არასამთავრობო ორგანიზაცია „სუფთა პოლიტიკის“ წარმომადგენლები “ალია ჰოლდინგისა“ და ბიძინა ივანიშვილის შესაძლო გარიგებაზე საუბრობენ და მედია საშუალებებს სთხოვენ, რათა მათ საკუთარი დაფინანსების შესახებ ინფორმაცია საჯარო გახადონ. „სუფთა პოლიტიკის“ ერთ-ერთი ხელმძღვანელი ზურაბ ჯაფარიძე მიიჩნევს, რომ წლების განმავლობაში ბიზნესმენსა და გაზეთის ხელმძღვანელობას შორის დაპირისპირება არსებობდა და მწვავე სტატიებიც იწერებოდა, ამჟამად კი, ბიძინა ივანიშვილის შესახებ კრიტიკული სტატიების დაბლოკვის გამო „ალიას“ ჟურნალისტები ტოვებენ.

Presage.tv. დაინტერესდა, „ალიადან“ ერთი ჟურნალისტის წასვლამ სახელისუფლო წრეებში ასეთი აჟიოტაჟი რატომ გამოიწვია და რატომ გახდა აქტუალური მედიასაშუალებების გაკონტროლება მაინცდამაინც ახლა, ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში გამოჩენის შემდეგ? მით უფრო, რომ სახელისუფლო წრეებისა და მათთან დაახლოებული ორგანიზაციებიდან არავინ დაინტერესებულა, თუ ვინ აფინანსებდა „ტელეიმედს“, „რუსთავი 2“-ს, „პრესა.გე“-ს და სხვა მედია–საშუალებებს? გვესაუბრება „სუფთა პოლიტიკის“ ერთ-ერთი ხელმძღვანელი ზურაბ ჯაფარიძე.  

თქვენს მიერ დაარსებული არასამთავრობო ორგანიზაცია – „სუფთა პოლიტიკა“ ბრალდებას უყენებს „ალიას“, თითქოს მას ბიძინა ივანიშვილი აფინანსებს. თქვენი პოზიცია რას ემყარება?

– არანაირი ბრალდება ჩვენ არ წამოგვიყენებია. უბრალოდ, ვთქვით, რომ იმის გამო, რომ რამდენიმე ჟურნალისტმა დატოვა ეს გაზეთი...

მხოლოდ ერთმა ჟურნალისტმა დატოვა ეს მედიასაშუალება.

– ჰო, არ ვიცი, რამდენიმე ინფორმაცია ვრცელდებოდა, ზოგან სამ ჟურნალისტზე იყო საუბარი, ზოგან – ორზე ან, ერთ ჟურნალისტზე. ამას პრინციპული მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარი ის იყო, რომ ჟურნალისტმა დაასახელა, რომ მან რაღაც კრიტიკული სტატიები დაწერა ივანიშვილთან დაკავშირებით და არ დაუბეჭდეს, რომ მასზე  რედაქციისგან ზეწოლა იყო და ამის გამო დატოვა. აქედან გამომდინარე, ჩვენ უბრალოდ ვთქვით, რომ, შესაძლოა, არსებობდეს რაღაც ფინანსური გარიგება „ალიას“ მფლობელებსა და ივანიშვილს შორის. ეს იყო და ეს. არანაირი ბრალდებები არ წამოგვიყენებია. უბრალოდ, ვთხოვეთ ყველა მედიასაშუალებას, თუ რამე მსგავსი ურთიერთობა არსებობს, ამაში არანაირი პრობლემა არ არის, საზოგადოებისთვის ეს საინტერესოა და გახადონ საჯარო. 

ბიძინა ივანიშვილის წინააღმდეგ კრიტიკულ მასალებს „ალია“ დღემდე ბეჭდავს. „ალიას“ რედაქტორმა ისიც აღნიშნა, თუ ხელისუფლებას ისეთ დემოკრატად მიაჩნია ივანიშვილი, რომ თავის წინააღმდეგ კრიტიკულ სტატიებს აფინანსებს, ძალიან გასაოცარია. ამაზე რას იტყვით?

– არ ვიცი. სიმართლე გითხრათ, წარმოდგენა არ მაქვს, რა სტატიები იბეჭდება „ალიაში“.

