მიხეილ სააკაშვილისა და სულხან პაპაშვილის ფარული კავშირები - მცხეთა-მთიანეთის ყოფილი გუბერნატორი კობა ბუჩუკური რევოლუციამდელი ხელისუფლების სკანდალურ კულუარებს იხსენებს
...არა-ჩვეულებრივი ინტერვიუს ეს გამოშვება უცნაურად არა-ჩვეულებრივია და აი, რატომ: ჯერ ერთი, თავის დროზე, ანუ მაშინ, როცა ჩემი დღევანდელი რესპოდენტი ჩინოვნიკი იყო, მისი მრჩეველი ვიყავი საზოგადოებასთან ურთიერთობის საკითხებში. მეორეც, ათ წელზე მეტია, მეგობრები ვართ, თუმცა მიუხედავად ამისა, მწვავე კითხვების დასმას მაინც არ მოვერიდე... ისე, ვიღაცამ შეიძლება იკითხოს, მცხეთა-მთიანეთის ყოფილი გუბერნატორი ახლა რატომ გაგახსენდაო... რატომ და, კობა ბუჩუკურმა „ვარდების რევოლუციამდელ“ და პოსტრევოლუციურ კულუარებზე ბევრი რამ იცის, თან სულხან მოლაშვილის გარდაცვალების შემდეგ, სოციალურ ქსელში ემოციურად დაწერა: „შეიძლებოდა, ასეთი ყველასთვის მისაღები პიროვნება დაკომპლექსებულ ნაციონალურ ადამიანთა ხროვას აეტანა? - ვერა, ვერ აიტანდა და ამიტომაც იყო განსაკუთრებული ყიჟინა მისი დაპატიმრებისას! რა აყიჟინებდათ?! თავისი ფეხით ეახლა სისხლისმსმელთა ხელისუფლებას, ემანდ, ღირსება არ შემილახონ, საკუთარი ცოლ-შვილის წინაშე თავი არ მომეჭრასო და ასე ალალად ჩაბარდა... მინდა, სრულიად საქართველოს ვუთხრა, განსაკუთრებით ახალგაზრდობას, ასეთი კაცები ქართული ჯიშისა და გენის გადამრჩენლები არიან, ასეთი კაცები ჩვენმა საზოგადოებამ უნდა დაიცვას! მინდა, მოვუწოდო ყველას, ვისაც ქართველობაზე, ბიჭობაზე და ღირსებაზე პრეტენზია აქვს, სულხან მოლაშვილის ჩამოსვენების დღეს ფეხზე დავდგეთ ამაყად თავაწეულნი და ამით რისხვის ზარი გუგუნებდეს მთელ საქართველოში იმისთვის, რომ ერთხელ და სამუდამოდ, მოუსავლეთში გავუშვათ უღირსი ნაციონალური მოძრაობა“. მოკლედ, საუბარი შორიდან დავიწყეთ და როცა მოლაშვილის ტრაგედიას შევეხე, კობა ბუჩუკურმა მოულოდნელად სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ყოფილი უფროსი, სულხან პაპაშვილი და ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი ავთანდილ ჯორბენაძე ახსენა... ჩავეძიე, ნუგზარ საჯაიას თვითმკვლელობა თუ მკვლელობაც გავახსენე და... საბოლოოდ, კობა ბუჩუკურის საუბრიდან ისეთი შთაბეჭდილება შემექმნა, რომ ნაციონალებმა ე. წ. საჯაიას ბიჭები მიზანმიმართულად გაანადგურეს... მაშ, ასე: საჯაიას გარდაცვალებიდან მოლაშვილის ტრაგედიამდე - „ვერსია“ კობა ბუჩუკურის არა- ჩვეულებრივ ინტერვიუს გთავაზობთ.
- ბატონო კობა, საუბრისთვის 40 წუთი გვაქვს, შესაბამისად, როგორც კი ეს დრო ამოიწურება, ფირჩამწერს არათუ გავთიშავ, არამედ, ყურსაც აღარ დაგიგდებთ! მაშ, ასე, მზად ხართ?
- კი ბატონო, მაგრამ ჩვენი საუბრის მიზანი რა არის?
- ამას გზადაგზა გაიგებთ, თუმცა მანამდე ერთი რამ უნდა გავარკვიო: თავის დროზე ვიღაცები ტკარცალებდნენ, ბუჩუკურმა პავლიაშვილს ბაზალეთში აგარაკი აჩუქაო. ჰოდა, 14 წელია, ამ აგარაკს ვეძებ და სადაა?
- თქვენთვის არაფერი მიჩუქნია!
- თქვენობით რატომ მელაპარაკებით?
- ჩემო ვანო, შენთვის აგარაკი არც ბაზალეთში მიჩუქნია და არც - მცხეთის მიდამოებში. განა, შენი ცხოვრების წესითა და განათლებით ჩუქებას არ იმსახურებდი? - იმსახურებდი, მაგრამ სახელმწიფო ქონებას ვერ გავცემდი.
