ლარის კურსის მერყეობა უკვე წლებია მრავალი ქართველისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოწვევაა. როცა ლარი უფასურდება, ეს პირდაპირ აისახება იმპორტირებული პროდუქციის ფასებზე და ჩვენი დანაზოგების რეალურ ღირებულებაზე. ამ სტატიაში გთავაზობ რჩევებს, როგორ დავიცვათ ფული ლარის კურსის ვარდნის დროს, როგორ გადავდგათ სწორი ფინანსური ნაბიჯები და როგორ შევამციროთ რისკები.
ლარის კურსის ვარდნას შესაძლოა სხვადასხვა მიზეზი ჰქონდეს:
● საგარეო ვაჭრობის დეფიციტი
● ფულადი გზავნილების შემცირება
● ტურიზმის დაცემა
● საერთაშორისო ბაზრების გაურკვევლობა
● პოლიტიკური არასტაბილურობა
როცა ლარი უფასურდება, ჩვენ მიერ ლარში შენახული დანაზოგი კარგავს რეალურ ღირებულებას - ანუ, იმ თანხით ვეღარ ვყიდულობთ იმავე რაოდენობის პროდუქტს, რისი ყიდვაც მანამდე შეგვეძლო.
1. ფულის დივერსიფიკაცია – არ შეინახო ყველა დანაზოგი ლარში
ყველაზე უსაფრთხო და გონივრული ნაბიჯია ფულის სხვადასხვა ვალუტაში განაწილება.
დოლარი და ევრო ითვლება შედარებით სტაბილურ ვალუტებად.
როგორ მოვიქცეთ?
დანაზოგის ნაწილი შეინახე ლარში (ხარჯებისთვის)
ნაწილი დააკონვერტირე დოლარსა ან ევროში
სურვილის შემთხვევაში გამოიყენე მულტისავალუტო ანგარიშები ბანკში
2. ინვესტიციები – ფულის აქტიური დაცვა ინფლაციისგან
ლარის კურსის ვარდნის დროს მხოლოდ შენახვა საკმარისი არ არის – მნიშვნელოვანია ფულის „მუშაობა“. ამისთვის, სავარაუდო ინვესტიციური გზებია:
● ოქროს შეძენა (ETF-ები ან ოქროს ზოდები)
● უძრავი ქონების ყიდვა
● უცხოური აქციები ან ობლიგაციები (ბროკერული ანგარიშის მეშვეობით)
● ქართული ან უცხოური ფონდები
საგულისხმოა, რომ ინვესტიცია მოითხოვს ცოდნას და რისკის შეფასებას, ამიტომ აუცილებლად გაიარე კონსულტაცია ფინანსურ მრჩეველთან.
3. მაღალპროცენტიანი დეპოზიტები – დროებითი დაცვა ლარის ვარდნისგან
მიუხედავად იმისა, რომ ლარი მერყეობს, საპროცენტო განაკვეთები ლარში განთავსებულ დეპოზიტებზე ხშირ შემთხვევაში უფრო მაღალია ვიდრე უცხოურ ვალუტაზე.
თუ შენი დანაზოგი მოკლევადიანია, შესაძლებელია მისი განთავსება მაღალპროცენტიან ვადიან დეპოზიტზე.
შეადარე ერთმანეთს სხვადასხვა ბანკის პირობები - 1%-იანი სხვაობაც მნიშვნელოვანია.
4. ნუ შეინახავ ფულს სახლში
სახლში მთლიანად ლარში შენახული ფული, განსაკუთრებით დიდი ხნით, ერთ-ერთი ყველაზე დაუცველი ფორმაა. ინფლაცია და ლარის დევალვაცია დროთა განმავლობაში შეამცირებს მის ღირებულებას.
5. ისარგებლე მულტისავალუტო ანგარიშებით და ბარათებით
დღეს საქართველოში ყველა წამყვანი ბანკი თუ მიკრობანკი გვთავაზობს მრავალვალუტიან ანგარიშებს. მათი გამოყენებით, შესაძლებელია:
● ვალუტის გადაცვლა
● გადარიცხვების გამარტივება სხვადასხვა ვალუტაში
● დანაზოგის ოპტიმიზაცია სხვადასხვა ვალუტაში
ლარის კურსის მერყეობა არ არის მხოლოდ ეკონომისტების საზრუნავი, ის პირდაპირ გავლენას ახდენს ჩვენი ფინანსური მდგომარეობის, დანაზოგების და ყოველდღიური ხარჯების მართვაზე.
ფულის დივერსიფიკაცია, სწორი ინვესტიციები და ინფორმირებული არჩევანი დაგვეხმარება, რომ დავიცვათ ჩვენი დანაზოგი ლარის კურსის ვარდნის დროს და გავზარდოთ ფინანსური სტაბილურობა.