მედიასაშუალებების დაფინანსების შესახებ შეკითხვა მაინცდამაინც ახლა რატომ გაგიჩნდათ? პარტიების დაფინანსების გამკაცრების კანონმდებლობაც თქვენი ინიციატივა იყო. პარლამენტში მისი დამტკიცების შემდეგ საკმაოდ უხერხულ მდგომარეობაში ჩავარდა თავად ხელისუფლება და ამერიკის ელჩის კომენტარისთანავე უარყვეს კანონპროექტის სადაო ნაწილი.

– ტყუილია, არანაირი ჩემი ინიციატივა არ ყოფილა. ვინ გითხრათ, რომ ეს ჩემი ინიციატივა იყო? ეს იყო იუსტიციის სამინისტროს მიერ მომზადებული, რაც გადაეგზავნა ვენეციის კომისიას. რა შუაში ვარ მე საერთოდ?

გამოდის, თქვენი სახელი იმთავითვე არასწორად გაჟღერდა?

– ცხადია, არასწორი ინფორმაციაა, მოიგონა ვიღაცამ და ახლა თქვენგან მესმის. მე დავწერე კანონი?

მაშინ კითხვას ამ კუთხით დაგისვამთ, რამდენად მისაღები იყო თქვენთვის პოლიტიკური გაერთიანების დაფინანსების შესახებ კანონის გამკაცრება? მიესალმებოდით ამას?

– ჩემი აზრით, ძალიან აუცილებელიც იყო, უნდა გამკაცრებულიყო კანონი და გამკაცრდა კიდევაც. ეს ცალსახად შემიძლია გითხრათ, რადგან ბიძინა ივანიშვილი გამოჩნდა პოლიტიკაში, ამ ადამიანს აქვს განუსაზღვრელი ფინანსური რესურსი, გააჩნია ისეთი რეიტინგი, რომელიც მანამდე არ არსებობდა ქართულ პოლიტიკურ რეალობაში. ამდენად, საჭირო იყო ამის რაღაცნაირად დარეგულირება და ცხადია, მე ამას მხარი დავუჭირე. მაგრამ აქ რაღაც დეტალებია, რასაც ვეთანხმები, ან არ ვეთანხმები, ეს ცალკე საკითხია. ზოგადად კი ცხადია, ცალსახად მხარს ვუჭერ ამას.

ამერიკის ელჩის განცხადების შემდეგ ხელისუფლებამ ხომ უარყო მიღებული დაფინანსების ჩამორთმევა პოლიტიკური პარტიებისთვის?

– ამერიკის ელჩის განცხადების შემდეგ ხელისუფლებას არაფერი უარუყვია. ის ცვლილებები, რომელიც შევიდოდა პოლიტიკური გაერთიანების დაფინანსების შესახებ კანონში, ცალსახად მოწონებულია ვენეციის კომისიის მიერ. შეგიძლიათ ნახოთ ვენეციის კომისიის დასკვნა. ის რაღაც ერთი კონკრეტული პუნქტი, რომელზედაც განცხადება გააკეთა ბასმა და, რომელზეც გაუგებრობა იყო, ჩასწორდა. ჩემი აზრით, იქ არანაირ რეტროაქტიურ მოქმედებაზე საუბარი არ იყო, ეს ზოგადად პოლიტიკური კამპანიის ნაწილი გახდა, მაგრამ მე პირადად ასეთ რჩევას მხარს არ დავუჭერდი, რომ ვიღაცას იურიდიული პირისგან ადრე მიღებული ფული ჩამოერთვას ან დააბრუნოს უკან. ჩემი აზრით, ეს არასწორი იყო, მაგრამ ზოგადად ამას არანაირი პრობლემა არ აქვს. საუბარი იყო ანტიკონსტიტუციურიაო, ეს ყველაფერი ზღაპარია, არანაირი ანტიკონსტიტუციური არ ყოფილა, ამის გაკეთება შეიძლებოდა. უბრალოდ, ჩემი აზრით, მიზანშეწონილი არ იყო.

მედიის დაფინანსებას დავუბრუნდეთ. ეს საკითხი მაინცდამაინც ახლა რატომ გახდა აქტუალური, როცა ბიძინა ივანიშვილი გამოჩნდა?

