი მუშაობენ. ამიტომ უნდა ჩამოყალიბდეს და განისაზღვროს საფრთხეები, რომელზედაც ახალმა ხელისუფლებამ უნდა იმუშაოს. პოლიტიკა სხვანაირად არ კეთდება და ვაკუუმში რატომ უნდა მოექცნენ?! თუ სურვილი აქვთ, მოექცევიან, თუ სურვილი არ აქვთ, არ მოექცევიან. არც გამსახურდია ყოფილა ინფორმაციულ ვაკუუმში, მაგრამ ხელისუფლება თავის სტრატეგიაში უნდა ჩამოყალიბდეს. ზოგად პოლიტიკაზე მაინც უნდა შეთანხმდნენ, თუ საითკენ მიდის გუნდი. მესმის, რომ აქ შეთამაშების პრობლემაა, რადგან სხვადასხვა წარმომავლობის, ბიოგრაფიის ხალხია დღეს მთავრობაში, მაგრამ ეს მაინც უნდა მოხერხდეს. სხვაგვარად არ გამოვა.
