სამართლიანობის აღდენას ხალხი მოუთმენლად ელის. საზოგადოების წარმომადგენლებისგან ისმის უამრავი კითხვა, განსაკუთრებით დიდია ინტერესი იმ საგამოძიებო კომისიისადმი, რომელიც საქართველოს პარლამენტში შეიქმნება. ვინ იქნებიან წევრები, რა პრინციპით იხელმძღვანელებს კომისია, რა ტიპის საქმეებს განიხილავს და მიიღებს თუ არა საზოგადოება ყველა იმ კითხვაზე პასუხს, რაც წლების მანძილზე დაგროვდა და დღემდე პასუხგაუცემელია. ამ თემებზე საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი, თინა ხიდაშელი გვესაუბრება, რომელიც პრემიერ-მინისტრმა ბიძინა ივანიშვილმა მომავალი კომისიის თავმჯდომარედ დაასახელა.
საზოგადოებაში საკმაოდ მაღალი ინტერესია, როდის ჩამოყალიბდება პარლამენტში საგამოძიებო კომისია, ვიცით, რომ კომისიას თქვენ უხელმძღვანელებთ, თუ შეგიძლიათ გვითხრათ, ვინ იქნებიან დანარჩენი წევრები?
- პირველივე სესიაზე დავიწყებთ ამაზე მუშაობას. კომისიის შექმნას დრო სჭირდება, კანონით არის გაწერილი, რა და როგორ ხდება და ეს სამწუხაროდ, არ არის ერთი დღის პროცედურა...
მესმის, რომ არის ინტერესი და ჩქარა-ჩქარას მოთხოვნილება, მაგრამ ჩვენი მთავარი ინტერესი ის არის, რომ არავის არ ჰქონდეს რაიმე ლეგიტიმური პრეტენზიები. ამიტომ არ ვაპირებთ, რომ ფორსირებულ და დაჩქარებულ რეჟიმში კანონმდებლობასთან რაიმე პრობლემა შეგვექმნას - ამას მაქსიმუმ ორი კვირა დასჭირდება.
თუ გაქვთ წინასწარი გეგმა, ვინ შევლენ კომისიაში, ვინ გახდება მისი წევრი?
- გეგმა არა, პარლამენტმა უნდა გადაწყვიტოს, პარლამენტმა უნდა აირჩიოს ეს შემადგენლობა და მისი ხელმძღვანელი. მე ჩემი მოსაზრებები მაქვს, მაგრამ საბოლოო სიტყვა პარლამენტზეა, ამიტომ როგორც კი ეს საკითხები გაირკვევა, მედია ამას პირველი გაიგებს.
იქნებიან თუ არა კომისიის მუშაობაში ჩართული გარედან მოწვეული სპეციალისტებიც, რადგან ყველასთვის ნათელია, რომ კომისიას ძალზე ბევრი სამუშაო ექნება...
- კომისიის შემადგენლობაში ვერ შევა ვერავინ გარდა დეპუტატებისა, რადგან ეს საპარლამენტო კომისიაა, მაგრამ კომისიის საქმიანობის ხელშეწყობისთვის ბუნებრივია, სპეციალისტებმა უნდა იმუშაონ. ეს არის იმ ტიპის ორგანო, სადაც უმნიშვნელოვანესია პროფესიონალების მაქსიმალური ჩართვა, რომ არ არსებობდეს არანაირი კითხვები, გამოირიცხოს ყოველგვარი შემთხვევითობა და შეცდომა.
ბუნებრივია, ეს არის მთავარი ამოცანა, რომ ისეთი ხალხით დაკომპლექტდეს, პირობითად დავარქვათ, საგამოძიებო აპარატი, რომ იყოს მაქსიმალურად პროფესიონალური, ერთი მხრივ და მეორე მხრივ, მაღალი პასუხიმგებლობით ეკიდებოდეს იმ საქმეს, რომლის განხილვასაც და გამოძიებას გადაწყვეტს.
სავარაუდოდ, საპარლამენტო უმცირესობის წევრებიც შევლენ ამ კომისიაში...
- რა თქმა უნდა, ეს კანონით არის გათვალისწინებული, მათაც ჰყავთ წარმომადგენლობა. ეს კარგია და კიდევ ერთხელ დაადასტურებს, რომ პროცესი იქნება გამჭვირვალე და მასში ყველას ექნება თანაბარი მონაწილეობის შესაძლებლობა.
