„ხუროთმოძღვარმა“ (სწორედ ასეთი ტიტულით ამკობდა ვახტანგ რჩეულიშილი მეუღლეს) და „ჰაერის ცნობილმა გამყიდველმა“ მაია რჩეულიშვილმა სამშენებლო სექტორში 10-წლიანი მოღვაწეობის შემდეგ დიზაინის ბიზნესში გადაინაცვლა. პროფილის შეცვლამდე კი ქართული სამშენებლო ბაზრის ყველაზე დიდი ფინანსური პირამიდის აგება მოასწრო. როცა მასშტაბური ფინანსური პირამიდის მართვა შეუძლებელი გახდა, რჩეულიშვილთა ოჯახურმა დინასტიამ „ცენტრ-პოინტის“ ყველა აქტივი და პასივი „რჩეულის“ სასტუმროების ქსელთან ერთად სამწლიან მმართველობაში ახლადშექმნილ საინვესტიციო და დეველოპერულ კომპანიას გადაულოცა და ათასობით მომხმარებელს ახალი თავსატეხი დაუტოვა.

ვახტანგ რჩეულიშვილმა ერთ-ერთ საგაზეთო ინტერვიუში გულწრფელად განაცხადა: „ჩვენს კომპანიაში ჰაერის გაყიდვა ყოველთვის მოდაში იყო. ჰაერის ცნობილი გამყიდველები ვართ. ჰაერის გაყიდვის პრინციპი ის არის, როცა სახლი არ არის აშენებული და შენ უკვე ამ სართულებს ყიდი. ამიტომ ამბობენ, რომ იყიდება ჰაერი. ეს მართალია, მაგრამ ეს ჩვენი პრინციპი იყო, რათა არ აგვეღო ბანკისგან პროცენტიანი თანხები“.

მოსახლეობისგან უპროცენტოდ აღებული თანხით რჩეულიშვილებმა ხელი კარგა ხნის განმავლობაში მოითბეს, თანხის ნაწილი კი „ნაციონალური მოძრაობის“ საარჩევნო ფონდისკენ მიმართეს და სანაცვლოდ ხელისუფლების კეთილგანწყობაც მოიპოვეს.

„ცენტრ პოინტი“ ჰაერის გაყიდვის გარდა, პირამიდის სქემასაც იყენებდა: კომპანია მცირე მასშტაბის ამხანაგობას ქმნიდა, რომელიც კონკრეტული პროექტის შესრულებაზე იღებდა ვალდებულებას. ხელშეკრულების თანახმად, ამხანაგობაში გაწევრიანებულ მომხმარებელს ამხანაგობის ანგარიშზე ფართის ღირებულების შესაბამისი თანხა უნდა შეეტანა, ამხანაგობას კი მისთვის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ფართის აშენება და ჩაბარება ევალებოდა.

ამხანაგობა, რომლის თავმჯდომარეც „ცენტრ პოინტის“ რომელიმე თანამშრომელი იყო, კონკრეტული პროექტისთვის განსაზღვრულ თანხას თვითნებურად განკარგავდა: ამხანაგობის კუთვნილი თანხა ხშირად სხვა პროექტის დაწყებასა და განხორციელებას ხმარდებოდა. ყველა ახლადშექმნილი ამხანაგობა ანალოგიური სქემით მუშაობდა.

„ჰაერის ცნობილი გამყიდველებისთვის“ კრიზისი 2008 წელს დაიწყო. როცა ჰაერის გაყიდვის რესურსი ამოიწურა, კომპანიამ, რომლის წილადაც სამშენებლო ბაზრის 35 პროცენტი მოდიოდა, 25 პროექტი შეაჩერა. „ცენტრპოინტისგან“ ბინის ჩაბარებას ამ ეტაპზე ათი ათასი მოქალაქე ელის. მათგან 6 200 კლიენტს ბინის შესაძენი თანხა სრულად აქვს დაფარული (მათ მიმართ არსებული ვალის ოდენობას „ცენტრპოინტი“ არ ამხელს), 2700 „ურჩ გადამხდელს“ კი კომპანიის მიმართ 49 მილიონი დოლარის ვალი დაუგროვდა. თავად კომპანიას „თიბისი ბანკის“ მიმართ 5 მილიონი დოლარის ოდენობის ვალი აქვს.

