ლევან გოგიჩაიშვილი აცხადებს, რომ პარლამენტი არის მთავარი პოლიტიკური ორგანო და მთავარი პოლიტიკური ორგანოს მთავარ მექანიზმს – იურიდულ საკითხთა კომიტეტს, ხელში ვერ ჩაუგდებენ იუსტიციის საბჭოს, რაც კოლეგებს კარგად უნდა ესმოდეთ. შესაბამისად, დეპუტატი აცხადებს, რომ რაც შეიძლება მალე უნდა დაიწყოს კანონპროექტის განხილვა, რომ კიდევ უფრო მეტი კითხვა არ გაჩნდეს საზოგადოებაში.
for.ge ლევან გოგიჩაიშვილს ესაუბრა.
იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარის განცხადებით, ემსახურება თუ არა ეს კანონპროექტი უკეთესი სასამართლო სისტემის შექმნა–გაძლიერებას ეს არის შესამოწმებელი და შესამოწმებელია, კონსტიტუციურობის ტესტი. უმრავლესობა კანონპროექტის არაკონსტიტუციურობაზე ამახვილებს ყურადღებას, როგორ ფიქრობთ, რატომ დადგა ეს საკითხი?
ლევან გოგიჩაიშვილი: კანონის კონსტიტუციურობასთან შესაბამისობას ადგენს საკონსტიტუციო სასამართლო. ეს არის როგორც პოლიტიკის, ასევე სამართლის კლასიკა. იურიდიული კომიტეტი არ არის ამის ტესტი. ჩვენი კანონპროექტი შეესაბამება კონსტიტუციას. როდესაც კანონპროექტი გავა პარლამენტში და ვინმეს პრეტენზია ექნება მის კონსტიტუციასთან შესაბამისობასთან, შეუძლიათ ჩანაწერი გაასაჩივრონ. ამიტომ, სანამ გადაწყვეტილება არ არის მიღებული, საუბარი, რომ ვერ გავა, არის თითიდან გამოწოვილი და დემაგოგია. პროცესი არის პარლამენტში, დიდი იმედი გვაქვს, დავარწმუნებთ ჩვენს კოლეგებს, რომ აღნიშნული კანონპროექტი არის აუცილებლად მისაღები.
ფიქრობთ, რომ კონსტიტუციაში ცვლილების შემთხვევაში, გაიზრდება მოსამართლეთა თავისუფლების ხარისხი?
– რა თქმა უნდა. ეს არის პოლიტიკური პროცესი და ჩვენ ყველანაირ ნაბიჯს ვდგამთ იმისთვის, რომ ამ ქვეყანაში რეფორმა შედგეს. ჩვენ უნდა ავირჩიოთ კარგი მოსამართლეები უზენაეს სასამართლოში და შემდგომში დავიწყოთ პირველი და მეორე ინსტანციის გაჯანსაღების პროცესი, რომელიც დღეს მძიმე მდგომარეობაშია და ცუდი პერსპექტივა აქვს.
უზენაეს სასამართლოს აქვს კიდევ შანსი გადარჩეს, რადგან ახალი, სუფთა ხალხი ამ პროცესს უზრუნველყოფს. ჩათვალეთ, ნახევარზე მეტი საქმე გაკეთებული იქნება. ყველას უნდა ესმოდეს, რომ ამ პროცესის მონაწილე არის მთელი ქვეყანა, ეს უკვე გასცდა უმრავლესობასაც, უმცირესობასაც და პარლამენტსაც.
ამ საკითხის გადაწყვეტის გასაღები მარტო პარლამენტში არ დევს, გასაღები ხალხშიც დევს. პარლამენტი ვერ აუვლის ხალხის ინტერესს გვერდს და ეს პროცესი, როდესაც ვსაუბრობთ კონსტიტუციურობაზე, ცვლილებებზე, გასულია პარლამენტიდან. არასწორია თუ ვინმეს ჰგონია, რომ ჩვენ ამ საკითხზე მხოლოდ პარლამენტში ვფიქრობთ.