საზოგადოებისგან არის მოთხოვნა, რომ ნებისმიერი გახმაურებული საქმის გამოძიების პროცესი იყოს მაქსიმალურად გამჭვირვალე. საგამოძიებო ინტერესებიდან გამომდინარე კი ხშირად არ არის ხოლმე შესაძლებელი, ყველაფერზე ღიად ლაპარაკი...
- ესეც განასხვავებს საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიას ჩვეულებრივი გამოძიებისგან. საპარლამენტო კომისია იმიტომაც მოიგონეს და მერე 55 ქვეყანაში გამოიყენებოდა ეს მექანიზმი, რომელიც დღესაც მოქმედებს, იგივე ამერიკის შეერთებულ შტატებში, რომ განსხვავებით ჩვეულებრივი გამოძიებისგან არის აბსოლუტურად გამჭვირვალე, ღია ყველა დაინტერესებული ადამიანისთვის.
ეს არ ნიშნავს, რომ ყველა დაესწრება სხდომას, მაგრამ მედიის საშუალებით შეუძლიათ თვალი ადევნონ ყველაფერს, რაც მოხდება სხდომებზე. ასეთი კომისიის ამოცანა სწორედ ის არის, რომ ერთის მხრივ, საზოგადოებამ იცოდეს სიმართლე, ყველაფრის შესახებ, რასაც ასეთი მაღალი მნიშვნელობა მიენიჭება, რომ საპარლამენტო კომისიამ უნდა გამოიძიოს.
მეორე მხრივ, იყოს მაქსიმალური გამჭვირვალეობა იმისთვის, რომ ვინმეს არ გაუჩნდეს კითხვები და ვირტუალური ფიქრი, რომ პოლიტიკურ ანარიშსწორებას აქვს ადილი. ჩვენთვის არის მთავარი ამ პროცესის აბსოლუტური ღიაობა - არა მაქსიმალური, არამედ აბსოლუტური ღიაობა.
უმცირესობის წევრები აცხადებენ, რომ როდესაც ქვეყანაში არსებობს საგამოძიებო ორანოები, პარლამენტში საგამოძიებო კომისიის შექმნის აუცილებლობა არ არსებობს...
- მესმის მათი, რადან სწორედ მათ ეშინიათ ყველაზე მეტად ღიაობის და საჯაროობის. მათ აირჩიეს ეს პოზა, ამ ორი კვირის მანძილზე სწორედ ამისი მოწმეები ვართ, რომ პოლიტიკური დევნილის და მსხვერპლის მანტიას ირგებენ, როდესაც ლაპარაკობენ, რომ ვიღაც მათზე ზეწოლას ახდენს, პრობლემებს უქმნიან, პოლიტიკური ანგარიშსწორება და რევანში იწყება ქვეყანაში - ასეთ ტერმინებს იყენებენ.
ზუსტად ამიტომ არ უნდათ მათ საგამოძიებო კომისია, რომ მთელი პროცესი წარიმართოს ჩვეულებრივი სტანდარტული პროცედურით, რაც, რა თქმა უნდა, ისედაც გარდაუვალია და აუცილებლად იქნება საქმეების აბსოლუტურ უმრავლესობაზე. ვგულისხმობ, რომ გამოძიებაში აუცილებლად პროკუტარურა და შინაგან საქმეთა სამინისტრო უნდა ჩაერთოს, მიიყვანოს ეს საქმეები ბოლომდე, რომელიც დაუმთავრებელია და გამოიძიოს ახალი საქმეები.
თქვენ თავიდანვე დასვით კითხვა იმის შესახებ, რომ ხშირად გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე, შეუძლებელია ყველა პროცესის განსაჯაროება, ჩვენი ამოცანაა, ყველან სადაც ეს შესაძლებელია, პროცესი იყოს ღია და საჯარო. ამას ითხოვს ჩვენგან ამომრჩეველი და ამას ითხოვს ელემენტარული სამართლიანობისა და გამჭვირვალეობის პრინციპი. მათ, რა თქმა უნდა ამისი ეშინიათ. ამიტომ ერიდებოდნენ 9 წლის განმავლობაში საჯარო დისკუსიას, საჯარო განხილვას და იმ თემებზე საუბარს, რომელიც მათთვის განსაკუთრებით მტკივნეულია.
ჩვენი ინსტრუმენტი და ერთადერთი იარაღი, იმისათვის, რომ ქვეყანა წინ წავიდეს, რომ არასოდეს, არც ერთ მაღალი თანამდებობის პირს ხელი არ წაუცდეს დანაშაულზე, არის საჯაროობა და გამჭვირვალეობა. უფრო უკეთესი საშუალება კაცობრიობას არ მოუგონია.