„ცენტრპოინტი“ კრიზისიდან გამოსვლას მრავალი მეთოდით ცდილობდა. დიდი მცდელობის მიუხედავად, კომპანიამ ვერ გაიმარჯვა პროექტ „ძველი თბილისის ახალი სიცოცხლის“ ვერცერთ ეტაპზე – მას არცერთი ქართული ბანკი არ ენდო; არ გაამართლა არც ბარტერული გაცვლის მეთოდმა – მევალეებისგან შეწუხებული და ბათუმში გადახვეწილი მაია რჩეულიშვილი სამშენებლო მასალების მწარმოებლებს მასალების სანაცვლოდ უკვე აშენებულ ბინებში ფართს სთავაზობდა.

„ცენტრპოინტს“ვერც ურჩი გადამხდელების ბინების გაყიდვის მეთოდმა უშველა: კომპანიამ 2010 წლის იანვარ–მარტში აუქციონზე მხოლოდ 20 ბინა გაყიდა და ამ გზით სულ რაღაც 230 ათასი აშშ დოლარის შემოსავალი მიიღო (მიუხედავად იმისა, რომ აუქციონზე ბინები საბაზრო ღირებულებაზე 40 პროცენტით ნაკლებ ფასად იყიდებოდა). არ გამართლდა არც ვახტანგ რჩეულიშვილის მიერ 2010 წლის ივლისში გაკეთებული განცხადება, რომ „ცენტრ-პოინტი“ ებრაული ბანკიდან 15 მილიონი დოლარის ოდენობის ფინანსურ რესურსს მოიზიდავდა და ოქტომბრიდან შეჩერებულ მშენებლობებს განაახლებდა.

„ცენტრპოინტის“ ახალი გამოსავალი „დექსუსია“ - საინვესტიციო-დეველოპერულ კომპანია, რომელიც „ცენტრპოინტთან“ ხელშეკრულების დადებამდე რამდენიმე დღით ადრე შეიქმნა. მაია რჩეულიშვილმა კომპანიის მართვაში ახალი სამშენებლო და დეველოპერული კომპანიის შესვლის აუცილებლობა კომპანიაში არსებული კრიზისული მდგომარეობით ახსნა:

„კომპანია კრიზისიდან ვერ გამოვიდოდა, თუ ქონების მართვა პროფესიონალების ხელში არ გადავიდოდა“.

„დექსუსის“ დამფუძნებლები  და პროფესიონალები, რომელთა ხელშიც „ცენტრპოინტის“ ქონება გადავიდა, გიორგი ქანანაშვილი, ირაკლი კილაურიძე და ივანე ცაგურია არიან. მანამდე ისინი „რედიქსში“, GRDC-სა და „ბანკ რესპუბლიკაში“ მუშაობდნენ. „დექსუსს“ სამშენებლო სექტორში გამოცდილება არ აქვს. თავად კომპანიაში აცხადებენ, რომ „დექსუსი“ აერთიანებს პროფესიონალთა ჯგუფს, რომლებმაც ბოლო 5 წლის განმავლობაში მსოფლიოს წამყვანი საფინანსო ინსტიტუტებიდან 350 მლნ აშშ დოლარის ინვესტიციის მოზიდვა მოახერხეს.  

კომპანიაში აცხადებენ, რომ სამუშაოების განახლებისთვის საჭირო საწყისი კაპიტალი ამ ეტაპზე უკვე მოზიდულია და მომდევნო სამი წლის განმავლობაში ყველა ნაკისრ ვალდებულებას შეასრულებენ: ბინების შეჩერებულ მშენებლობასაც ბოლომდე მიიყვანენ და „ცენტრ პოინტ ინვესტის“ კრედიტორებსაც გაისტუმრებენ.