კონსულტაცია იქნება სამოქალაქო სექტორთან, ამომრჩეველთან, ადამიანებს უნდა ვკითხოთ აზრი. კიდევ ერთხელ, ცვლილების შემთხვევაში გაიზრდება მოსამართლეთა თავისუფლების ხარისხი და ისინი არ იქნებიან გვრიტიშვილთან, ჩინჩალაძესთან და მეთოფიშვილთან ვალდებულებაში. დიდია იმ მოსამართლეთა რაოდენობა, რომლებიც არიან კონკრეტულ ადამიანებთან ვალდებულებაში.
არ ფიქრობთ, რომ კანონპროექტი შეიძლება ჩავარდეს? თუ გავითვალისწინებთ იგივე უმრავლესობის განცხადებებს, რომ ამ პროექტს აქვს კონსტიტუციასთან პრობლემები...
– მესმის, მაგრამ ვნახოთ. მე მოვუწოდებ მათ, რომ თავი შეიკავონ უმრავლესობის სახელით განცხადებების გაკეთებისგან. იმიტომ, რომ ამის ექსკლუზივი და მონოპოლია აქვს უმრავლესობის ლიდერს. ვფიქრობ, რომ ცალკეული დეპუტატები ძალიან ბევრს იღებენ საკუთარ თავზე.
შეგიძლიათ დაასახალეოთ ეს დეპუტატები?
– ვინც თავის თავზე ბევრს იღებს ამ ბოლო დროს და ფიქრობს, რომ უმრავლესობის სახელით საუბრის მონოპოლია გააჩნია. კონკრეტულად ვინ, თავს ვიკავებ, გამგები გაიგებს. ძალიან მძიმედ ვუყურებ პროცესს, რომელიც ახლა პარლამენტში მიმდინარეობს. ვფიქრობ, ეს ჩვენი პოლიტიკური გუნდის ტესტიც არის და 2020 წლის არჩევნების ტესტიც. პირდაპირ გეუბნებით, რომ ეს არის წამგებიანი ბილეთი. ეს გადაწყვეტილება, რომელიც მოსამართლეთა უვადოდ დანიშნვას შეეხება, ნიშნავს უარყოფას ყველა იმ ფასეულებების, რომლითაც „ქართული ოცნება“ მოვიდა ხელისუფლებაში.
ამიტომ ძალიან ძვირი დაჯდება ეს გადაწყვეტილება. ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ იმისათვის, რომ ეს გადაწყვეტილება არ იქნას მიღებული. სამწუხაროდ, არის კომკავშირული შემართება და ეს იგრძობა ზოგ დეპუტატში, მაგრამ ჩვენ ვცდილობთ, რომ ეს პროცესი გადავარჩინოთ, თუნდაც ძალიან დიდი ფასი გავიღოთ ჩვენ პირადად ამისთვის.
როგორ ფიქრობთ, რატომ არის ეს ჯგუფი დაინტერესებული ამ კატეგორიის მოსამართლეების გაყვანით? თქვენ ამბობთ, რომ ამ მოსამართლეების არჩევა ცუდად დამთავრდება „ქართული ოცნებისთვის“, მაგრამ ირაკლი კობახიძის არგუმენტი იყო ასეთი, რომ მაშინ ცუდი პოლიტიკური გარემო იყო და ამიტომ იქცეოდნენ ცუდად, დღეს ვითარება არის შეცვლილი...
– კობახიძის სიტყვები ძალიან ძვირად დაუჯდა გუნდს. თუ ადამიანებს არ აქვთ შეგრძნებები, მე როგორ გავუღვივო ეს მათ? ყველა თავისი სინდისით და მორალით აკეთებს განცხადებას, ამ შეფასებაში ნუ შემიყვანთ. ერთი რამ ფაქტია, ყველამ თავისი მორალით მიიღო გადაწყვეტილება. ჩვენ რასაც უზრუნველვყოფთ არის ის, რომ არ დაზიანდეს პროცესი.