ამ 9 წლის განმავლობაში დაგროვილია ძალიან ბევრი საქმე, რომელზეც არსებობს ეჭვები, რომ არ იყო გამოძიებული ობიექტურად და არ არიან დასჯილი დამნაშავეები. ამდენ საქმეს როგორ აუვა საგამოძიებო კომისია?
- საგამოძიებო კომისია ვერ განიხილავს იმ ასეულობით საქმეს, რომელზეც არის ინტერესი ჩვენს მოქალაქეებში.
ხალხს აინტერესებს, გამოიძიებს თუ არა კომისია იმ ჩინოვნიკთა საქმეებს, რომელთა უმეტესობასაც ისევ ხედავს ტელეეთერში. ბოლო დროს ხალხისგან ძალიან ხშირად ისმის ასეთი კითხვა და ამ კითხვებს ჩვენ, ჟურნალისტებს გვისვამენ...
- ჩვენ ვირტუალურ საქმეებს ვერ გამოვიძიებთ. კანონით არის დადგენილი, რომ უნდა არსებობდეს ინფორმაცია დანაშაულის შესახებ და მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში არის მისი მოკვლევა და მოძიება შესაძლებელი.
თუმცა უკვე არის ის მოცემულობა, რომ უამრავი ადამიანი მირეკავს, მეკითხება და აქვს სურვილი, რომ საკუთარი პრობლემა მოიტანოს სწორედ საგამოძიებო კომისიაში. მაგრამ შეუძლებელი იქნება, რომ საქართველოს პარლამენტში ათკაციანმა საგამოძიებო კომისიამ, ვგულისხმობ ადამიანების იმ რაოდენობას, რაც შეგვიძლია ვიქირავოთ ამ საქმისთვის, მოახერხოს ყველა იმ პრობლემაზე პასუხის გაცემა, რაც ქვეყანაში იყო.
პარლამენტი ეს არის წარმომადგენლობითი ორგანო და საქმეები რომელიც იქნება შერჩეული, უნდა იყოს წარმომადგენლობითი, იმ დანაშაულების ჯგუფების (არ იგულისხმება ადამიანთა ჯგუფები), რომლებიც ჩადენილია ქვეყანაში.
ჩვენი ამოცანა იქნება, რომ ღია და საჯარო სივრცეში გაიმართოს მსჯელობა, მოვუსმინოთ მოწმეებს, საზოგადოებამ მოისმინოს ისტორიები იმ საქმეებზე, რომელსაც ჩვენ მოვამზადებთ და შემდეგ გადავუგზავნით პროკურატურას თუ იქნება სისხლის სამართლის ნიშნები.
ის ასეულობით თუ უფრო მეტი საქმე, რა თქმა უნდა, პროკურატურისა და შს სამინისტროს მოსაკვლევი, მოსაძიებელი და განსახილველია.
უბრალოდ, არის ქვეყანაში თემები და საქმეები, რომლებიც, ვფიქრობ, არავისთვის ეჭვს არ აჩენს და არავისთვის კითხვის ნიშნებს არ ბადებს, თუ რატომ უნდა ჩატარდეს მათზე საჯარო მოსმენები და სწორედ საპარლამენტო ფორმატში მოხდეს პირველი შეფასებების და დასკვნების მომზადება.
კიდევ ერთხელ ვამბობ, ამას ვერ ექნება მასობრივი ხასიათი რადგან ამისათვის არსებობენ სპეციალური ორგანოები და დაწესებულებები.
რომელი გახმაურებული საქმე მოხვდება კომისიის ინტერესში, იქნება თუ არა ეს ლაფანყურის სპეცოპერაცია, ზურაბ ჟვანიას გარდაცვალება და ა.შ. ვგულისხმობ ყველა გახმაურებულ საქმეს...
- ნამდვილად ვერ გეტყვით, რომელი საქმეები განიხილება, ეს უნდა გადაწყვიტოს კომისიამ. მაგალითად, ლოპოტას ხეობაში ჩატარებული სპეცოპერაცია მაღალი ალბათობით, არ იქნება, რადან ამ საქმეზე ჯერჯერობით, არანაირი გამოძიება არ ყოფილა. ყოველ შემთხვევაში, არანაირი სერიოზული ღონისძიება არ განხორციელებულა და შესაბამისად, ეს ის საქმეა, რომელიც თუ ჩაითვლება საჭიროდ, რომ გამოსაძიებელია, ახალმა შინაგან საქმეთა მინისტრმა და ახალმა პროკურორმა უნდა გამოიძიოს. იმიტომ, რომ ამ საქმის მიმართ არ არსებობს არავითარი ეჭვი, რომ ეს გამოუძიებელი დარჩა ან ვინმე ტენდენციურად მოეკიდა. იმდენად ახალია თვითონ საქმე, რომ თავისუფალი სივრცეა და იმ ორგანოებმა უნდა გამოიძიონ, რომელთა პირდაპირი მოვალეობაა.