- კარგი, რა, ძალიან რომ მოგენდომებინათ, გასცემდით!
- გულწრფელად რომ ვთქვათ, თუ ძალიან მოვინდომებდი, რამეს მოგიხერხებდი, მაგრამ ასეთი სიტუაცია არ ყოფილა...
- ისე, გახსოვთ, რა ავანტიურებს „ვაკეთებდით“? - მეთორმეტეკლასელებთან ერთად, საქართველოს ისტორიაში გამოცდაც კი ჩააბარეთ...
- ვანო, ხომ დამემოწმები, რომ სულაც არ ვიცოდი, რომელი ბილეთი შემხვდებოდა, მაგრამ ყველა საკითხზე ვუპასუხე და ლეიბორისტი მასწავლებლის უმაღლესი შეფასებაც დავიმსახურე, რაც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო...
- სამაგიეროდ, ერთი ამბავი მთავრობის სხდომაზე ატყდა - თემურ შაშიაშვილმა ორივე „მიწაში ჩაგვდო“...
- სხვათა შორის, მაშინ ამ პიარის არ მჯეროდა, მაგრამ ცხოვრებამ დამანახა, რომ ეს უსერიოზულესი პიარტექნოლოგია იყო, რომელმაც ალბათ, ათი ბალით მეტი ავტორიტეტი შემძინა!
- თუ პიარის არ გჯეროდათ, აბა, ყველა იდეაზე რატომ „მომყვებოდით“?
- პიარის არა, მაგრამ შენი მჯეროდა!..
- ჰოდა, გულწრფელად მითხარით: თქვენი ცხოვრების იმ მონაკვეთზე რა კვალი დავტოვე?
- ვანო, ჩემთვის ყოველთვის ავტორიტეტი იყავი... ლეიბორისტული პარტიის თავმჯდომარეს თავის დროზე უსერიოზულეს პიარს უკეთებდი და მის ცხოვრებაში უშველებელი კვალი გაავლე. ეს რომ დავინახე, მოვინდომე, მე და შენ დავახლოებულიყავით.
- ანუ, იმის თქმა გინდათ, რომ „დამავერბოვკეთ“?
- (იღიმება) ამას ვერ ვიტყვი, მაგრამ ფაქტია: ორივემ ნიჭიერებისა და პატიოსნებისკენ გავიხედეთ...
- ...ბატონო კობა, ასეა თუ ისე, ფაქტია: ძალიან ბევრი რამ იცით...
- დიახ, ძალიან ბევრი რამ ვიცი, მაგრამ ყველაფრის თქმას შესაფერისი დრო აქვს... თუ გვინდა, რომ ჩვენმა ქვეყანამ „კავკასიური წრის“ გარშემო ტრიალი შეწყვიტოს, „ვარდების რევოლუციის“ წინა და შემდგომი პერიოდი უნდა შევაფასოთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, წინ ვერ წავიწევთ, რადგან ხელისუფლების გარკვეულ შტოებში გარკვეული ადამიანები დღესაც ახერხებენ, სიტუაცია იმის შესაბამისად მართონ, რაც იმ პერიოდში ჩაისახა...
- რაღაც ძალიან ჩახლართულად საუბრობთ. მოდით, ცოტა მარტივად ილაპარაკეთ, ოკ?
- შევარდნაძის ეპოქა მთავრდებოდა და იმ პერიოდს, რა პერიოდშიც მუშაობა მომიწია, კვალს შევარდნაძის ასაკობრივი მდგომარეობაც ატყობდა. ათიათასჯერ მითქვამს და ახლაც გავიმეორებ: შევარდნაძემ ჩვენი ქვეყნისგან სახელმწიფო შექმნა ანუ შევარდნაძის ფენომენი რომ არა, ამ ქვეყნის განვითარების პერსპექტივა არ იარსებებდა, მაგრამ როცა ეს აღმასვლის ეპოქა დამთავრდა, მმართველობაში ის ადამიანები მოვიდნენ, რომლებიც ქვეყანაზე, ოფიციალური მმართველობის გარდა, გავლენას ისეც ახდენდნენ.
- ისევ ვერ გავიგე, რას ამბობთ, ბატონო კობა...
- რას ვამბობ და, ამ პერიოდში, სპეციალური დაცვის სამსახური, სულხან პაპაშვილის ხელმძღვანელობით, პრაქტიკულად, უგვირგვინო მმართველი გახდა. იგივე შეიძლება ითქვას მაშინდელ სახელმწიფო მინისტრ ავთანდილ ჯორბენაძეზეც, რომელიც ქვეყნის ძირითად მმართველობას ახორციელებდა. ეს ქვეყანაც იმიტომ აღარ ვითარდებოდა, რომ სახეზე ორხელისუფლებიანობა იყო.
- ესე იგი, ერთ მხარეს პაპაშვილ-ჯორბენაძის ტანდემი იდგა, მეორე მხარეს კი - ე.წ. რეფორმატორთა გუნდი?