ახალი თამაში

სხვათაშორის, საინვესტიციო და დეველოპერულ კომპანია „დექსუსს“ ოფიციალური ვებგვერდი დღემდე არა აქვს. კომპანიის წარმომადგენლები ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში მომხმარებლებისა და მასმედიის წარმომადგენელთა სატელეფონო ზარებს არ პასუხობენ. უპასუხოდ რჩება სოციალურ ქსელებში მითითებულ მისამართებზე (e-mail: sales@dexus.ge , ინტერნეტ კონტაქტი FACEBOOK: DEXUS) გაგზავნილი კითხვებიც. სამაგიეროდ, „დექსუსმა“ FACEBOOK-ის მეშვეობით მომხმარებელს ასეთი მიმართვა დაუტოვა: „2010 წლის სექტემბრიდან „დექსუსმა“ მართვაში აიღო „ცენტრ პოინტი“ და მასთან დაკავშირებული დაუსრულებელი პროექტები.

„დექსუსი“ იღებს ვალდებულებას 3 წლის განმავლობაში დაასრულოს ყველა არსებული ვალდებულება. სამოქმედო გეგმის შესაბამისად ეტაპობრივად განახლდება სამუშაოები ყველა ობიექტზე. გაცნობებთ, რომ თითოეულ ობიექტზე სამშენებლო პროცესის განახლების შესაბამისად მოხდება ყველა არსებული მომხმარებლის ინფორმირება. ახალი ხელშეკრულებების გაფორმების მიზნით შედგება ინდივიდუალური შეხვედრა „დექსუსის“ შესაბამის სამსახურებთან. აღნიშნულის შესახ ყველა მომხმარებელი ინფორმირებული იქნება პერსონალურად. „დექსუსი“ გაცნობებთ, რომ ამა თუ იმ ობიექტზე ნებისმიერი სახის ურთიერთთანამშრომლობის პროცესი დაიწყება მხოლოდ მშენებლობის განახლებასთან ერთად. ამდენად, მომხმარებლებსა და კრედიტორებს ვთხოვთ, გაგებით მოეკიდონ არსებულ რეალობას და ხელი შეუწყონ აღნიშნულ პროცესს“.

„დექსუსი“ კლიენტებთან ახალ ხელშეკრულებებს აფორმებს. პირველ ეტაპზე ახალი ხელშეკრულებების დიდი დიღმის, ბაკურიანის, ვაკისა და ლუბლიანას ქუჩაზე მშენებარე პროექტების მაცხოვრებლებთან ფორმდება. კომპანიის წარმომადგენელთა განცხადებით, ამ 4 პროექტზე სამშენებლო სამუშაოები უკვე განახლებულია. „დექსუსმა“ ახალ ხელშეკრულებებში პროექტის დასრულების დეტალური ვადებთან, პირობებთან და დარჩენილი თანხის გადახდის გრაფიკთან ერთად, 18-პროცენტიანი დამატებითი ღირებულების გადასახადის საკითხიც შეიტანა, რამაც ათასობით ადამიანის აღშფოთება გამოიწვია.

სოციალურ ქსელებში მომხმარებლებისთვის დატოვებული ინფორმაციაში „დექსუსის“ წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ კლიენტებთან გაფორმებული ხელშეკრულებები შეიცვლება და ხელშეკრულებების შეცვლის მიზეზებსაც ასახელებენ:

„ხელშეკრულებები უნდა შეესაბამებოდეს სტანდარტებს (ზოგი ხელშეკრულება რომელიც მომხმარებელს ხელში უჭირავს ხშირად ყოველგვარ იურიდიულ სტატუსს მოკლებულია);

მოხდება განვადებების გრაფიკის შეთანხმება კლიენტებთან;

კლიენტებს „დექსუსი“ სთხოვს მხოლოდ გონივრულ დათმობებზე წამოსვლას, რაც შეიძლება მაგალითად აისახოს ისეთ დეტალზე, როგორიცაა კონტრაქტიდან ბინის გაჯით გალესვის ვალდებულების ამოღება;

უკანასკნელ პერიოდში მიღებული კანონმდებლობა ავალდებულებს ამხანაგობებს დამატებითი ღირებულების გადასახადის გადახდას, შესაბამისად ეს საკანონმდებლო ცვლილება შეეხებათ ამხანაგობების წევრებს“.