ჩვენ ვსაუბრობთ საქმეებზე, სადაც ქაღალდზე ფორმალურად გამოძიებაც დამთავრებულია და სასამართლოს გადაწყვეტილებაც გამოტანილია, თითქოს ყველაფერი კარგად იყო. ამიტომ, თავისი არსით, სწორედ ეს არის იმ გამოცანის პასუხი, რის გამოც მოსახლეობა წლების განმავლობაში ქუჩაში გამოდიოდა, რამაც შეძრა ჩვენი ქვეყანა წლების მანძილზე, რამაც მოიყვანა პირველი ოქტომბერი. აი, ამ საქმეებზე უნდა მოხდეს სიმართლის დადგენა. სიმართლე უნდა დადგინდეს საჯარო სივრცეში, ღია მოცემულობაში და არა სადმე დახურულ კარს მიღმა, საიდანაც ნაკლებად მოახერხებს მსხვერპლი (არის საქმეები სადაც პირდაპირი გაგებით მსხვერპლი არა, მაგრამ მსხვერპლი მთელი ქვეყანაა) გაიგოს, რა მოხდა, როგორ მოხდა, ვისი დავალებით მოქმედებდნენ ის კონკრეტული პირები, ვინც სჩადიოდა დანაშაულს და როგორი იყო ის დანაშაულებრივი სისტემა, რომელიც მოქმედებდა ქვეყანაში.
ჩვენი ამოცანა არის, პასუხი გავცეთ მთავარ კითხვას, როგორ მუშაობდა ეს დანაშაულებრივი სისტემა, ხოლო კონკრეტულ დამნაშავეებს პროკურატურა დაადგენს.
პარლამენტის სხდომაზე თქვენ თქვით, რომ გაქვთ მაღალი ლეგიტიმური ეჭვი, იმის შესახებ, რომ ახალაიები შეიძლება, წარდგნენ სასამართლოს წინაშე. ამ ეტაპზე შეიძლიათ გვითხრათ რა არის ამ თქვენი მაღალი ლეგიტიმური ეჭვის საფუძველი?
- რა მაძლევს ამის საფუძველს, მე მგონი, ეს საქართველოში ყველამ იცის. ამაზე მეტს ახლა ვერ ვიტყვი, არა იმიტომ, რომ აზრი შემეცვალა ან განსხვავებულად ვფიქრობ, ვიდრე წლების განმავლობაში, როდესაც ამაზე ვლაპარაკობდი ღიად და საჯაროდ. არამედ იმიტომ, რომ დღეს მიმაჩნია, მოვიდა ის დრო, გაჩნდა შესაძლებლობა, ასე გადაწყვიტა ჩვენმა ამომრჩეველმა პირველ ოქტომბერს, მხოლოდ ლეგიტიმური ეჭვები კი არ გამოვთქვათ, არამედ ყველა ის ეჭვი, რომელიც საზოგადოებაში არსებობდა, ის უნდობლობა, რის გამოც ამ ხელისუფლებას უარი უთხრა საქართველოს მოსახლეობამ, ამ ყველაფრის შესახებ ფაქტები დავდოთ.
ბოლო დროს ძალიან ხშირად არის საუბრები იმის შესახებ, რომ საქართველოს გარდაცვლილი პრემიერ-მინისტრის საქმის ირგვლივ შესაძლოა, ახალი გარემოებები გამოიკვეთოს, იქნება თუ არა ამაზე მსჯელობა კომისიაში?
- ამაზე ვერ გიპასუხებთ, ისევე როგორც ნებისმიერ სხვა საქმეზე, რომელზეც კითხვას დამისვამთ, რადგან ეს გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს კომისიამ. ეს დამოკიდებილია იმაზე, რომელი საქმეები შევა კომისიაში და ამათგან რომელი დაექვემდებარება განხილვას.
რა თქმა უნდა, ვმუშაობ ამ თემებზე, მაქვს ჩემი მოსაზრებები, მაგრამ არ მინდა, მოვლენებს გავუსწრო. მივიღებთ გადაწყვეტილებებს და ეს საზოგადოებას აუცილებლად ეცოდინება.