- რეფორმატორები ცალკე უნდა განვიხილოთ, შევარდნაძის ხელისუფლების ძირითადი მიმართულება - ცალკე, პაპაშვილი და სხვა ადამიანები კი - ცალკე. იმხანად პაპაშვილთან მოთათბირების გარეშე, პრაქტიკულად, არაფერი წყდებოდა.
- პაპაშვილს მაინც ვინ ეთათბირებოდნენ?
- გარკვეული ადამიანები, თუნდაც რეფორმატორები, იგივე სააკაშვილი და სხვანი, თორემ რანაირად შეიძლებოდა, რომ პარლამენტის შენობაში, რომელიც გაძლიერებული დაცვის ქვეშ და, პრაქტიკულად, შეუღწევადია, შეიჭრნენ?
- ბატონო კობა, მგონი, იმის თქმა გინდათ, რომ ის, რაც 2003 წლის 23 ნოემბერს მოხდა, სახელმწიფო შეთქმულება თუ არა, მინიმუმ, გადატრიალება იყო. არადა, მეხსიერება თუ არ მღალატობს, „ვარდების რევოლუციის“, კერძოდ, ზურაბ ჟვანიას მხარდამჭერთა რიგებში იყავით... მეტიც, სააკაშვილთან ურთიერთობა რევოლუციის მერეც გქონდათ...
- არა... ვანო, მოდი, სიტუაცია რეალურად შევაფასოთ: გუბერნატორობიდან სწორედ მაშინ გამათავისუფლეს, როცა რეფორმატორულ პოლიტიკას მხარს გულმხურვალედ ვუჭერდი და ვთვლიდი, რომ ქვეყანაში რაღაც აუცილებლად კანონით უნდა შეცვლილიყო.
- უცნაურია: კომკავშირული „ბეგრაუდის“ ადამიანი მხარს ცვლილებებს უჭერდით?!
- მერე, რა?! კომკავშირი მაინცდამაინც ავადსახსენებელი არაა და ვერც იმას ვიტყვით, რომ კომკავშირსა თუ პარტიაში ინტელექტუალები არ იყვნენ. მაშინდელ ყველა წამყვან ჩინოვნიკს კომკავშირულ-პარტიული წარსული ჰქონდა, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავდა, რომ მაინცდამაინც პავლიკ მოროზოვისდროინდელ კომკავშირულ გარემოში უნდა დარჩენილიყავი. მაშინ ყველაზე ინტელექტუალები იმ მმართველობით რგოლში მიდიოდნენ, რასაც კომკავშირი და პარტია ერქვა. ამიტომ, საკითხის ასე დასმა გამართლებული არაა...
მოკლედ, ვხედავდი, რომ საქართველოს განვითარება ისე არ მიდიოდა, როგორც უნდა წასულიყო: აქეთ პირველობისთვის შსს იბრძოდა, კახა თარგამაძის მეთაურობით, იქით - სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახური, ორივე ერთად კი, რეფორმატორების, კერძოდ, ზურაბ ჟვანიას წინააღმდეგ გამოდიოდა. სწორედ ამ დროს სააკაშვილი გაძლიერებას იწყებს - ქარიზმატულ პიროვნებად ჩამოყალიბდა და ხალხის გარკვეულ მასაში ნდობა და მხარდაჭერა მოიპოვა, თუმცა მაშინაც ვამბობდი და ახლაც ვიტყვი, ბოლო 20-25 წლის განმავლობაში, ყველაზე ინტელექტუალი პოლიტიკოსი ზურაბ ჟვანია იყო...
- მაშინდელი ხელისუფლების ყველა ეს ფრთა გასაგებია, მაგრამ ე.წ. საჯაიას ბიჭებზე რატომ არაფერს ამბობთ, რომლის წარმომადგენელიც ცხონებული სულხან მოლაშვილიც იყო?
- ეს საქართველოს ცხოვრებაში ერთ-ერთი ყველაზე კრიზისული პერიოდი გახლდათ: მოქკავშირი სხვადასხვა ინტერესების მქონე ჯგუფებად იყოფა და ეს ინტერესები ძალოვანი სტრუქტურების გარკვეულ წარმომადგენლებზეა მიბმული. მოქკავშირი ერთიანი პოლიტიკური კი არა, უკვე ამორფული ძალაა, რომელსაც ქვეყნის მართვა აღარ შეუძლია. შესაბამისად, დღის წესრიგში დგება, რომ ასპარეზზე საშუალო დონის ჩინოვნიკები ანუ ე.წ. საჯაიას ბიჭები გამოვიდნენ.
- და ეს დღის წესრიგი ვინ „შეადგინა“?
- ცხოვრებამ და სახელმწიფო მმართველობის პრინციპულად შეცვლის საკითხმა... საერთოდ, ნუგზარ საჯაია უგონიერესი ადამიანი იყო, რომელიც ამ ქვეყანაში უსაფრთხოებისა და უშიშროების საკითხებს განაგებდა...