„ცენტრ პოინტის“ მმართველობაში ახალი კომპანიის შესვლის ბევრ მომხმარებელს არ სჯერა.

„იმ საცხოვრებელი სახლის მშენებლობა, სადაც ჩვენ ბინები გვეკუთვნის, სააკაძის ქუჩაზე 2004 წელს დაიწყო. ადგილობრივმა მაცხოვრებლებმა „ცენტრპოინტს“ მშენებარე ბინაში ფართის სანაცვლოდ ჩვენი კუთვნილი მიწის ნაკვეთები დავუთმეთ. ბინები 3 წელში უნდა ჩაგვბარებოდა. ჩვენი ამხანაგობის თავმჯდომარე „ცენტრპოინტის“ უფროსობას შეეკრა და ადგილობრივი მაცხოვრებლების 110 ოჯახი 66-ზე, ჩვენთვის მოსაცემი ფართი კი 11 000 კვადრატული მეტრიდან 7000 კვადრატულ მეტრზე დაიყვანა. სანაცვლოდ, ჩვენი ამხანაგობის თავმჯდომარეს სატივეზე, გუდაურსა და ბათუმში აუშენეს ბინები. რამდენი წელია სამართალს დავეძებთ. როცა გავიგეთ, რომ „ცენტრპოინტის“ მმართველობაში ახალი კომპანია შევიდა, მათაც მივაკითხეთ. გვითხრეს, 15 ოქტომბრის შემდეგ გამოიარეთო. მას შემდეგ იმალებიან. თქვენ გგონიათ, „ცენტრპოინტის“ მართლა ახალი კომპანია მართავს? ყარაულიდან დაწყებული მდივნით დამთავრებული ყველა ძველი თანამშრომელია. ერთადერთი ახალი სახე ქანანაშვილია. დიდი დაკვირვება და მიხვედრილობა არ ჭირდება იმას, რომ მაგ კაცს იქ არავითარი წონა არ აქვს და არავინ არაფერს ეკითხება. კაცს საკუთარი მანქანის დასაყენებელი ადგილი არა აქვს. ეგ ქანანაშვილი „ცენტრპოინტის“ ახალი მეხამრიდია“, - ამბობს ბადრი მანჯავიძე.

ბევრი კლიენტის აზრით, „დექსუსი“ „ცენტრ პოინტის“ მორიგი სატყუარაა და მისი მთავარი მიზანი იმ მომხმარებელთა თანხის ამოღებაა, რომელთაც მშენაბარე ბინების ღირებულება სრულად არა აქვთ დაფარული. მათი აზრით, არც 18-პროცენტიანი დღგ-ს მოთხოვნაა სამართლიანი და კანონიერი:

„ყველას, ვინც ახალი ხელშეკრულების დასადებად დაიბარეს, დღგ-ს გადახდა მოსთხოვეს. თუ გინდათ, რომ აშენდეს, დღგ უნდა დაამატოთ თქვენს მიერ გადახდილ თანხასო, თუ არა და ვერ ავაშენებთო! როგორც ჩანს, ესენი ამ მშენებლობების დასრულებას ისევ ხალხის ფულით აპირებენ და აღარ იციან, რა მოიფიქრონ. ეს ჩვეულებრივი ფასნამატია და არა დღგ. დღგ-ს დარქმევა და 18-პროცენტიანი ნიხრით ფასის გაზრდა ხალხის დაბნევის მიზნით მოიფიქრეს. რა შუაშია „უკანასკნელ პერიოდში მიღებული კანონმდებლობა“? კანონს უკუქმედების ძალა არა აქვს და „უკანასკნელ პერიოდში მიღებული კანონმდებლობა“ 2006-2007 წლებში დადებულ ხელშეკრულებებზე არ ვრცელდება.

