პოლიტოლოგ რამაზ საყვარელიძის განცხადებით, არაერთხელ სცადა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“, რომ ძალიან რთული და ფაქიზი თემები გამოეყენებინა პოლიტიკურ ბრძოლაში - „ჩვენ გვახსოვს, რომ ქართველ მუსულმანების თემა იყო ძალიან გამწვავებული ბათუმში და იმიტომ, რომ ეს მწვავე საკითხი გახლდათ და საქართველოსთვის შეიძლება დიდი რისკის შემცველი ყოფილიყო, უკან არ დაუხევია „ნაციონალურ მოძრაობას“. ამიტომ, გაკვირვება იმაზე, რომ რატომ აკეთებენო, უკვე მეჩვენება, რომ აღარც ღირს. როცა რაიმე საკითხზე უკან დაიხევს „ქართული ოცნება“, ისინი ამ ნიშას იკავებენ და იწყებენ შეტევას“.
for.ge რამაზ საყვარელიძეს ესაუბრა.
ტერორიზმის პოლიტიზირება რამდენად საშიშია ქვეყნისათვის? მით უფრო, როცა პანკისის ხეობის მიმართ ინტერესს არ კარგავს როგორც რუსეთის სპეცსამსახურები, ასევე ტერორისტული ორგანიზაციები?
რამაზ საყვარელიძე: პირველად, როდესაც ითქვა, რომ პანკისის ხეობაში ტერორისტები არიანო, მაშინდელი სახელმწიფო უშიშროების მინისტრი, ვალერი ხაბურძანია გამოვიდა და თქვა, რომ დიახ, პანკისის ხეობაში ტერორისტები არიან. სიმართლე გითხრათ, ჩემთვის გასაკვირი იყო ასეთი აღიარება, მაგრამ გაკვირვება ვერ მოვასწარი და ორ დღეში თვითონ შევარდნაძემ გამოაცხადა, რომ დიახ, პანკისის ხეობაში ტერორისტები არიანო. მაშინ მივხვდი, რომ რაღაცა ხდებოდა.
კერძოდ, რა მოხდა - სასაწრაფოდ, ამერიკულმა მხარემ ბრძანა, რადგან პანკისის ხეობაში ტერორისტები არინ, ეს ჩვენი კომპეტენცია არისო და პირველი ამერიკული ქვედანაყოფებები მაშინ გაჩნდა საქართველოში. ასე რომ, ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, როგორ გათამაშდება ეს ფაქტი. რა თქმა უნდა, მას შეიძლება მძიმე შედეგები ჰქონდეს, ისევე როგორც ნებისმიერ ტერორისტს, მაგრამ მან შეიძლება თავისი დადებითი როლი შეასრულოს ზოგიერთ შემთხვევაში.
მე მიმაჩნია, რომ ის აქტი, რომელსაც ჩვენ გადავურჩით, ვგულისხმობ იმ ტერორისტულ აქტს, რომლის განხორციელებას ჩატაევი გეგმავდა, შეიძლება დადებითი როლი შეასრულა საქართველოს იმ იმიჯის ჩამოყალიბებაში, რომ საქართველომ მოახერხა საკმაოდ მცირე დანაკარგით გაუვნებელყო ეს ტერორისტული აქტი. ერთი ადამიანის დანაკარგიც მნიშვნელოვანია, მაგრამ თუ შევადარებთ იმას, როგორი მსხვერპლი ახლავს ტერორიზმს სხვა ქვეყნებში, იმასთან შედარებით საქართველომ მოახერხა მცირე დანაკირგით გამკლავება.
თუ ამოვალთ იქიდან, რომ ქართველებმა მცირე დანაკარგით მოახერხეს ტერორისტების გაუნებელყოფა, ამან სპეცოპერაციამ, რაც ჩატაევის ლიკვიდაციით დასრულდა, საქართველოს იმიჯისთვის დადებითი როლი თამაშა?
- ეს, რა თქმა უნდა, არ ნიშნავს იმას, რაც თქვენ პირველ კითხვაში დასვით - ასეთი პედალირება და თამაში ტერორიზმის თემასთან გამართლებულია თუ არა. კოკა ყოველთვის არ მოიტანს წყალს და არაფერი არ არის გამორიცხული. ამიტომ, რა თქმა უნდა, ძალიან დიდი რისკია იმაში, რომ პოლიტიკოსებმა პოლიტიკური თამაშები დაიწყეს ტერორიზმის თემის გარშემო. არანაირი გარანტია იმისა, რომ ეს პროცესი რამე სირთულეებში არ გადავა, არ არის. იმედი მაქვს, რომ ეს პროცესი არ მიიღებს მწვავე ფორმას და ამიტომ მეტ-ნაკლებად დაცული ვართ მოულოდნელობებისგან.
