„საზოგადოების ორ ბანაკად პოლარიზება ხდება და ამ შემთხვევაში სიახლე ის არის, რომ ორივე ბანაკი თანაბრად მიუღებელია. ადრე ოპოზიციურ ძალაში თუ გაერთიანებაში ყოველთვის იყო სიახლის მოლოდინი, თუ ოპოზიცია მოვიდოდა ხელისუფლებაში. ასე იყო 2003-შიც და 2012-შიც. დღეს არა მარტო საზოგადოების გახლეჩა მოხდა, არამედ მედიასაშუალებებიც გაიყო...
„ამ ფონზე, თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ მოსახლების აბსოლუტურ უმრავლესობას სასამართლოსადმი არანაირი ნდობა არ აქვს, როგორ წარმოგიდგენიათ არჩევნების ცნობა-არცნობის საკითხი და რამხელა პრობლემის წინაშე შეიძლება აღმოვჩნდეთ 2020 წელს - ეს არის ყველაზე დიდი პრობლემა,“ - აცხადებს პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე.
„რეზონანსი“: შაბათს ფილარმონიაში მოძრაობა „დაიცავი საქართველოს“ ყრილობა შედგა, სადაც სასამართლოს თემის გამო განაწყენებული „ოცნებისტები“ იყვნენ მისული. მუდამ საუბარია იმაზე, რომ მესამე ძალას ელოდება საზოგადოება. „დაიცავი საქართველო“ შეძლებს მესამე ძალის ცენტრად იქცეს და საერთოდ, არის ანგარიშგასაწევი მესამე ძალის პერსპექტივა ქვეყანაში?
ვახტანგ ძაბირაძე: არც „ოცნება“ და არც „ნაციონალები“ რომ არ მოსწონს, ასეთი ადამიანი ბევრია და მათი რაოდენობა უფრო და უფრო იზრდება იქიდან გამომდინარე, რომ „ოცნება“ კარგავს რეიტინგსაც და მხარდაჭერადაც. ამიტომ ამ ხმების დასაკუთრების მსურველი ძალიან ბევრია, თუმცა ჯერჯერობით, იმათგან, ვისაც პრეტენზია აქვს და თვლის, რომ ეს ხმები შეიძლება მან მიისაკუთროს, გამოკვეთილი და გამორჩეული ლიდერი არ არსებობს.
ვერ ვიტყვი, რომ ეს ჯგუფი, რომელსაც ფილარმონიაში პრეზენტაცია ჰქონდა, სწორედ ის გუნდია, რომელიც შეიძლება მესამე ძალად ჩამოყალიბდეს, თუმცა ამის პრეტენზია, ბუნებრივია, მათაც აქვთ. ყველაფერი ამომრჩეველზეა დამოკიდებული.
„რ“: გამოკვეთილი, წონიანი ლიდერი სჭირდება მესამე ძალას სააკაშვილთან და ივანიშვილთან დასაპირისპირებლად და ასეთი არ ჩანს?
ვ.ძ.: რა თქმა უნდა. სამწუხაროდ, საქართველოს უახლესი ისტორიის განმავლობაში ყოველთვის ჩნდებოდა გამაერთიანებელი ლიდერი და მას მიჰყავდა გუნდი არჩევნებზე. შეიძლება ლიდერი ბევრია, მაგრამ რაღაც ჯგუფი არ გამოკვეთილა და არ ჩამოყალიბებულა არც როგორც გაერთიანება, არც როგორც ოპოზიციურ დაჯგუფება. ამიტომ, ყველა ძიებაშია.
„რ“: შესაძლოა ვერც 2020 წელს გამოჩნდეს წონიანი მესამე ლიდერი და ისევ „ნაციონალებსა“ და „ოცნებას“ შორის ბრძოლა ვიხილოთ?