– აქ მხოლოდ და მხოლოდ მედიის დაფინანსებაზე არაა საუბარი, არამედ საუბარია იმაზე, რომ, თუ ეს ადამიანი – ბიძინა ივანიშვილი ვიღაცას ან რაღაცას აფინანსებს, კარგი იქნება, თუ ეს ინფორმაცია, საჯარო იქნება და საზოგადოებას ეცოდინება. ეს არის და ეს. არანაირი ბრალდება ჩვენ არ წამოგვიყენებია, რაც თქვენ მკითხეთ და რაც მედიაში რამდენჯერმე მოვისმინე. ჩვენ არასამთავრობო ორგანიზაცია ვართ და არანაირი ბერკეტი არ გვაქვს. ახლა არასამთავრობო ორგანიზაციას რა ბერკეტი უნდა ჰქონდეს, რომ ვიღაც რაღაცაში დაავალდებულო? უბრალოდ, ღიად ვიძახი, თუ ასეთი რამე ხდება, თქვან. ეს კარგია თვითონ მედიასაშუალებისთვის და საზოგადოებისთვის, რადგან მედიასაშუალებასთან დაკავშირებით არ იქნება ჭორები და ზურგს უკან საუბრები, რომ ამას ვიღაც აფინანსებს, იმას – ვიღაც. ყველაფერი გამჭვირვალე იქნება.

საზოგადოებისთვის  ხომ საინტერესო იქნებოდა, თუ ვინ აფინანსებდა თუნდაც „იმედს“, „რუსთავი 2“-ს, „რეალტივის“, „პრესა.გე“-ს? ეს თემა რატომ გახდა აქტუალური, ოღონდ ოპოზიციურ მედიასთან მიმართებით?

– ცხადია, აქამდეც ხომ ყოველთის სვამდნენ ამ კითხვებს „იმედთან“ და „რუსთავი 2“-თან მიმართებით? ეს კითხვები სულ იყო, ეს არ გამხდარა აქტუალური მხოლოდ ახლა. ახლა გახდა ივანიშვილის ფაქტორი აქტუალური, რადგან ის ჩაერთო პოლიტიკაში. თორემ ზოგადად ის, რომ მედიის დამფუძნებლები და მედიის დაფინანსება გამჭვირვალე უნდა იყოს, ამაზე საქართველოში არსებული არაერთი არასამთავრობო ორგანიზაცია, არაერთი წელია, საუბრობს. ეს ყოველთვის აქტუალური იყო.

პირადად თქვენ რატომ არ მოითხოვეთ აქამდე, სახელისუფლოდ მიჩნეული მედიასაშუალებების დაფინანსების გამჭვირვალობა?

– ჩემი ინტერესი ესაა, რომ მე ვხედავ რისკებს კონკრეტულად ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში გამოჩენასთან დაკავშირებით. ამ ადამიანს აქვს ბევრი ფული და ამ ფულით შეიძლება ბევრი რამის გაფუჭება. მე მაქვს კონკრეტული ეჭვები და ამაზე ვსვამ კითხვებს. ვიღაცას კი აინტერესებს, სიტყვაზე, ვინ არის „იმედის“
დამფუძნებელი და მას ვინ აფინანსებს? ამ კითხვებზე არავის პრობლემა არ აქვს, მაშინ რატომ აქვთ პრობლემა, როცა სხვა მიმართულებით ვსვამ კითხვებს?!

ისევ ჩაგეკითხებით, თქვენ რატომ არ დაინტერესდით, თუ ვინ აფინანსებს  „იმედს“, „რუსთავი 2“-ს, „რეალტივის“, „პრესა.გე“-ს? იქნებ, ეს უფრო საინტერესო იყოს, ვიდრე ბიძინა ივანიშვილის დაფინანსება?

– წლების განმავლობაში ამ კითხვებს სვამს არაერთი ორგანიზაცია – არასამთავრობო თუ პოლიტიკური გაერთიანება.

დიახ, ეს კითხვები არსებობს, მაგრამ კონკრეტულად თქვენ დაგისვამთ?

