ვაშინგტონში NATO–ს 70 წლის იუბილესადმი მიძღვნილ მინისტერიალზე, ალიანსი რუსეთის წინააღმდეგ შავი ზღვის რეგიონში კონკრეტული ზომების მიღებას აპირებს. საუბარია საჰაერო დაზვერვის გაძლიერებაზე, ასევე სამხედრო გემების რაოდენობის გაზრდაზე. მინისტერიალის დაწყებამდე კი კონგრესის ორივე პალატაში მოსმენები გაიმართა, სადაც საქართველოს NATO–ში გაწევრიანების საკითხი პრიორიტეტულად დასახელდა.

„რუსეთმა საქართველოს და უკრაინის სუვერენიტეტი ამ ქვეყნებში შეჭრითა და ოკუპაციით დაარღვია. NATO–მ უნდა უზრუნველყოს სამხედრო დახმარება და რჩევები უკრაინისთვის, საქართველოსთვის და მოლდოვასთვის. ის უნდა მიისწრაფოდეს ალიანსში საქართველოს შეყვანაზე. შესაძლოა, დროებით, ოკუპირებული მხარეების გარეშე, როგორც ეს გავაკეთეთ დასავლეთ ბერლინში ცივი ომის დროს“, – განაცხადა აშშ–ს თავდაცვის მდივნის ყოფილმა თანაშემწემ ეველინ ფარკასმა.

თავდაცვისა და უსაფრთხოების კომიტეტის თავმჯდომარის ირაკლი სესიაშვილის განცხადებით, ნატო–ს მინისტერიალის ფარგლბში საქართველო როგორც პოლიტიკურ, ისე სამხედრო ნაწილში მხარდაჭერის მოლოდინშია.

„თავისთავად ცხადია, რომ ჩვენ ამას მივესალმებით. ნატო–ს გენერალური მდივანი სულ რამდენიმე დღის წინ იყო საქართველოში, ასევე იყო სამხედრო კომიტეტი. ხაზგასმით აღინიშნა, რომ ნატო–სთვის შავი ზღვის უსაფრთხოების კონცეფცია არის პრიორიტეტი. შესაბამისად, საქართველოსთან თანამშრომლობაც სხვა, მაღალ დონეზეა აყვანილი. ამიტომ, ცხადია, რომ ამ პროცესში ჩვენ ველოდებით მეტ მხარდაჭერას, როგორც პოლიტიკური თვალსაზრისით, ისე სამხედრო ნაწილში“, – განაცხადა ირაკლი სესიაშვილმა.

მაშინ როდესაც აშშ–ის კონგრესმა საქართველოს NATO–ში გაწევრიანების საკითხი პრიორიტეტულად დაასახელა, ცნობილი ხდება, რომ აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის სანაცვლოდ „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლება რუსეთს სთავაზობდა მოლაპარაკებას სხვადასხვა თემაზე, მათ შორის ტერიტორიების სანაცვლოდ მთავრობა მზად იყო ნატოზე ეთქვა უარი. როგორც მიხეილ სააკაშვილი აცხადებს, ამ საუბრის მოწმე არის გრიგოლ ვაშაძე, როდესაც რუსეთს მოლაპარაკებებს სთავაზობდნენ აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის დაბრუნების სანაცვლოდ.

„ვთავაზობდით, მოდით რამეში გავცვალოთ, თუ ტერიტორიებს მოგვცემდნენ ყველაფერზე უარს ვამბობდი მათ შორის ნატოზეც კი. 2008 წლის დასაწყისში პირდაპირ ვუთხარი, ახლავე გიწერთ ხელს, ნატოზეც უარს ვამბობ, ტერიტორიები დაგვიბრუნეთ დავამყაროთ მშვიდობა. ეს საკითხი აქტუალური განსაკუთრებით დასავლეთის ზოგიერთი ქვეყნის მიერ კოსოვოს აღიარების შემდეგ გახდა.

აქცენტი კი ამ შემთხვევაში აფხაზეთზე კეთდებოდა, რადგან ცხინვალს ნელ–ნელა ისედაც ვიბრუნებდით. მაშინ „სამხრეთ ოსეთის მთავრობა“ სპეციალურად შეიქმნა და დიმიტრი სანაკოევი, ყოფილი სეპარატისტი დავნიშნეთ, რომ ოსებისთვის გვეჩვენებინა, მათ საქართველოს იურისდიქციის ქვეშ შეეძლებოდათ თავიანთი მთავრობის ყოლა“, – აღნიშნა მიხეილ სააკაშვილმა.