ვ.ძ.: შეიძლება ასეც მოხდეს, იქიდან გამომდინარე, რომ ორივე ძალა ცდილობს, მესამე არ გაჩნდეს. ძალიან რთულად მიდის პროცესი, იმიტომ, რომ ხდება საზოგადოების პოლარიზება და ერთის მხრივ „ნაცმოძრაობა“ ნებსით თუ უნებლიეთ ცდილობს 2003 წლის პროცესების რეანიმირებას და უნდა თუ არ უნდა, ამაში მას ხელს უწყობს „ოცნება“ და რჩება ორპოლუსიანი სამყარო.
ნამდვილად არ მინდა, რომ 2020 წლამდე პროცესები ასე მივიდეს, რადგან ეს სახიფათოა.
„რ“: თქვენი აზრით, „ოცნებიდან“ პარტიის წევრების წასვლა კიდევ გაგრძელდება?
ვ.ძ.: ეს პროცესი გაგრძელდება, თუმცა, ამის მიუხედავად, „ოცნება“ საკონტროლო პაკეტს, ანუ პარლამენტში 76 მანდატს და შესაბამისად, აღმასრულებელ ხელისუფლებასაც შეინარჩუნებს. ასევე უმრავლესობას შეინარჩუნებს რეგიონებში. როგორი იმედგაცრუებაც არ უნდა იყოს, მგონია, რომ ასე იქნება. განვლილი 30 წელი ამას მიგვანიშნებს.
„რ“: საპარლამენტო უმრავლესობამ მოსამართლეთა შერჩევის კრიტერიუმების შესახებ კანონპროექტის მეორედ მოსმენა ორშაბათს ჩანიშნა, თან ისე, რომ ჯერ ვენეციის კომისიის დასკვნა არ დადებულა. ეს რას ნიშნავს, რატომ ჩქარობენ?
ვ.ძ.: „ქართული ოცნება“ იმ კანონპროექტს, რომელიც დაანონსა და პირველი მოსმენით მიიღო, რა თქმა უნდა, მიიღებს საბოლოოთაც. აქ ორი აზრი არ არის, იმიტომ რომ, „ოცნებამ“ ყველა გზა მოიჭრა, რომ რაღაც კომპრომისზე წავიდეს. „ოცნება“ კომპრომისზე არ წავა, არც ამაზე, არც საარჩევნო საკითხებზე და არც არაფერში. მაშინ მთლიანად ძირეული რებრენდინგი უნდა მოხდეს მმართველ პარტიაში და ივანიშვილის ინტერვიუდან გამომდინარე კი ვნახეთ, რომ ამის რესურსი და სურვილი „ოცნებას“ არ აქვს...
ზუსტად ასე იყო კონსტიტუციის მიღებისასაც, არც მაშინ დაელოდნენ ვენეციის კომისიის საბოლოო დასკვნას. რაც მთავარია, შუალედურ დასკვნაში სააარჩევნო სისტემაზე იყო ლაპარაკი და ისიც არ გაითვალისწინეს.
„რ“: ივანიშვილის ინტერვიუ ახსენეთ და თქვენთვის რა იყო ყველაზე დასამახსოვრებელი, რა გვითხრა ივანიშვილმა?
ვ.ძ.: უბედურება ისაა, რომ არც არაფერი გვითხრა.
„რ“: გვითხრა მურუსიძე რატომ ითვლება ანტიგმირად, როცა ანტიგმირი და „ნაციონალებთან“ გარიგებული შალვა შავგულიძე იყოო. რაში სჭირდება ივანიშვილს ყველაზე ოდიოზური ფიგურის ასე გამართლება?
ვ.ძ.: ამაზე არც ვთვლი, რომ რამე გვითხრა. ისეთივე სტილში ილაპარაკა შავგულიძეზეც და ოპოზიციაზეც, როგორც ილაპარაკა 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროს პარტიებზე. თქვა, რომ მურუსიძე წესიერი კაცია, ქართული მართლმსაჯულების ამომავალი ვარსკვლავია და ტყუილად ვაბრალებთ რაღაცებს.