- საჯაია, როგორც მახსოვს, თქვენი მოხსნის წინააღმდეგი იყო.
- დიახ, ჩემი მოხსნა იმისთვის დასჭირდათ, რომ ვიღაცებისთვის ეჩვენებინათ, თუ არ დაგვემორჩილებით, ყველა ძლიერ პიროვნებას დაგსჯითო. იმ სიტუაციას, სადაც ამორფული მმართველობა და გარკვეულწილად არასახელმწიფოებრივი მიდგომებია, არასოდეს დავემორჩილები... მოკლედ, რაღაცნაირად კლანური მმართველობა ყალიბდებოდა, რასაც ჩვენი გუნდი, ზურაბ ჟვანიას მეთაურობით, ეწინააღმდეგებოდა... სწორედ ამ დროს, „დიდ თამაშში“ კობა ნარჩემაშვილი, სულხან მოლაშვილი, ვალერი ხაბურძანია და სხვები შემოდიან.
- მაშასადამე, სულხან მოლაშვილს, შესაბამისად, „საჯაიას ბიჭებს“ სიმპათია ჟვანიას გუნდის მიმართ ჰქონდათ?
- ასე ვერ ვიტყვი... სულხანი აბსოლუტურად დამოუკიდებელი და სახელმწიფოებრივად მოაზროვნე პიროვნება იყო, რომელიც მხოლოდ კანონის შესაბამისად მოქმედებდა, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ჟვანია ანტიკონსტიტუციურად მოქმედებდა. აქ ბრძოლა იმაზე მიდიოდა, მმართველობის ფორმას ვინ უფრო სწორად და მართებულად ჩამოაყალიბებდა... მართალია, იგივე კობა ნარჩემაშვილს შემდგომ ეტაპზე ჩემდამი კეთილგანწყობა არ გამოუვლენია, მაგრამ ვაღიარებ: სახელმწიფო პოლიციურ მმართველობაში მისნაირი გონების ადამიანები აუცილებლად უნდა ყოფილიყვნენ, ვინაიდან ინტელექტუალურ და სწორ საკანონმდებლო თემატიკას, ასე ვთქვათ, ავლენდნენ. იგივეს ვიტყვი სულხან მოლაშვილზე, რომელმაც შეძლო და ავტორიტეტდაკარგული კონტროლის პალატა ერთ-ერთ უსერიოზულეს სტრუქტურად აქცია.
ამის შემდეგ პოლიტიკაში ნაციონალური მოძრაობა შემოდის, რომელსაც ეროვნული კი არა, შერეული, არასწორი და ექსპერმენტული მოქმედებები ახასიათებდა. ასეთი რაღაცები სახელმწიფო წყობას არასოდეს უხდება და ურთულესი ეტაპიც სწორედ აქედან დაიწყო...
- ბატონო კობა, სულხან მოლაშვილთან პირადად თქვენ როგორი ურთიერთობა გქონდათ?
- ძალიან კარგი და ეს ურთიერთობა ბოლომდე შევინარჩუნეთ. მას მერე, რაც თანამდებობაზე აღარ ვიყავი, სულხანი ერთ-ერთი მათგანი იყო, ვინც ჩემი მოქმედებები სწორად შეაფასა - კონტროლის პალატაში მიმიწვია და ოთხი საათი ვისაუბრეთ...
- მოკლედ, მოლაშვილი ჟვანიას გუნდის მიმართ, როგორც მივხვდი, ანტაგონისტურად არ იყო განწყობილი, თუმცა სააკაშვილის პარალელურად, ის გარკვეულ ბრალდებებს ნინო ბურჯანაძის ოჯახის წევრებსაც უყენებდა...
- სულხან მოლაშვილის მიერ ბურჯანაძის მიმართ გამოთქმული მოსაზრებები არც პოპულისტური იყო და არც - იმპულსური. მას სჯეროდა, რომ ადგილი კორუფციას ჰქონდა...
- კობა ბატონო, თუ მოლაშვილის გჯეროდათ, ჟვანიას, რომელზეც გული შეგტკიოდათ, რატომ არ ურჩიეთ, ბურჯანაძე გვერდით არ დაეყენებინა?
- ვანო, აბა, დააკვირდი: შემდგომ ეტაპზე, ვინც ზურაბ ჟვანიას წინააღმდეგ ყველაზე დაუძინებლად გაილაშქრა, ერთ-ერთი ნინო ბურჯანაძე იყო. ეს ძალიან ცუდი და არასწორი მოქმედება იყო, მაგრამ პოლიტიკა ასეთ საკითხებს განსჯის გარეშე ტოვებს, თუმცა შეფასება ეძლევა... პოლიტიკას ადამიანური ურთიერთობები და ღირებულებები ნაკლებად აინტერესებს. ამიტომ, როცა ბურჯანაძემ დაინახა, რომ ჟვანიას გვერდით მისი შესაძლებლობები ამოიწურა, ზურას საწინააღმდეგო მოქმედებები დაიწყო... სხვათა შორის, ნინო ბურჯანაძეც ფართოდ მოაზროვნე პოლიტიკოსია და ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, ქალთა შორის, თუ ვინმეს ძლიერ პოლიტიკოსად ვაღიარებ, სწორედ ბურჯანაძეა.