ამ სკანდალური მოლაპარაკების ერთ–ერთი მონაწილე გრიგოლ ვაშაძე განმარტებას არ აკეთებს, თუმცა ერთმნიშვნელოვანია „დემოკრატიული მოძრაობის“ ლიდერის ნინო ბურჯანაძის განცხადება, რომელსაც სააკაშვილი ხელისუფლება კრემლის მსახურს უწოდებდა. როგორც ნინო ბურჯანაძე აცხადებს, სააკაშვილს გადაწყვეტილი აქვს ყველაფერი ილაპარაკოს და გააკეთოს იმისთვის, რომ დატოვოს ის სტატუს–კვო, რომელიც დღეს არის – დარჩეს ივანიშვილის მთავარ ოპონენტად და ამით მიაღწიოს თავის მიზნებს.

„ამ ტიპის მოლაპარაკებებზე, რაც გუშინ სააკაშვილმა გაახმოვანა, საქმის კურსში არ ვიყავი. ერთადერთი ვიცი, რომ მან ნამდვილად თქვა ასეთი ფრაზა რუსეთის პრეზიდენტთან საუბრის დროს – „ჯერ დაგვიბრუნეთ აფხაზეთი და „სამხრეთ ოსეთი“ და მერე ჩვენ შეიძლება ნატო–ზე უარი ვთქვათ“. ამ ფორმულირებით ეს მას ნამდვილად აქვს ნათქვამი, მაგრამ იყო თუ არა სერიოზული მოლაპარაკებები მისი მხრიდან რუსული სამხედრო ბაზების დატოვების ან ნატო–ზე უარის თქმის თაობაზე, პირადად მე, ამის საქმის კურში ნამდვილად არ ვარ. თუმცა, ეს რაც სააკაშვილმა გამოაცხადა, შესწავლის საგანია“, – განაცხადა ნინო ბურჯანაძემ.

თუ სააკაშვილის განცხადებიდან ამოვალთ, ასეთ შემთხვევაში არქივში ალბათ ინახება სააკაშვილის და რუსეთის ხელისუფლების მოლაპარაკების დამადასტურებელი დოკუმენტალური მასალა. თუმცა ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ სააკაშვილი არ იყო მოქნილი დიპლომატი, რომელიც ამ შინაარსის მოლაპარაკებაზე წავიდოდა რუსეთთან.

შესაბამისად, არ გამორიცხავენ, რომ ამ მძიმე განცხადების ადრესატი იყოს რუსეთი, რომ, თუკი რუსეთის ხელისუფლება უზრუნველყოფს საქართველოში სააკაშვილის დაბრუნებას, ასეთ შემთხვევაში, მზად არის უარი თქვას ნატოში გაწევრიანებაზე. ანალიტიკოსების განცხადებით, სააკაშვილი ხელისუფლებაში დაბრუნების სანაცვლოდ ასეთი შინაარსის მოლაპარაკებებზე წამსვლელია.

კონფლიქტოლოგი პაატა ზაქარეიშვილი იხსენებს, რომ მსგავსი განცხადება სააკაშვილის ადრეც გაუკეთებია. როგორც წესი, ასეთი განცხადებები ჰაერზე არ კეთდება და პრეზიდენტის მხრიდან ასეთი მოლაპარაკების შესახებ დოკუმენტალური მასალა უნდა არსებობდეს, თუ, რა თქმა უნდა, სააკაშვილი არ იტყუება.

რაც შეეხება თავად განცხადებას, ზაქარეიშვილი ფიქრობს, რომ სააკაშვილის განცხადება გათვლილია ამომრჩევლის იმ ნაწილზე, რომელშიც არსებობს სკეფტიციზმი ნატოში გაწევრიანების თაობაზე და ცდილობს ამ ელექტორატის ხმების მოპოვებას.

„ხედავს, რომ გაიწელა ნატოში გაწევრიანების პროცესი, რაც სხვა პრობლემა არის. მისი მიზანია არჩევნების წინ ამომრჩევლის გულის მოგება, რათა ხმა მისცენ „ნაციონალურ მოძრაობას“, რადგან დღეს იმდენად აქტუალური და პოპულარული აღარ არის ქვეყნის ნატოში გაწევრიანება. მოსახლეობაში არსებობს უკმარისობის განცდა ამ მიმართულებით – რამდენ ხანს უნდა ელოდონ ნატოს, ეს განცდა აშკარად იგრძნობა და ვფიქრობ, რომ ამ განწყობის მოთვინიერება და თავის სასარგებლოდ გამოყენება უნდა სააკაშვილს. ასეთი შთაბეჭდილება დამრჩა. მაშინ მოიტანოს მტკიცებულებები როდის და როგორი ფორმით თქვა ამის შესახებ. არ მჯერა სააკაშვილის, რომ ასეთი მოქნილი იყო დიპლომატიაში. ძალიან ხისტი იყო“, – აღნიშნა for.ge–სთან საუბრისას პაატა ზაქარეიშვილმა.