– მე გიხსნით, რომ ამ შეკითხვებს ისედაც სვამენ და მე ხომ არ მქონია არანაირი პრეტენზია იმასთან, ვინც ასეთ კითხვებს სვამს. ძალიან ბუნებრივია, რომ ასეთი კითხვები ჩნდება, ისევე, როგორც ბუნებრივია ვიღაცას, მაგალითად მე, დამაინტერესოს, აფინანსებს თუ არა ბიძინა ივანიშვილი რომელიმე ტელევიზიას, გაზეთს ან ჟურნალს. ესეც ძალიან ბუნებრივია. მთავარია, ყველა კითხვა დაისვას. მე მაქვს ჩემი კითხვები და მაინტერესებს, ზოგადად ამ ადამიანის გარშემო რა ხდება.  

გამართავთ თუ არა შემდგომ პრესკონფერენციას იმის თაობაზე, თუ ვინ აფინანსებს  „თავისუფლების ინსტიტუტს“, ისევე, როგორც ეს „ალიასთან“ მიმართებით გააკეთეთ? მოგეხსენებათ, „თავისუფლების ინსტიტუტი“ ყოფილი „კმარელებითაა“ დაკომპლექტებული.

– ჩვენი ორგანიაზაცია რამდენიმე ადამიანის გაერთიანებაა. რეალურად ვართ რამდენიმე ადამიანი, რომლებსაც კითხვები გვაწუხებს და ამ კითხვებს ვსვამთ. ჩვენ ვაპირებთ, ზოგადად ვიმუშაოთ პოლიტიკური გაერთიანებების ფინანსების გამჭვირვალობაზე. პირველი პრესკონფერენცია როცა გავმართეთ და შევიკრიბეთ რამდენიმე ადამიანი, სწორედ ეს განვაცხადეთ, რომ გვინდა ვიმუშაოთ გამჭვირვალობაზე, რადგან ვფიქრობთ, ეს გამჭვირვალობა იქნება მნიშვნელოვანი. მომავალი წელი, იმის შემდეგი წელიც, საარჩევნო წლებია და ამ შემთხვევაში, ერთ-ერთი პრინციპული საკითხი პოლიტიკური გაერთიანების გამჭვირვალობაა. რატომ დადგა ეს დღის წესრიგში მაინცდამაინც ახლა? იმიტომ, რომ პოლიტიკურ არენაზე ახლა გამოჩნდა ადამიანი, რომელსაც აქვს განუსაზღვრელი რაოდენობის ფინანსური რესურსი და ამით შეიძლება ბევრი რამის გაფუჭება.

კონკრეტულად?

– პირადად ეს ადამიანი ვინ არის, წარმოდგენა არ მაქვს, არასდროს თვალით არ მინახავს აქამდე. ერთადერთი, რაც ვიცით, ესაა, რომ ქველმოქმედებას ეწეოდა. მეტი არაფერი ვიცით, თუ რა მიზნები აქვს, რა ინტერესები ამოძრავებს. ბუნებრივად ეს აჩენს კითხვებს, ამიტომ ჩვენ ვთვლით, რომ ეს უნდა დარეგულირებულიყო. კანონმდებლობით რაღაცნაირად დარეგულირდა, რაღაცები მოსაწონია, რაღაცები არა, მაგრამ ამას პრინციპული მნიშვნელობა არ აქვს. ჩვენ ამაზე გავაგრძელებთ მუშაობას. ის ადამიანები, ვინც ჩვენს ორგანიზაციაში ვართ გაერთიანებულნი, მარტო ამით არ ვართ დაკავებული, ყველას მილიონი სხვა საქმე გვაქვს.

დანაშაულია თუ არა, როდესაც ბიძინა ივანიშვილი ან ნებისმიერი ადამიანი აფინანსებს მედიასაშუალებას?

– არა, რა თქმა უნდა. აქ საუბარია იმაზე, რომ ბიძინა ივანიშვილი ან მისი რომელიმე ორგანიზაცია (იქნება ეს კომერციული თუ „ქართული ოცნება“), შეუძლიათ, მივიდნენ და ჩვეულებრივად იყიდონ რეკლამა. შეუძლიათ, შეუკვეთონ სტატიები გაზეთში, ამაში არანაირი დანაშაულის ნიშნები არ არის. ოღონდ, თუ რეკლამას ყიდულობ და რაღაცას აფინანსებ, კარგია, ხალხმაც იცოდეს, რომ ასე ხდება. თუ ეს საჯარო არ იქნება, ამაზე უამრავი ჭორი გავრცელდება.