არ ფიქრობთ, რომ პროცესმა დააზიანა „ქართული ოცნება“? როდესაც ასეთი დაპირისპირება გამოდის წინ, მით უმეტეს, როდესაც საქმე ეხება ისეთ მოსამართლეებს, რომელთა განაჩენს ადამიანები ემსხვერპლნენ...
– ჩვენ, ჩვენს მცდელობას არ ვაკლებთ, მაგრამ ყველაზე მეტად დასაცავი არის ჩვენი სახელმწიფო ამ ადამიანებისგან, ამ მოსამართლეებისგან. ახლა ძალიან ბევრი რამ დევს ფსონზე. ერთ მხარეს დევს პრინციპულობა და მეორე მხარეს სასამართლოს მომავალი. ჩვენ ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ ამ ქვეყანაში სასამართლოს მომავალი ქონდეს.
თქვენ ფიქრობთ, რომ შეძლებთ საკუთარი არგუმენტების გატანას, ანუ ახალგაზრდა ჯგუფთან გამარჯვებას, რომ შეჩედეს მოსამართლეთა უვადოდ დანიშვნის პროცესი?
– მიკვირს რატომ ეძახიან მათ ახალგაზრდა გუნდს, როდესაც ჩემზე უფროსები არიან. რაც შეეხება კითხვას, პირდად მე არავისთან საკინკლაო არაფერი მაქვს. თუ ადამიანებს თვალები აქვთ დახუჭული და ვერ ხედავენ, ეს მათი პრობლემაა, მაგრამ აქ საკითხი ეხება ჩვენს ქვეყანას, ჩვენს მომავალს.
ჩვემი ქვეყნის ინტერესების წინააღმდეგ მოსიარულე ხალხი ბოლოს როგორ ამთავრებს მე ვიცი. ამიტომ, თუ დღეს ვინმე ამას ვერ აცნობიერებს და კიდევ რაღაცა ილუზიებშია, მოვუწოდებ, რომ თავი შეიკავონ ამ ილუზიებისგან და რეალობაში დაბრუნდნენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში პროცესი დროში გაიწელება, მაგრამ საბოლოო ჯამში მაინც ისე დამთავრდება, როგორც არის საერთო სახალხო შეკვეთა.
რას გულისხმობდით, როდესაც განაცხადეთ, რომ შეიძლება დადგეს რეალობა და ცოტა ხანში პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტი იუსტიციის საბჭოს ფილიალი გახდეს? კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ დავით მათიკაშვილმა სპეკულაცია უწოდა თქვენს შეფასებას...
– სამწუხაროდ, არის ეს ნიშნები. ეს მოცემულობა გვაქვს და ნამდვილად სამწუხაროა, რომ ასე ჩამოკვალიფიცირდა იურიდიულ საკითხთა კომიტეტი. ცოტა უხერხულია, როდესაც კომიტეტის რამდენიმე წევრი ჩინჩალაძის დაწერილი ტექსტით ლაპარაკობს.
ვინ ლაპარაკობს ჩინჩალაძის ტექსტით?
– თქვენ თვითონ გააკეთეთ ამის ანალიზი. სახელს და გვარებს არ ვაკონკრეტებთ, მაგრამ გვერდზე მდგომ ადამიანებს შეიძლება დარჩეთ ეს განცდა. პარლამენტმა რაც შეიძლება მალე უნდა დაიწყოს საერთო სასამართლოების შესახებ კანონში შეთავაზებული ცვლილებების განხილვა. ერთია, რას ფიქრობენ იურიდულ საკითხთა კომიტეტის წევრები და მეორეა, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს პლენალური სხდომა.