ის, რომ მეტნაკლებად დაცულები ვართ მოულოდნელობებისგან, ეს რამდენად აძლევს მოდუნების საფუძველს ჩვენს უსაფრთხოების სამსახურს, რომლის პირდაპირი ვალდებულებაა ქვეყნის უსაფრთხოება?
-რაც შეეხება ტერორიზმთან ბრძოლის თემას, ნებისმიერი სპეცსამსახური მუდმივ მზადყოფნაში უნდა იყოს. იმიტომ რომ ტერორიზმი სწორედ მოდუნებით სარგებლობს და ამის მაგალითები სამწუხაროდ ბევრია. რა თქმა უნდა, მოდუნებისთვის არანაირი პირობა არ არსებობს. მოდუნება იცის თუ თავს დაანებებ და გეგონება, რომ გადაწყვიტე. ამიტომ, ტერორიზმთან დამოკიდებულებაში თავდაჯერება შეიძლება გაჩნდეს, მაგრამ ეს თავდაჯერება დაუშვებელია. სწორედ იმიტომ, რომ დღეს ტერორიზმი არის სწორედ ისეთი მოვლენა, რომელიც პრაქტიკულად არ პატიობს თავდაჯერებას.
თემირლან მაჩალიკაშვილს გარდაცვალების თემა პოლიტიკური სპეკულაციის საგანია ოპოზიციისათვის და ხელისუფლებას ადანაშაულებს ტერორიზმის მხარდაჭერაში. სუს-ის უფროსის ყოფილი მოადგილე სოსო გოგაშვილი აცხადებს, რომ მას აქვს მტკიცებულებები, რომლითაც დასტურდება „ნაციონალური მოძრაობის“ კავშირი ტერორისტულ ორგანიზაციასთან და ამის ერთ-ერთ მტკიცებულებას ასახელებს ლაფანყურის საქმეს. ნაციონალების და ტერორისტული ორგანიზაციის კავშირები რამდენად საიტერესო შეიძლება აღმოჩნდეს მეგობარი ქვეყნების სპეციალური სამსახურებისთვის?
-მაგ ტიპის თემაზე თავის დროზე მამუკა არშეიძემაც გამოთქვა აზრი და სავსებით ვეთანხმები, რომ ეს პროცესები გარკვეულ პასუხისმგებლობას აკისრებს ხელისუფლებასაც. კერძოდ, მან ხაზი გაუსვა იმას, რომ თემირლან მაჩალიკაშვილის საქმეზე ამდენი კეკლუცობა გაუმართლებელია. თუ რამე მტკიცებულება არსებობს, უნდა გასაჯაროვდეს, რომ ეს თემა არ გახდეს პოლიტიკური ძიძგილაობის საგანიო.
სამწუხაროდ, საჯაროდ არაფერი არ დაიდო. ბუნებრივია, იმდენად ცხადი არ იყო შედეგი, რომ თავად ოპოზიციას ეთქვა უარი ამ თემის გამოყენებაზე. ამდენად, არ გამოვრიცხავ იმასაც რასაც თქვენ კითხულობთ, რომ ჩვენ ცუდად ვიცით ქართული ოცნების მოღვაწეობა ლაფანყურის საქმის მიმართულებით, მაგრამ ეს ცოდვაც ხელისუფლების კისერზეა. იმიტომ, რომ მას უფრო მეტი ინფორმაცია აქვს ლაფანყურის საქმეზე. თუ დღეს ადამიანებმა ბევრი არაფერი იციან იმის თაობაზე ნაციონალური მოძრაობა თანამშრომლობდა თუ არა ტერორისტულ დაჯგუფებასთან და მხოლოდ ექსპერტების შეფასებებში ფიგურირებს ეგ ფაქტი, ესეც ქართული ოცნების ბრალია.
იმიტომ, რომ მან ნაციონალური მოძრაობის ბევრი დანაშაული, მათ შორის რა თქმა უნდა, ეს დანაშაულიც დაფარა, ფარდა ჩამოაფარა და ამიტომ, ბევრი ადამიანისთვის გაუგებარი არის ეს მხარე, რომ შეიძლება ნაციონალური მოძრაობა პირადად იყოს დაინტერესებული. თუკი გაძლიერდა ამ მიმართულებით პედალირება და მერე ამოტივდივდა ნაციონალების მოღვაწეობა, ეს უკვე შეფასდება პოლიტიკური ზეწოლა. მაგრამ ვიმეორებ, ამის საშუალება ისევ ქართულმა ოცნებამ მისცა ოპოზიციას. ვხედავთ, რომ ნაციონალები გაბედულად უტევენ ამ თემით ხელისუფლებას.