ამას წინათ მიხეილ თავხელიძე და თქვენ აცხადებდით, – რა მნიშვნელობა აქვს, ვისია ესა თუ ის მედიასაშუალება, მთავარია შინაარსიო. ხომ არ შეიცვალეთ პოზიცია?

– ახლაც შემიძლია იგივე გითხრათ. ჩემთვის არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს, კონკრეტულად ვინ არის მფლობელი. ამას მნიშვნელობა არ აქვს.

თქვენს ორგანიზაციას აქვს ასეთი დასახელება – „სუფთა პოლიტიკა“, მაინტერესებს, როგორ წარმოგიდგენიათ სუფთა პოლიტიკის წარმოება საქართველოში, როდესაც ბიზნესმენები და ცალკეული ადამიანები შიშის თუ გარკვეული თავშეკავების გამო ფულს არ დებენ ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების დაფინანსებისა ან ოპოზიციური მედია–საშუალებებისთვის?

– რაც შეეხება იმას, რომ ვინმეს აქვს ზეწოლა პოლიტიკური ნიშნით და ამის გამო იძახიან უარს, რომ ბიზნესმენებმა დააფინანსონ ოპოზიციური პარტიები თუ კონკრეტული თითოკაციანი პარტიები, არ გამოვრიცხავ, ასეთი რამ ხდებოდეს, რადგან ამის შესახებ არაერთხელ მსმენია. თუმცა არა მგონია, ეს იყოს მთავარი მიზეზი იმისა, რომ პოლიტიკურ პარტიებს ან ოპოზიციურად განწყობილ პოლიტიკურ ჯგუფებს არ ჰქონდეთ დაფინანსება. საბოლოო ჯამში, მათემატიკურად რომ დავთვალოთ, ეს არის ზღაპარი. პოლიტიკურ პარტიებს თუ არ შეუძლიათ, სიტყვაზე, იპოვონ ხუთი ათასი ადამიანი, რომელიც თვეში გადაიხდის ათ ან ოც ლარს, ეს პოლიტიკური პარტია არ არის.

აქ არ არის საუბარი, რომ მაინცდამაინც ბიზნესმა დაგაფინანსოს. თუ შენ ადამიანს დაარწმუნებ, რომ კარგი რამის გაკეთება გინდა პოლიტიკაში, ამის გაკეთება საქართველოში რთული არ არის. მე ეს შემიძლია   ძალიან მარტივად, რამდენიმე თვეში გავაკეთო. ხუთი ათასი ადამიანი, ოცი ლარით თვეში, წელიწადში მილიონ ლარზე მეტს გაიღებს. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ასეთი დაფინანსება არ აქვს არცერთ პოლიტიკურ გაერთიანებას, მე მგონი, „ნაცმოძრაობის“ გარდა. მათ აქვთ, მგონი, მილიონ ლარზე მეტი დაფინანსება. ამიტომ არა მგონია, აქ მთავარი პრობლემა ეს იყოს, რომ ბიზნესმენები დაშინებულნი არიან, აქ მთავარი პრობლემა, ჩემი აზრით, არის ის, რომ ამ პოლიტიკურ ჯგუფებს არ აქვთ კონკრეტულად ჩამოყალიბებული ხედვა, არანაირი ხედვა არ გააჩნიათ, არანაირი პლატფორმა. არც იმის უნარი აქვთ, ან შეიძლება, ეზარებათ, რომ მივიდნენ და ადამიანებს ელაპარაკონ, დაარწმუნონ, რომ ღირს ამ გაერთიანებაში ფულის ჩადება.

თუმცა არ გამოვრიცხავ, პოლიტიკური ზეწოლაც იყოს. მესმის, რომ რეალობა აქ ასეთია და შეიძლება, ასეთი რაღაცები ხდებოდეს. მთავარი პრობლემა, რომ პოლიტიკურ პარტიებს არ აქვთ ფული, არ მდგომარეობს იმაში, რომ ვიღაცა ვიღაცას უკრძალავს ფულის მიცემას, ეს ზღაპარია.

თქვენი ორგანიზაციაც ხომ არჩევნებს უკავშირდება?

