კონსტიტუციონალისტ ვახტანგ ძაბირაძის განცხადებით, თუ სააკაშვილი და მერაბიშვილი ჩათვლიან საჭიროდ, რომ ძალაუფლების დასაბრუნებლად საჭიროა თანამშრომლობა, ასეთ შემთხევევაში, არც ერთი და არც მეორე ამ თანამშრომლობაზე უარს არ იტყვის. როგორც კონსტიტუციონალისტი აცხადებს, მერაბიშვილი არ არის ის პოლიტიკური ფიგურა, რომელიც დამატებით ხმებს მოუტანს „ნაციონალურ მოძრაობას“, ან „ევროპულ საქართველოს“.
for.ge ვახტანგ ძაბირაძეს ესაუბრა.
„ერთ წელიწადში ეს ხელისუფლება დაემხობა“, - ასეთი გარანტია მისცა მერაბიშვილმა თავის მომხრეებს. მან ასევე მიმართა პოლიციელებს, რომ დაუბრუნებს ღირსებას. როგორ შეაფასებთ მის განცხადებებს, რამდენად საშიში შეიძლება იყოს მერაბიშვილი ხელისუფლებისთვის, რომელიც იყო იმ არადამიანური სისტემის ერთ-ერთი სახე?
ვახტანგ ძაბირაძე: დავიწოთ იმით, რომ მერაბიშვილმა მოიხადა ის სასჯელი, არც მას მიუსაჯეს. სამართლებრივი თვალსაზრისით მის მიმართ ყველანაირი კითხვები მოხსნილია, რაც იმას ნიშნავს, რომ საზოგადოების სრულუფლებიანი წევრია. რა შეეხება განცხადებებს, დიახ, თქვა, რომ ერთ წელიწადში ხელისუფლებას დავამხობო - არ მგონია, რომ პირდაპირი გაგებით გულისხმობდა დამხობას.
მერაბიშვილი ქართულ ენაში მჭერმეტყველობით არასოდეს გამოირჩეოდა და არც ქართულის სწორი ცოდნით. ამიტომ, უფრო მგონია, რომ ეს შემთხვევითი ფრაზა იყო და გულისხმობდა არა რევოლუციას, არამედ უფრო ხელისუფლების შეცვლას. დიახ, მან მონიშნა თავისი სფერო, ოღონდ რამდენად რეალურია, ეს სხვა თემაა, როდესაც მან თქვა, რომ ღირსებას დაუბრუნებს პოლიციას და ილაპარაკა სოციალურ პრობლემებზე.
მერაბიშვილს რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს იგივე პოლიციაზე, რომელიც მაშინ პოლიტიკურ იარაღად იყო გამოყენებული?
- მერაბიშვილს როგორც პოლიტიკოსს, დიდი გავლენა არც არასოდეს ჰქონია და მით უმეტეს არც ახლა აქვს. მას გავლენა ჰქონდა, როდესაც იყო შს მინისტრი და უნდა აღინიშნოს, რომ საკმაოდ დიდი გავლენა ჰქონდა მაშინ პოლიციაში და რიგითიდან დაწყებული საკმაოდ დიდ პატივის სცემდნენ. თუმცა აქვე ისიც უნდა ითქვას და თქვენ სწორი ბრძანეთ, რომ 2007 წლიდან მერაბიშვილის მეთაურობით ეს პოლიცია ემსახურებოდა არა ხალხს, არამედ „ნაციონალურ მოძრაობას“.
შეიძლება დღესაც იგივე გრძელდება, მაგრამ ის, რომ მაშინ პოლიცია ხალხს ემსახურებოდა, ეს სწორი არ არის. მიუხედავად ამისა, მას აქვს ძალიან მაღალი ცნობადობა, მაგრამ ასევე ძალიან დიდი უარყოფითი შლეიფი. იმიტომ, რომ მთელი ის პერიოდი, როდესაც ხელმძღვანელობდა შს სამინისტროს, სწორედ მას მიეწერებოდა.
იქიდან გამომდინარე, რომ მერაბიშვილთან და არა მარტო მასთან ასოცირდება 9-წლიანი რეჟიმი, ძალადობა, ქონების ჩამორთმევა, ელიტარული კოუფცია, მკვლელობები და ა.შ. ამომრჩევლის რა ნაწილისთვის შეიძლება იყოს მისაღები ფიგურა?
- დღეს ამომრჩეველთა სამი კატეგორია გვაქვს: ერთი - რომელიც „ნაციონალურ მოძრაობას“ თავის განაყოფებიანად უჭერს მხარს; მეორე - „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერები და მესამე - ნეიტრალური ამომრჩეველი. დღეს ორივე მხრიდან თამაში მიდის იმაზე, რომ მესამე ძალა არ ჩამოყალიბდეს, ან იქიდან წამოიღონ ხმები. ვანო მერაბიშვილი სწორედ ის ფიგურაა, რომელსაც მესამე კატეგორიის ამომრჩეველი მხარს არასოდეს დაუჭერს.