- მეჩვენება, რომ ბურჯანაძეს კოჭს უგორებთ!
- არავითარ შემთხვევაში! ნინომ მისდამი ჩემი დამოკიდებულება ძალიან კარგად იცის და ჩემდამი მისი დამოკიდებულებაც ვიცი, ამიტომ კოჭის გასაგორებელი არაფერი მჭირს. პირიქით, კოჭი თვითონ უნდა მიგორონ, რომ იქ, სადაც ძლიერი და ავტორიტეტული ვარ, ოდესმე მათი მხარდამჭერი აღმოვჩნდე!
- ახლა, ეს რას ნიშნავს - ბურჯანაძეს ევაჭრებით?
- არანაირად!.. საერთაშორისო ურთიერთობებში მისი მოსაზრებები ხშირად მისაღებია, მაგრამ ქვეყნის შიდა პოლიტიკასა და მმართველობის საკითხებში ჩემთვის მიუღებელია. ეს ჩვეულებრივი გემოვნებაა, რაზეც არ დავობენ...
- ბატონო კობა, სულხან მოლაშვილზე სოციალურ ქსელში ემოციური პოსტი გამოაქვეყნეთ, მაგრამ იცით, რა ვერ გავიგე? - 2004 წელს, როცა მოლაშვილი დაიჭირეს და აწამეს, ხელისუფლებაში მხოლოდ სააკაშვილი კი არა, ჟვანიაც იყო და ბურჯანაძეც. ჰოდა, პასუხისმგებლობას მხოლოდ მიშას რატომ აკისრებთ?
- დიახ, პასუხისმგებლობა მხოლოდ ერთ კაცზე - მიხეილ სააკაშვილზეა. დღეს მმართველობა სხვა ფორმატშია, მაშინ კი პრეზიდენტი ანუ სააკაშვილი უზომო ძალაუფლების მატარებელი იყო და მისი ნების გარეშე არავის იჭერდნენ.
- შეიძლება, მაგრამ როცა მოლაშვილის წამება გახმაურდა, პირადად თქვენ რატომ არ გააპროტესტეთ?
- ვანო, იმხანად ვინმესგან რამეზე პროტესტი გახსოვს? ხელბორკილდადებულ ჩინოვნიკებსა თუ არაჩინოვნიკებს საკნისკენ პირდაპირ ეთერში მიარბენინებდნენ და რომელიმე ასეთი ფაქტი ვინმეს გაუპროტესტებია? აქ უშველებელი შიშის სინდრომი მუშაობდა...
- ჟვანია-ბურჯანაძე ქვეყნის მეორე-მესამე პირები იყვნენ და, არ გამაგიჟოთ, რისი ეშინოდათ?
- ისინი ხელისუფლებაში ჩაბმულნი იყვნენ. ჩვენ კი, ხელისუფლების საშუალოს ვინ ჩივის, დაბალი საფეხურიდანაც გაწეულები ვიყავით... მოლაშვილის ტრაგედიაში პასუხისმგებლობას პირადად საკაშვილს იმიტომ ვაკისრებ, რომ სულხანის დასჯა მისი მოთხოვნა იყო. ვანო, არ გახსოვს, მოლაშვილის დაჭერის მერე როგორი ზარზეიმი და ყიჟინა იყო? სააკაშვილი პირდაპირ აცხადებდა, ვიდრე ბოლო კაპიკს, რაც ხალხს წაართვა, არ დააბრუნებს, მოლაშვილი ციხიდან ვერ გამოვაო. ეს სააკაშვილის პირადი აგრესია და ანგარიშსწორება იყო!
- სააკაშვილი მოლაშვილს რას ერჩოდა?
- იმას ერჩოდა, რომ თავისზე ძლიერ, ინტელექტუალურ და ავტორიტეტულ პიროვნებას ვერ ეგუებოდა! მას გაუთვითცნობიერებლი მოთხოვნა ჰქონდა, რომ ერთპიროვნული მმართველი უნდა ყოფილიყო!
- მაშასადამე, „საჯაიას ბიჭებიდან“ ყველაზე ინტელექტუალი და ავტორიტეტული სულხან მოლაშვილი იყო და სამაგალითოდაც ამიტომ დასაჯეს?
- რა, ციხე კობა ნარჩემაშვილმა არ გამოიარა?
- დიახ, მაგრამ მოლაშვილივით არ უწამებიათ...
- ვის როგორ აწამებდნენ, ძნელი სათქმელია. ზოგისთვის წამება შეიძლება, დედის შეგინება იყოს, ზოგისთვის კი - ელექტროშოკი...