– ჩვენს ორგანიზაციაში ამჟამად ვართ სულ ხუთი ადამიანი, რომლებიც სხვა საქმეებით ვართ დაკავებულნი. ამ არასამთავრობოს გაკეთება იყო მნიშვნელოვანი, რადგან სამი საარჩევნო წელი გველოდება. ჩვენი ორგანიზაციის მუშაობა დაკავშირებულია მხოლოდ და მხოლოდ პოლიტიკური გაერთიანების ფინანსების გამჭვირვალობასთან. ძირითადად ფოკუსირებულნი ვიქნებით იმაზე, თუ რა შემოსავლები ექნებათ, რაში დახარჯავენ. თუმცა მე პირადად, და კიდევ რამდენიმე ადამიანი, ზოგადად საარჩევნო თემატიკით ვართ დაინტერესებულნი, ამიტომ ხშირად კომენტარებს ვაკეთებთ ხოლმე საარჩევნო სისტემაზე. თვითონ ჩვენი ორგანიზაცია ჯერჯერობით მხოლოდ ფინანსურ გამჭვირვალობაზე მუშაობს.

აქედან გამომდინარე, თქვენ, როგორც არასამთავრობო ორგანიზაცია, საიდან ფინანსდებით?

– რა ნახეთ ჩვენში დაფინანსებული? არაფერი არ გვაქვს დაფინანსებული. ერთ-ერთი ჩვენი ორგანიზაცია ქირაობს ოფისს ევროპის სახლში და ამის გამო პატარა საკონფერენციოს უფასოდ გვაძლევენ და იქ ვატარებთ ხოლმე ბრიფინგებს. რა შეგვატყვეს დაფინანსების? არანაირი დაფინანსება არ გვაქვს საერთოდ. ჩვენ თვითონ სხვა შემოსავლები გვაქვს და იმით ვცხოვრობთ.

საქართველოში სხვა არასამთავრობოების დაფინანსებით თუ დაინტერესდებით?

– ეს ისედაც ცნობილია. მე თვითონაც ვმუშაობდი არაერთ არასამთავრობო და საერთაშოროსო დონორ ორგანიზაციაში საქართველოში. მთელი ჩემი ცხოვრება მაგის მეტი არაფერი მიკეთებია. არასამთავრობოებს ვინ აფინანსებს და, ძირითადი დონორები ვინც არიან საქართველოში – ევროკომისიის წარმომადგენლობა საქართველოში, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო და გაეროში სხვადასხვა ფონდები. გარდა ამისა, არის კიდევ კერძო ფონდები. ქართული არასამთავრობო სექტორი საიდან ფინანსდება, ისედაც გამჭვირვალეა, რადგან თვითონ ამ დონორების პოლიტიკაა გამჭვირვალე. ამიტომ არა მგონია, ჩვენ ამით დავინტერესდეთ.

ანუ თქვენთვის ეს კითხვებს არ ბადებს, რადგან აქ ბიძინა ივანიშვილი არ ჩანს?

– პოლიტიკური გაერთიანების შესახებ კანონმდებლობაში ცვლილებები რაც შევიდა, იქ საუბარია იმაზე, იურიდიული ან ფიზიკური პირები პირდაპირ ან არაპირდაპირ დაკავშირებულნი თუ არიან რომელიმე პოლიტიკურ გაერთიანებასთან, ასეთ შემთხვევაში, მათზე გავრცელდება ამ კანონის ნორმები, ანუ იგივე ლიმიტები და შეზღუდვები დაუწესდებათ. თუ ასეთი არასამთავრობო ორგანიზაციები გაჩნდება, ცხადია, ამ შემთხვევაში, ყურადღებას მივაქცევთ და ეს ისედაც გამოჩნდება. თუ მოხდება, მაგალითად, იგივე, რაც თურმე ხდებოდა 2009 წელს და ჩვენ არ ვიცოდით, რომ ბიძინა ივანიშვილი ნახევარი მილიონით აფინანსებდა ეროსი კიწმარიშვილის რაღაც ფონდს და მერე ეს ფული რაში დაიხარჯა, კაცმა არ იცის, ასეთი ქმედება თუ იქნება, ეს ნიშნავს, რომ ეს ფონდი ემსახურება პოლიტიკურ მიზნებს და ეს არის კანონით დარეგულირებული. ამას კონტროლის პალატა მიაქცევს ყურადღებას, რადგან მათ უშუალოდ დაევალათ ამის კონტროლი.