ამიტომ მისი განხილვა პოლიტიკაში, როგორც ფიგურისა, რომელიც დამატებით ხმებს მოუტანს „ნაციონალურ მოძრაობას“, „ევროპულ საქართველოს“, თუ გაერთიანებულ პარტიებს, შანსი ძალიან დაბალია. „ნაციონალურ მოძრაობასა“ და „ევროპულ საქართველოს“ შორის არის კიდევ ერთი ფაქტორი. კერძოდ, როდესაც „ნაციონალური მოძრაობა“ გაიყო, გაიყო მისი ელექტორატიც. სად იქნება ვანო მერაბიშვილი, ეს ჯერ უცობია, აქ შეიძლება გარკვეული გადაჯგუფებები მოხდეს. ოღონდ კიდევ ერთხელ ვამბობ, ნეიტრალური ამომრჩევლის მიმხრობას მერაბიშვილი ვერ შეძლებს.
რაც შეეხება ხელისუფლების პოზიციას, ანრი ოხანაშვილის განცხადებით, მერაბიშვილს პასუხს გასცემენ იმ სისტემური დანაშაულის მსხვერპლი ადამიანები, ვინც მან გააუბედურა. მერაბიშვილმა მოიხადა ის სასჯელი, რაც ჰქონდა შეფარდებული და ამ განცხადებით, დანაშაულის წახალისება ხომ არ ხდება ოხანაშვილის მხრიდან?
- რა თქმა უნდა, აბა სხვაგვარად როგორ გინდა გაიგო ოხანაშვილის განცხადება?! ეს „ქართული ოცნებისთვის“ არის უაღრესად წამგებიანი განცხადება. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ სასწრაფოდ უნდა გაკეთდეს დაზუსტება, თუ რას გულისხმობდა იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე. ძალიან უცნაური, წარმოუდგენლად მძიმე განცხადება გააკეთა ანრი ოხანაშვილმა, როდესაც თქვა, რომ სასჯელი მოიხადა, მაგრამ იმდენი ხალხი ჰყავს გამწარებული, ამას არ აპატიებენო.
შეუძლებელია, წარმოუდგენელია, რომ იურიდიულ საკითხთა კომისიის თავმჯდომარე ასე ლაპარაკობდეს. ეს რას ნიშნავს - მერაბიშვილზე სახალხოდ დევნა ცხადდება, თუ როგორ არის? ამიტომ, როდესაც ხელისუფლების წარმომადგენლები ასეთ სენსიტიურ თემაზე აკეთებენ განცხადებას, გაცილებით ფრთხილად უნდა იყვნენ. ძალიან ცუდი განცხადება გააკეთა, ძალიან ცუდი. ჩემი რჩევა იქნება, რომ მან გააკეთოს შესაბამისი კომენტარი, რას გულისხმობდა. იმიტომ, რომ ამას აუცილებლად ცუდი გაგრძელებები ექნება.
ვანო მერაბიშვილმა დაადასტურა, რომ პოლიტიკაში აგრძელებს მოღვაწეობას, დიდი პოლიტიკური წონა არ ჰქონდა, მაგრამ როგორ ხედავთ მერაბიშვილის და სააკაშვილის ერთობას? სააკაშვილი ღიად აკრიტიკებდა, მის შეცდომებს დააბრალა ხელისუფლების ცვლილება, მეტიც, თქვა, რომ მისი ადგილი პოლიტიკაში არ არის და დასასვენებლად წასვლა ურჩია...
- სააკაშვილს არ აქვს არანაირი შემაკავებელი ფაქტორი არაფრის მიმართ. გააკეთებს განცხადებას და უკვე ორი საათის შემდეგ შეუძლია მისი საპირისპირო განაცხადება გააკეთოს ძალიან მშვიდად, ყოველგვარი სინდისის ქეჯნის და მობოდიშების გარეშე. გასაგებია, რომ სააკაშვილმა ძალიან ცუდი რამე თქვა. როდესაც ადამიანი ციხეში ზის და ამ დროს ცდილობ, რომ შენ სუფთად გამოხვიდე და პატიმრობაში მყოფს გადააბრალო ყველაფერი, ეს ძალიან ცუდი საქციელია. მერაბიშვილის განთავისუფლების შემდეგ განცხადება ცოტა შეარბილა. თუ ისინი ჩათვლიან საჭიროდ, რომ ძალაუფლების დასაბრუნებლად საჭიროა თანამშრომლობა, არც ერთი და არც მეორე ამ თანამშრომლობაზე უარს არ იტყვის.
როგორ ფიქრობთ, მერაბიშვილი „ერვოპული საქართველოს“ სასარგებლოდ გააკეთებს არჩევანს?