- კობა ბატონო, ინტერვიუზე რომ შეგითანხმდით, გითხარით, ლაპარაკი მოლაშვილსა და საერთოდ, „საჯაიას ბიჭებზეც“ მოგვიწევს-მეთქი. საუბრის დასაწყისში, მოულოდნელად, სულხან პაპაშვილი ახსენეთ, რომელსაც, სხვათა შორის, ნაციონალები არ შეხებიან ანუ ირიბად, იმას ამბობთ, რომ მოლაშვილის ტრაგედიაში ბრალი პაპაშვილსაც მიუძღვის?
- არა, არა...
ვანო, ასეთი შეფასება უნდა გაკეთდეს: „ვარდების რევოლუცია“, ხელისუფლების შიდა მხარდაჭერის გარეშე, წარმატებულად ვერ ჩაივლიდა. დღევანდელი გადასახედიდან კარგად ვიცით, რომ რევოლუციის მხარდამჭერი, სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურთან ერთად, სახელმწიფო მინისტრი ავთანდილ ჯორბენაძეც აღმოჩნდა, რომელიც უშველებელ სააფთიაქო ბიზნესს დღემდე ინარჩუნებს...
არც მოქკავშირის აპოლოგეტი ვარ და არც მის დამცველად გამოვდგები, რადგან ამორფული მმართველობის წინააღმდეგ როგორც ხმალამოღებული მებრძოლი, პრაქტიკულად, მის წიაღში ჩამოვყალიბდი. ამიტომ, თუ გვინდა, რომ ქვეყანაში დღეს არსებული მდგომარეობა სწორად გაანალიზდეს, მაშინდელი სიტუაცია უნდა შევაფასოთ.
- ეს გავიგე, მაგრამ სხვა რამ გკითხეთ და პასუხს ნუ გაურბიხართ!
- რა მკითხე?
- რა და - მოლაშვილის წინააღმდეგ სააკაშვილს გარკვეულწილად პაპაშვილმა ხომ არ წაუფითილა?
- სულხან მოლაშვილის წინააღმდეგ სულხან პაპაშვილის პოზიციას ვერ გამოვკვეთავთ. ნაციონალების დროს პაპაშვილს თანამდებობა არ ჰქონდა. მაშინ კი, როცა ორივეს თანამდებობა ეკავა, ერთმანეთის საწინააღმდეგო მოქმედებებს არ ახორციელებდნენ. უბრალოდ, ეს ზოგადი სახელმწიფოებრივი მმართველობის დაპირისპირება იყო. პაპაშვილს ასეთი ხედვა ჰქონდა, რომ მხარი ე.წ. რეფორმატორებისთვის, კონკრეტულად, სააკაშვილისთვის უნდა დაეჭირა. მოლაშვილი კი ფიქრობდა, რომ ყველა სახელმწიფოებრივი მოქმედება აუცილებლად კონსტიტუციაზე უნდა ყოფილიყო დაფუძნებული.
- ასეა თუ ისე, თქვენი საუბრით ისეთი შთაბეჭდილება მექნება, რომ სააკაშვილმა „საჯაიას ბიჭები“ მიზანმიმართულად გაანადგურა...
- თუკი მისი გუნდრუკის მკმეველი არ იქნებოდა, სააკაშვილს არავინ სჭირდებოდა! „საჯაიას ბიჭებიდან“ სააკაშვილის გუნდრუკის მკმეველი ერთიც ვერ იქნებოდა...
- მგონი, ცდებით, რამეთუ ვალერი ხაბურძანია ერთხანობა „ვარდოსნებთან“ მუშაობდა - გენპროკურორის მოადგილე იყო...
- კი, მაგრამ ხაბურძანიაც, პრაქტიკულად, მოატყუეს...
- ხაბურძანიაზე ლაპარაკი შორს წაგვიყვანს... ბატონო კობა, არ გეწყინოთ და, გარკვეული პერიოდი სააკაშვილს გუნდრუკს უკმევდით!
- არა!
- რა არა? - მართალია, მოგვიანებით, ქონება წაგართვეს, მაგრამ თუ არ მეშლება, 2008 წლამდე თქვენთვის ხმა ზედმეტად არავის გაუცია. ზოგი ხაზს იმასაც უსვამს, თუნდაც ჟვანიას გარდაცვალების მერე, ბუჩუკური არ დაიჭირესო...
- ყველას ერთ დღეს დაჭერა შეუძლებელი იყო, მაგრამ ალბათ, მათ შორს ვიყავი, ვინც თავის რიგს ელოდა... მადლობა და დიდება უფალს, რომ არ დამიჭირეს.
- უფალი რა შუაშია?
- ალბათ, უფალმა გადამარჩინა, თორემ...
- „ოცნებამ“ ქონება დაგიბრუნათ?
- არა და დარწმუნებული ვარ, არც დამიბრუნებს.
- აბა, „ოცნებას“ მხარს რატომღა უჭერთ?
- „ოცნებას“ მხარს ყოველთვის დავუჭერ!