ჩვენ გადავიხადეთ იმდენი, რამდენის საშუალებაც გვქონდა იმ დროისთვის. მაშინ ზუსტად ვიცოდით, რაც ღირდა 1 კვადრატული მეტრი და იმ ფასს ზედმეტი თანხა არ ემატებოდა. მეტის საშუალება რომ გვქონოდა, ბინას დიდ დიღომში არ ავიშენებდით. ამდენი წლის განმავლობაში ქირით ვცხოვრობთ. ფაქტობრივად, ფულს ჰაერში ვყრით და ახლა კიდევ უნდათ, რომ თავიანთი შეცდომების გამოსასწორებლად ფული ისევ ჩვენ გამოგვტყუონ. საშინელებაა, ასეთ ხალხს უნდა იჭერდნენ“, - ამბობს ნინო საათაშვილი.

არიან ისეთებიც, რომელთაც აღარც „ცენტრპოინტის“ სჯერათ და აღარც მისი სამართალმემკვიდრე „დექსუსის“ და მათ მიერ გადახდილი თანხის უკან დაბრუნებას მოითხოვენ:

„ჯიქიას ქუჩაზე მშენებარე ბინაში 42 კვ. მ ფართის ბინა ვიყიდეთ. 25 000 აშშ დოლარი უნდა გადაგვეხადა. 20 000 ერთ წელში დავფარეთ, მაგრამ როცა ვნახეთ, რომ ბინა არ შენდებოდა, 5000 დოლარი შეგნებულად აღარ გადავიხადეთ. „ცენტრპოინტმა“ ხელშეკრულების ყველა პუნქტი დაარღვია, მაშინ როცა ჩვენ არცერთი ვალდებულება არ დაგვირღვევია: ბინა 2009 წლის ბოლოს უნდა ჩაგვბარებოდა. სულ 2 კორპუსი უნდა აშენებულიყო. ახლა მხოლოდ ერთი კორპუსის აშენება აქვთ განსაზღვრული და იქედანაც მხოლოდ სამი სართულია აშენებული. ამჟამად იქ არავითარი სამშენებლო სამუშაოები არ მიმდინარეობს. ჩვენ სასამართლოს მივმართეთ. „ცენტრპოინტი“ ვალს აღიარებს, მაგრამ იმის გამო, რომ სასამართლოზე არ ცხადდება, საქმეს აჭიანურებს.

ახლა საქმე „დექსუსის“ გამო შეწყდა. არ ვაპირებ, რომ მომდევნო სამი წელი ახლა ამათ ველოდო. ბინის დასრულებას აღარ ველოდებით, გადახდილი თანხის უკან დაბრუნებას ვითხოვთ“, - ამბობს მაია სადღობელაშვილი.

„ცენტრპოინტის“ ახალი სამართალმემკვიდრე მომხმარებლების მხრიდან უკვე გადახდილი თანხის უკან დაბრუნებას არ აპირებს: „დექსუსი“ მიზნად ისახავს ყველა ვალდებულების შესრულებას, თანხების უკან დაბრუნება კი ამ მიზნის მიღწევას ნამდვილად შეაფერხებს. აქედან გამომდინარე, კომპანიას აქვს კონკრეტული გეგმა: მობინადრეს, რომელსაც 100%-ით აქვს გადახდილი თანხა, ახალ დათქმულ ვადაზე ჩააბარებენ უძრავ ქონებას, მას ვისაც აქვს გადახდილი 100%-ზე ნაკლები თანხა და ვეღარ ახერხებს ამ თანხის სრულად დაფარვას, კომპანია უკვე დაფარული თანხის შესაბამის უძრავ ქონებას შესთავაზებს და გადაუცვლის შენაძენს. თუ კლიენტი არცერთ ვარიანტზე არაა თანახმა, კომპანია მომხმარებელს უძრავი ქონების გაყიდვაში დახმარებას სთავაზობს“.

როგორც ჩანს, უძრავი ქონების ბაზარზე უახლოეს პერიოდში ვითარება კიდევ უფრო დამძიმდება. „ცენტრ-პოინტის“ კლიენტები კომპანიის მმართველი „დექსუსის“ წინააღმდეგ საპროტესტო აქციის გამართვას აპირებენ. ისინი „დექსუსის“ მხრიდან სახელშეკრულებო კონტრაქტების შეცვლას და კონტრაქტით გათვალისწინებული პუნქტების დარღვევას აპროტესტებენ. „დექსუსის“ წინააღმდეგ მორიგი აქცია 20 ნოემბერს გაიმართება.