პარლამენტი არის მთავარი პოლიტიკური ორგანო და მთავარი პოლიტიკური ორგანოს მთავარ მექანიზმს – იურიდულ საკითხთა კომიტეტს იუსტიციის საბჭოს ვერ ჩავუგდებთ ხელში, ეს ჩვენს კოლეგებს კარგად უნდა ესმოდეთ. რაც შეიძლება მალე უნდა დაიწყოს კანონპროექტის განხილვა, რომ კიდევ უფრო მეტი კითხვა არ გაჩნდეს საზოგადოებაში.
ამიტომ, გამოსავალი არის უმრავლესობის გადაწყვეტილებაში. რა თქმა უნდა, ერთი გამოსავალი დევს უმრავლესობაში და მეორე გამოსავალი არის ხალხში. უკვე აღარ არის ის მოცემულობა, რომ მთავარი გასაღები უმრავლესობის უმრავლესობაში იყოს. გასაღები უკვე გარეთაც არის და შესაბამისად, ძალიან ბევრი ადამიანი ამ პროცესს აკვირდება.
რა შემთხვევაში შეიძლება დადგეს უმრავლესობის დაშლის საფუძველი?
– მე, პირადად ნათქვამი მაქვს, რომ ეს საკითხი არის წითელი ხაზი. ეს პროცესი განსაზღვრავს არა მარტო ჩემი, არამედ ბევრი ადამიანის გადაწყვეტილებას. თუ ხალხს არ ვატყუებთ და დეკლალირებული გვაქვს, რომ გვინდა ამ ქვეყნის თავისუფლება, დემოკრატია, ამის მთავარი გარანტია არის თავისუფალი სასამართლო. თავისუფალი სასამართლოს გარეშე არ არსებობს არაფერი, არც დემოკრატია, არც თავისუფლება და არც თავისუფალი ეკონომიკური სივრცე. ყველაფერი არის ჩაკეტილი, კონტროლირებადი და იმ ხაზში გადადის რასაც წითელი ხაზი ჰქვია – არადემოკრატიულად ქვეყნის მართვა. ჩვენთვის დემოკრატიას ალტერნატივა არ აქვს.
ბუნებრივია, რომ აქ ორმაგი თამაშები არ გამოვა. მაშინ უნდა გეყოს იმის გამბედაობა და თქვა ისიც, რომ მე ასე არ ვფიქრობ. ესეც გადაწყვეტილებაა, მაგრამ მერე საზოგადოების პასუხებსაც უნდა დაელოდო. ამიტომ, თავი დავანებოთ ამ თამაშებს, ვიყოთ გახსნილები, პირდაპირ ვთქვათ, თუ გვინდა თავისუფალი სასამართლო, მაშინ ამ ადამიანებით დაკომპლექტებული სასამართლო ვერ იქნება თავისუფალი. მათი ბუნებიდან გამომდინარე ყოველთვის იქნება იმის რისკები, რომ ეძებონ პატრონი და მერე იმ პატრონს ემსახურონ.
თუ თავისუფალი ხალხით დაკომპლექტდება სასამართლო და ეს ხალხი ერთმანეთთან არ იქნება დაკავშირებული, ასეთ შემთხვევაში სასამართლოს აქვს მომავალი. როცა სასამართლოზე ამბობენ, რომ არის სისტემა, დღეს საქართველოში სისტემა გაიგივებულია ჩაკეტილ უწყებასთან, სადაც რაღაცა კლანი მართავს, ან სადღაც არის ვერტიკალი.
როგორ შეიძლება სასამართლოში იყოს ვერტიკალი? თავიდან ბოლომდე ინდივიდი მოსამართლეების თავისუფლებაზე დგას ძლიერი სასამართლოები და არა სამეგობროს სურვილზე. სასამართლო სისტემა თავისი ბუნებით აბსოლუტურად განსხვავდება ყველა სხვა სახელისუფლებო შტოსგან. ერთი მოსამართლის თავისუფლების ხარისხი განსაზღვრავს თავისუფალი სასამართლოს ხარისხს. დღეს ამ ბუნებას ეწინააღმდეგება სასამართლო.