ექსპერტი საგარეო ურთიერთობათა საკითხებში თენგიზ ფხალაძე ამბობს, რომ საფუძველშივე არასწორია საუბარი იმაზე, რომ კონფლიქტები საქართველოში დაკავშირებულია ქვეყნის ნატოში და ევროკავშირში გაწევრიანებასთან. როგორც ფხალაძე ამბობს, კონფლიქტები არ დაწყებულა 2002 წლის მერე.

„რატომღაც ბევრს წარმოუდგენია ისე, თითქოს საქართველომ ნატოსკენ სვლა დაიწყო 2008 წელს. საქართველომ ნატოში განაცხადი შეიტანა 2002 წელს, ხოლო ნატოსკენ სვლა კიდევ უფრო ადრე დაიწყო. მაგრამ კონფლიქტები საქართველოში დაიწყო კიდევ უფრო ადრე, როდესაც საერთოდ არ იყო საუბარი ნატოზე. ამიტომ, ამ კონფლიქტს აქვს აბსოლუტურად სხვა ძირი და სხვა საფუძველი. შესაბამისად, ნატოში გაწევრიანება-არგაწევრიანება ამასთან ბმაში არ არის.

ამიტომ შეთავაზება იმისა, რომ მე არ შევალ ნატოში და მოვაწესრიგოთ კონფლიქტები, საფუძველშივე არასწორია ასეთი კონსტუქციის და სტრატეგიის აშენება, მით უმეტეს რუსეთთან.

მაგალითისთვის თუ წარმოვიდგენთ, სულ არ აპირებს ნატოში გაწევრიანებას მოლდოვა და ვხედავთ როგორი კონფლიქტი აქვთ. უკრაინაში კონფლიქტი დაიწყო მაშინ, როდესაც უკრაინა არ ლაპარაკობდა ნატოზე და ჰქონდა უბლოკო სტატუსი. ასე რომ, როდესაც მსგავსი ტიპის სტრატეგიაზე ვლაპარაკობთ, მხედველობიდან არ უნდა გამოგვრჩეს მოლდოვას და უკრაინის საკითხი“, – აცხადებს თენგიზ ფხალაძე.

ექსპერტის განცხადებით, არასწორია საუბარი იმაზე რომელიმე მთავრობას ნატოში გაწევრიანება უნდა, ან არ უნდა, იმიტომ, რომ საქართველოს დასავლური ინტეგრაცია, ეს არის საქართველოს მოსახლეობის არჩევანი.

„შესაბამისად, დემოკრატიულ სახელმწიფოში მთავრობა ასრულებს საზოგადოების შეკვეთას. ამიტომ, საფუძველშივე არასწორია საუბარი იმაზე, რომ რომელიმე მთავრობა გადაუხვევს საზოგადოების დაკვეთას. უნდა გვქონდეს თუ არა საუბარი რუსეთთან. იცით რა არის, არსებობს სხვადასხვა შეხედულება და გააჩნია რას გულისხმობთ ამ საუბრებში.

თანამედროვე მსოფლიოში პრობლემის მოწესრიგების ორი გზა არსებობს – მოლაპარაკება, ან ომი. როდესაც ამბობ, რომ ომის გზა შენთვის არის მიუღებელი და ირჩევ მშვიდობიანი მოწესრიგების გზას, ბუნებრივია, რომ ეს გულისხმობს პოლიტიკურ შემადგენელს და მისი ერთ–ერთი შემადგენელია დიალოგი, მათ შორის იმ ქვეყანასთან, ვისთანაც გაქვს პრობლემა.

შემდგომი საკითხები არის უკვე ტაქტიკის საქმე. საუბარი არ არის იმაზე, რომ საქართველო რუსეთთან პირისპირ დარჩეს. ეს ყველაზე დიდი შეცდომაა. თავისთავად ცხადია, აქ ჩართული უნდა იყოს ჩვენი პარტნიორები, გააქტიურებული უნდა იყოს ორმხრივი დიპლომატია. დანარჩენი, რამდენად ვახერხებთ, როგორ ვახერხებთ და ა.შ. ბევრია გასაკეთებელი და უფრო მნიშვნელოვანია პოლიტიკურმა ძალებმა გამოხატონ ერთიანობა ამ ძირითად საკითხთან დაკავშირებით, ვიდრე ვიკინკლაოთ. ეს არის ის საკითხი, რომელიც ნებისმიერ შიდა პოლიტიკურ დაპირისპირებაზე უფრო მაღლა უნდა იდგეს“, – აღნიშნა for.ge–სთან საუბრისას თენგიზ ფხალაძემ.