- მაოცებთ, ბატონო კობა: გარდა იმისა, რომ პირადად თქვენ ქონება არ დაგიბრუნათ, სამართლიანობის აღდგენის კუთხით, „ოცნებამ“ ნაბიჯიც არ გადადგა და ამას მოლაშვილის საქმეც მოწმობს: მიუხედავად იმისა, რომ ცხონებულ სულხან მოლაშვილზე ევროსასამართლომ გადაწყვეტილება რამდენიმე წლის წინ გამოტანა, „ოცნების“ პროკურატურამ ყველაფერ ამის შესწავლა მხოლოდ ახლაღა დაიწყო!..
- მგონია, რომ ეს გადაჭარბებული შეფასებაა!
- რატომ?
- ნებისმიერი საკითხის გადაწყვეტა ერთ ან ორ დღეში რთულია.
- მოლაშვილის საქმეში ყველაფერი ზედაპირზე იდო და გამოძიების დაწყებას არაფერი უნდოდა, უბრალოდ, პოლიტიკური ნება იყო საჭირო!
- ვანო, შეფასებაში გადაჭარბებულები ნუ ვიქნებით და ვთქვათ, რომ „ოცნებამ“ მოლაშვილის საქმის გამოძიება სტრასბურგის სასამართლოს გაწყვეტილების შემდეგ დაიწყო და ყველაფერი ეს კანონისა და დროის თანმხვედრია. ვერ ვიტყვით, რომ ვიღაცას გამოძიება არ უნდოდა, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ „ოცნების“ მჯერა, მის მოქმედებას ვერასოდეს გავიზიარებ.
- რომელ მოქმედებას?
- კოჰაბიტაცია, რომელიც შემოგდებული იყო, თამაშის წესად მიიღო, ნაცმოძრაობასთან გარიგებაში შევიდა და საქმე იქამდე მივიდა, რომ დამნაშავე ნაციონალური ხროვა ლამის გმირად აქცია! აი, სწორედ ეს მიმაჩნია „ქართული ოცნების“ უდიდეს შეცდომად, თორემ კოჰაბიტაციაზე უარი რომ ეთქვა, ქვეყანა გარე ძალებისგან იმაზე მეტად არ გამწარდებოდა, როგორც დღეს მწარდება.
- დღეს გარე ძალები ქვეყანას როგორ ამწარებენ?
- როგორ და - მაგალითად ლაპარაკი საერთაშორისო დაფინანსების შეზღუდვაზეა.
- მომკალით და, იმ ადამიანების, რომლებიც გარკვეული პერიოდი ნაციონალებთან იყავით და დღეს მათ დამნაშავეების ხროვას ეძახით, არ მჯერა!
- ვანო, ამას ნუ მეუბნები, რადგან ნაციონალებთან არასოდეს ვყოფილვარ! ყოველთვის ზურაბ ჟვანიას გვერდზე ვიყავი და ცხოვრების ბოლომდე, ვიდრე პირში სული მიდგას, ჟვანიას იდეების მხარდამჭერი ვიქნები!
- ბატონო კობა, ცუდი რაღაცები გკითხოთ თუ დაგინდოთ?
- რაც გინდა, მკითხე - ყველა საკითხზე სალაპარაკოდ მზად ვარ!
- კოდუასთან არ მეგობრობდით?
- არა!
- არც საერთო ბიზნესი გქონდათ?
- არა! ლაურა ღაჭავა ჩემს მეუღლესთან გარკვეულ ურთიერთობაში იყო... მისი წარმომადგენლები ჩემს ერთ-ერთ საყოფაცხოვრებო თემატიკასთან დაკავშირებულ ბიზნესთან შეხებაში მოვიდნენ და ქონების წართმევა მომინდომეს... სხვათა შორის, დღესაც ჩემთან ვალში არიან...
- ციხიდან გამოსვლის შემდეგ, სულხან მოლაშვილი ნახეთ?
- კი, ერთხელ... მე და სულხანი გადაბმული მეგობრები არასოდეს ვყოფილვართ, მაგრამ ერთმანეთის მიმართ სიმპათიასა და მხარდაჭერას ყოველთვის გამოვხატავდით.
- ისე, კობა ბატონო, ნუგზარ საჯაიას თვითმკვლელობასა და სულხან მოლაშვილის ტრაგედიას შორის საკრალური კავშირის მოძებნა შეიძლება? იცით, ამას რატომ გეკითხებით? - არსებობს მოსაზრება, რომ საჯაიას მოშორება რევოლუციონერებს აწყობდათ, რამეთუ 2003 წლის ნოემბრის სცენარის ხორცშესხმაში ხელი არ შეშლოდათ...
- საჯაია, თავისი ინტელექტუალური მდგომარეობით, გავლენიანი კი არა, ერთ-ერთი უძლიერესი პიროვნება იყო! ამიტომ, ამ ქვეყანას საჯაია სჭირდებოდა და იგივე „ვარდების ხელისუფლებას“ ჭკუა რომ ჰქონოდა, ასეთ ადამიანს მართვაში გამოიყენებდა, რაც ქვეყნისთვის უდიდესი წარმატების მომტანი იქნებოდა, მაგრამ ნაციონალებს საჯაიასნაირი ხალხი არ აწყობდა.