რეალურად, არაფერი უთქვამს, ხვალ რა იქნება. საერთოდ დაავიწყდა საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოცემულ პირობა, რომ ერთ წელიწადში რაღაცას შეცვლიდა. სრულიად გაუგებარ რაღაცებზე ილაპარაკა. არაფერს ვერჩი ქართულ კინოს, მაგრამ სერიალებზე და მოსახლების გამოთაყვანებაზე ლაპარაკი, ლაპარაკი იმაზე, როგორ დააფინანსებს 2020 წლისთვის ბიუჯეტი განათლებას და როგორ უნდა უზრუნველყოს ემიგრანტების ლეგალური დასაქმება, ეს ხომ ფაქტობრივად არაფარი არ არის.
ისიც კი ვერ გავიგე, რატომ მისცა ეს ინტერვიუ, რისი თქმა უნდოდა. რაც ილაპარაკა, სათქმელიც არ იყო. ოპოზიციაზე დაბრალება, რომ ყველა „ნაციონალია“, ამის მერამდენეჯერ განმეორებას რა აზრი ჰქონდა? როდესაც ქვეყნის რეალური ლიდერი იშვიათად აკეთებს განცხადებას, წონიანი უნდა თქვას. არც ერთი თემა არ ყოფილა. შეიძლება სერიალებზე სერიოზულად ვილაპარაკოთ?! ეს რა იყო, არ ვიცი. გაოცებული ვიყავი - როგორ, ამისთვის ღირდა საათნახევრის დაკარგვა? საუბარი იყო არაფერზე.
„რ“: ზუგდიდის წინასაარჩევნო კამპანია უკვე ძალიან დაძაბულია. „ნაციონალები“ აცხადებენ, რომ „ოცნებამ“ ე.წ. ტიტუშკები მიუსია, ასევე უკვე ვნახეთ „ნაციონალების“ აქტივისტების დაჭერა-გამოშვებაც. ისევ იმ წრეზე ვართ, როცა ყველა ხელისუფლება ოპოზიციის დამარცხებას ყველა მიუღებელი ხერხით ცდილობს? თქვენ რას ხედავთ ზუგდიდში და რას ელოდებით?
ვ.ძ.: ყველაზე მეტად რისიც მეშინია და მაწუხებს, არის ის, რომ საზოგადოების ორ ბანაკად პოლარიზება ხდება და ამ შემთხვევაში სიახლე ის არის, რომ საზოგადოებისათვის ორივე ბანაკი ერთდროულად მიუღებელია. ადრე ოპოზიციურ ძალაში თუ გაერთიანებაში ყოველთვის იყო სიახლის მოლოდინი, თუ ოპოზიცია მოვიდოდა ხელისუფლებაში. ასე იყო 2003-შიც და 2012-შიც. არა მარტო საზოგადოების გახლეჩა მოხდა, არამედ მედიასაშუალებებიც გაიყო და ფაქტობრივად მიდის მუშაობა იმაზე, რომ საზოგადოების მაქსიმალურად პოლარიზება მოხდეს.
ამ ფონზე, თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ მოსახლების აბსოლუტურ უმრავლესობას სასამართლოსადმი არანაირი ნდობა არ აქვს, როგორ წარმოგიდგენიათ არჩევნების ცნობა-არცნობის საკითხი და რამხელა პრობლემის წინაშე შეიძლება აღმოვჩნდეთ 2020 წელს - ეს არის ყველაზე დიდი პრობლემა.
ის, რაც ზუგდიდში ხდება. ვთქვი, რომ „ნაციონალები“ ცდილობენ 2003 წლის რეანიმირება მოახდინონ-მეთქი, ასე ხდებოდა თეთრიწყაროში, იგივე ბათუმში, თბილისში და ა.შ. ნახავთ, რომ პროცესები ერთმანეთს ჰგავს და ეს მაწუხებს ყველაზე მეტად.
რა თქმა უნდა, ამ პროცესებზე პასუხისმგებელი ხელისუფლებაა, მაგრამ დღეს ისეთი ვითარებაა, რომ გარკვეული პასუხისმგებლობა უნდა იკისროს საზოგადოებამ და არ უნდა დავუშვათ ამ ორი ძალის შეჯახება. მით უფრო, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ამ შეჯახებით ბევრი გარე და შიდა მტერია დაინტერესებული.