გასაგებია, რომ ოპოზიციას თავისი დღის წესრიგი აქვს და ამით მოქმედებს, მაგრამ რამდენად სახიფათოა პანკისის მიმართულებით ოპოზიციის ასეთი გააქტიურება, მით უფრო წინასაარჩევნოდ პანკისის თემის გარშემო ტრიალი, რომლის მიმართულებით თავისი ინტერესი აქვს რუსეთს, ასევე ტერორისტულ დაჯგუფებებს?
- არაერთხელ სცადა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“, რომ ძალიან რთული და ფაქიზი თემები გამოეყენებინა პოლიტიკურ ბრძოლაში. ჩვენ გვახსოვს, რომ ქართველ მუსულმანების თემა იყო ძალიან გამწვავებული ბათუმში და იმიტომ, რომ ეს მწვავე საკითხი გახლდათ და საქართველოსთვის შეიძლება დიდი რისკის შემცველი ყოფილიყო, უკან არ დაუხევია „ნაციონალურ მოძრაობას“. ამიტომ, გაკვირვება იმაზე, რომ რატომ აკეთებენო, უკვე მეჩვენება, რომ აღარც ღირს. როცა რაიმე საკითხზე უკან დაიხევს „ქართული ოცნება“, ისინი ამ ნიშას იკავებენ და იწყებენ შეტევას. ვიმეორედ, „ქართულმა ოცნებამ“ ბევრ საკითხში უკან დაიხია, მაგრამ შედეგად სწორედ იმ საკითხებში მიიღო შეტევა თავის თავზე.
ის, რომ ოპოზიცია შეტევის რეჟიმზეა გადასული, იქნებ იმის ბრალიც, რომ ხელისუფლებამ ვერ დადო ლაფანყურის საქმის დეტალები. როგორც ვიცით, ჩატაევი და მისი თანამოაზრეები ყოფილი ხელისუფლების მიერ იყო შემოყვანილი. ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ, ამ საქმეს იძიებდა ის გამომძიებელი, ვინც შექმნა ლაფანყურის საქმე. იქნებ ამის ბრალიც არის ოპოზიციის ეს ტონალობა? ვნახეთ ფილმი, სადაც დაიდო საბანკო ანგარიშები, გადარიცხვები, სატელეფონო საუბრები, ამის მიუხედავად ოპოზიცია ამტკიცებს, რომ ხელისუფლებამ მტკიცებულებების გარeშე შექმნა მაჩალიკაშვილის საქმე...
- ფილმი არ არის სახელმწიფოს პოზიცია, ამიტომ ერთმანეთს ვერ ჩაენაცვლება ფილმი და სასამართლო პროცესი ამათუ იმ საკითხზე. თუკი დამნაშავე იყო ერთი, ან მეორე მაჩალიკაშვილი, მაშინ, ალბათ, მათ მოღვაწეობასთან დაკავშირებით უნდა ყოფილიყო ის კანონიერი პროცედურები, რომელიც ამ შემთხვევაში გამოიყენება. ფილმის ჩვენება არ აჩენს ადამიანებში იმ განცდას, რომ ჟურნალისტური პროდუქციის უკან მაინცდამაინც სიმართლე დგას. მოგეხსენებათ, ჟურნალისტიკამ შეიძლება სიმართლე თქვას და ასევე, შეიძლება ყოველთვის სიმართლეზე არ წუხდეს. დაახლოებით ასეთია ფილმების მიმართ დამოკიდებულება და ამდენად, იმ ერთი ფილმით სახელმწიფოს ვალდებულებების მოხსნა, არ იქნება სწორი.
და საერთოდ, ის რაზედაც „ქართული ოცნების“ წევრები დებატებში ლაპარაკობენ, კანონის დონეზე უნდა იყოს შესრულებული. დებატები არ არის იურიდიული ფაქტი და, თუკი მარტო დებატების მოგებაა ხელისუფლების მიზანი, ესეც ხარვეზია. თუკი ხელისუფლება ხარ, შენ უნდა იზრუნო იმაზე, რომ სახელმწიფო იყოს უსაფრთხოდ და არა ის, რომ ოპონენტს სიტყვა მოუგო. ჯერჯერობით „ქართული ოცნება“ არ ტოვებს იმ შთაბეჭდილებას, რომ მან სახელმწიფოსთვის გადადგა ესა თუ ის ნაბიჯი. ძირითადად, ისეთ შთაბეჭდილებას ტოვებს, რომ მას ოპონენტებისთვის სიტყვის მოგება სურს.