- ალბათ, „ევროპულ საქართველოში“ წავა, თუმცა დიდი შენაძენი, როგორც მიზიდულობის ახალი ფაქტორი, მერაბიშვილი ნამდვილად ვერ იქნება.
სააკაშვილმა შექმნა შტაბი, დასამალი არ არის, რომ რევოლუციურ სცენარზე მუშაობს, მერაბიშვილმაც ფაქტიურად დააანონსა რევოლუციური სცენარი, ეს თემა შესაძლებელია მათი ერთობის საფუძველი გახდეს?
- ნამდვილად არ ვიცი, რას ამზადებს სააკაშვილი, ის, რომ შტაბი შექმნა, ეს არ ნიშნავს, რომ გადატრიალებისთვის ემზადება. გამორიცხვით არაფერს არ გამოვრიცხავ, თუმცა სააკაშვილის თავში რა ტრიალებს, ეს არავინ იცის. უბრალოდ, მაინც მგონია, რომ მერაბიშვილმა არასწორად იხმარა სიტყვა დამხობა. რა თქმა უნდა, არ გამოვრიცხავ, მაგრამ როცა ვუყურებდი და ვიცი რას ნიშნავს ციხიდან გამოსვლა და პირველი კომენტარების გაკეთება, როგორი ინფორმირებულიც არ უნდა ყოფილიყო მერაბიშვილი, ადამიანს, რომელიც 7 წლის შემდეგ გამოდის ციხიდან, ვერ მოსთხოვ მისი კომენატრი იყოს დიპლომატიურად და პოლიტიკურად გამართული.
მით უფრო, რომ მერაბიშვილი შორს იყო დიპლომატიური კომენტარებისგან...
- რა თქმა უნდა. ვიმეორებ, თუ ერთმანეთის საჭიროება დაინახეს, არც ერთს და არც მეორეს შემაკავებელი ფაქტორი არ ექნებათ.
რაც შეეხება გაერთიანებული ოპოზიციას, რომელიც შალვა ნათელაშვილის ოფისში იკრიბება, ეს არის აბსოლუტურად განსხვავებული პოლიტიკური შეხედურების მქონე პარტიების ერთობა. როგორ წარმოგიდგენიათ ამ ერთობაში მერაბიშვილის ადგილი, იქ არის ნინო ბურჯანაძე და 26 მაისი იყო ერთ-ერთი ეპიზოდი, რაზეც მერაბიშვილი იხდიდა სასჯელს, ნინო ბურჯანაძის ჩვენების საფუძველზე მოხდა მერაბიშვილის დაკავება. მერაბიშვილი და ბურჯანაძე ერთად მოლაპარაკების მაგიდასთან, უშვებთ ამის შესაძლებლობას?
- დღეს ისინი იკრიბებიან არა წარსულზე სალაპარაკოდ, ან მომავალში ერთიანად გამოსვლის გეგმებზე, არამედ საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებით. ვინ რა ჩვენება მისცა, ვის რომელი ორიენტაცია აქვს, კონსერვატორია, თუ ლიბერალია, არანაირი მნიშვნელობა ამას არ აქვს. ის სუბიექტები, ვინც არჩევნებში მონაწილეობენ, რა თქმა უნდა, დაინტერესებული არიან საარჩევნო სისტემით. ეს ინტერესი აერთიანებთ და არა იდეოლოგიური, ან საგარეო ვექტორი.
რა თქმა უნდა, იდეოლოგიური, საგარეო და გნებავთ ეკონომიკური თვალსაზრისით, აბსოლუტურად მიუღებელი და ჭრელია ეს გაერთიანება და ასეც უნდა იყოს, იმიტომ, რომ სხვადასხვა ტიპის ორგანიზაციები არიან. მაგრამ არის საარჩევნო სისტემა და ყველას უნდა, რომ თამაშის წესები ერთნაირი იყოს.
ამიტომ იქ ლაპარაკი მიდის თამაშის წესებზე და არა ერთანი ბლოკის ჩამოყალიბებაზე. ამიტომ, ეს რატომ შეუშლით ხელს დასხდნენ ერთ მაგიდასთან? შეიძლება სულაც არ მიესალმონ ერთმანეთს, შეიძლება მაგიდის ერთ თავში იჯდეს მერაბიშვილი, მეორე თავში - ბურჯანაძე. ის, რომ ოპოზიცია პროპორციული სისტემის მოთხოვნაში ერთიანია, ეს არ ნიშნავს, რომ ერთნი არიან, ზოგადად, მსოფლმხედველობაში.
ამ მაგიდასთან მერაბიშვილის ადგილს სად ხედავთ?
- შემაკავებელ ფაქტორს ვერ ვხედავ. თუ ის რომელიმე პარტიაში მივა და როგორც პარტიის წამომადგენელი ისე მივა და იმ მაგიდასთან დაჯდება, არანაირი პრობლემა არ არის.