ექსპერტი უსაფრთხოების საკითხებში თეონა აქუბარდია არ ფიქრობს, რომ მიხეილ სააკაშვილი ამ განცხადებით რუსეთთან ვაჭრობას ისახავდა მიზნად. მისი თქმით, გავრცელებული თეორია არის, განსაკუთრებით ანტიდასავლურად განწყობილი პოლიტიკური პარტიების მიერ, რომ რუსეთთან ურთიერთობის დალაგება შესაძლებელია.

„ეს განცხადებაც შეიძლება განვიხილოთ იმ კონტექსტში, რომ რუსეთთან ურთიერთობის დალაგება შეუძლებელია. ნებისმიერი ქვეყნის ეროვნული ინტერესია მისი უსაფრთხოება. შესაბამისად, დამოუკიდებელი საგარეო ფორმიდან უნდა ამოვიდეს ნებისმიერი ქვეყნის საგარეო ინტერესი. ამ შემთხვევაში ნატო ქვეყანას სჭირდება იმისათვის, რომ ეროვნული ინტერესები და ღირებულებები განავითაროს. რა თქმა უნდა, რუსეთი არც ერთ ხელისუფლებასთან არ წავა გარიგებაზე, რომ ოკუპირებული ტერიტორიები დაუბრუნონ საქართველოს და ნატოს სანაცვლოდ მოხდეს ეს გარიგება.

რამდენადაც რუსეთისთვის ოკუპირებული ტერიტორიები არ არის მხოლოდ და მხოლოდ საქართველოს წინააღმდეგ მიმართული ნაბიჯი. მისთვის დემოკრატიის განვითრება, დასავლური ინტეგრაცია ფაქტად არის შეფასებული. ამიტომ, მე ვერ გეტყვით მიხეილ სააკაშვილს როდის ჰქონდა ეს მოლაპარაკება, ან ჰქონდა თუ არა საერთოდ, თუმცა ყოველ შემთხვევაში ამ განცხადებით, თუ ასეთი რამ მართლა იყო, ფაქტია, რომ რუსეთის ინტერესებში არ შედის ის, რომ საქართველოს ნატოში გაწევრიანების სანაცვლოდ, მან დააბრუნოს ოკუპირებული ტერიტორიები“, – აცხადებს თეონა აქუბარდია.

მისი თქმით, ნატოში და ევროკავშირში გაწევრიანება არის ქვეყნის ეროვნული ინტერესი და ამის საფუძველზე ხდება უსაფრთხოების გეგმის შემუშავება. შესაბამისად, როგორც აქუბარდია აცხადებს, ნებისმიერი პოლიტიკოსი იქნება ძალიან გულუბრყვილო იფიქროს, რომ რუსეთი მზად არის ნატოს წევრობაზე უარის სანაცვლოდ მოხდეს მისი ტერიტორიული მთლიანობა.

„უკრაინის მაგალითი არის ამის ძალიან კარგი ილუსტრაცია, როდესაც უკრაინამ ბლოკგარეშე სტატუსი მიიღო, უარს აცხდებდა ნატოში გაწევრიანებაზე, მას დაემართა ის, რაც ყველასთვის ცნობილია. რუსეთმა მოახდინა ყირიმის ანექსია. ამიტომ, არ ვფიქრობ, რომ სააკაშვილის განცხადება რუსეთისთვის იყოს გზავნილი.

ეს შეიძლება იყო კიდევ ერთი დასტური იმისა, რომ რუსეთთან არანაირ მოლაპარაკებას აზრი არ აქვს იმიტომ, რომ ნატოში გაწევრიანების სანაცვლოდ, რუსეთის ინტერესში არ შედის ოკუპირებული ტერიტორიების დეოკუპაცია. ქვეყანას აქვს ეროვნული უსაფრთხოების პოლიტიკა, ისეთი როგორიც აქვს და ქვეყანამ უნდა გააგრძელოს ამ გზით სიარული იმისთვის, რომ მოხდეს მშვიდობის და კეთილდღეობის უზრუნველყოფა, რაც ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანებას უკავშირდება“, – აღნიშნა for.ge–სთან საუბრისას თეონა აქუბარდიამ.