- ესე იგი, არაპირდაპირ ამბობთ, რომ ნუგზარ საჯაიამ თავი კი არ მოიკლა, არამედ, მოიცილეს?
- შინაგანად მჯერა და ამას ვერავინ გადამათქმევინებს, რომ საჯაია, რა თქმა უნდა, მოიცილეს! სხვათა შორის, სულხან მოლაშვილიც მოიცილეს - აბა, სხვა რა უნდა დავარქვათ, როცა ციხეში შეთითხნილი ბრალდებით გაუშვეს და 9 წელი. პრაქტიკულად, ქვეყანას მოაშორეს?! ყველა, ვინც მიუღებელი იყო, ნაციონალებმა მმართველობას ამა თუ იმ ფორმით ჩამოაშორეს და უშველებელი შიშის სინდრომი დათესეს. მათ კი, ვინც ამ შიშს არ დაემორჩილა, დამსჯელი სპეცოპერაციები მოუწყვეს. ეს ყველაზე ტრაგიკული იყო და თუ ამ ქვეყანას განვითარება უწერია, ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში „ქართულმა ოცნებამ“ და სხვა პოლიტიკურმა გაერთიანებებმა ნაცმოძრაობის 9-წლიან მმართველობას შეფასება უნდა მისცენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქვეყანა წინ ვერ წაიწევს!
- სიტყვამ მოიტანა, ბატონო კობა და, პოლიტიკაში დაბრუნებას, ვთქვათ, არჩევნებში კენჭისყრას ხომ არ აპირებთ?
- არა, თუმცა დღეს პოლიტიკაში ჩემი ყოფნა ისაა, რომ მხარი სწორ სახელმწიფოებრივ აზროვნებას დავუჭირო. თუ ხელისუფლებას დავჭირდები, მზად ვარ, ჩემი ინტელექტუალური პოტენციალითა და გამოცდილებით გამოვადგე. ვანო, ყველაზე მთავარი, იცი, რა არის? - ამასობაში, ჩემი შვილები გაიზარდნენ და უგანათლებულესი გოგო-ბიჭები არიან, რომლებიც მალე ალბათ, პოლიტიკასა და ხელისუფლებაში მოვლენ...
- და მშობლების წარსულის არ შერცხვებათ?
- არ მგონია, შერცხვეთ, რადგან ხალხმა იცის, ვინ რა შრომა გასწია. ვანო, გულწრფელად რომ გითხრა, მზად ვარ, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონში კენჭი ვიყარო და არჩევნებიც მოვიგო, ან აღმსრულებელ ხელისუფლებაში მოვიდე და რეგიონი ვმართო.
- არ ვიცი, მოგების იმედი რატომ გაქვთ, როცა 2002 წელს, გუბერნატორობიდან ახალი მოხსნილი რომ იყავით, მცხეთის მაჟორიტარული არჩევნები წააგეთ...
- დიახ, წავაგე, მაგრამ ვანო, ერთად ვიყავით და ძალიან კარგად გახსოვს: 3111 დამწვარი ბიულეტენი ვპოვეთ, რომელიც უზენაეს სასამართლოში წარვადგინეთ და რომელიც ჩაგვითვალეს. ასეთი დამწვარი ბიულეტენი, ალბათ, კიდევ ძალიან ბევრი იყო...
- ...დღეს რას საქმიანობთ?
- იურიდიულ მეცნიერებათა დოქტორი ვარ და ამ მიმართულებით ვსაქმიანობ. პატარა ბიზნესიც მაქვს, რომელსაც ვმართავ.
- მაინც, მგონია, რომ სულხან პაპაშვილი ტყუილად არ ახსენეთ...
- ვანო, მოდი, ასე შევთანხმდეთ: დრო ბევრი გვაქვს და წინ ნაბიჯ-ნაბიჯ ვიაროთ...
- კი ბატონო, მაგრამ მოლაშვილის საქმეზე მაინცდამაინც პაპაშვილი რატომ გაგახსენდათ?
- მხოლოდ პაპაშვილი კი არა, ჯორბენაძე და ისიც გამახსენდა, 2007 წლის 7 ნოემბერს ნაციონალებმა ჯორბენაძეს შუა ქუჩაში როგორ სცემეს. მგონია, რომ ჯორბენაძემ მაშინ დააშავა და ნაციონალების მიერ მიცემული განაცხადი ზუსტად არ შეასრულა - ქუჩაში გამოვიდა და ამიტომაც გალახეს ანუ დასაჯეს. მის ადგილას რომ ვყოფილიყავი, სირცხვილისგან შინიდანაც აღარ გამოვიდოდი!
- ბატონო კობა, მართალია, უცნაური არა-ჩვეულებრივი ინტერვიუ გამოგვივიდა, მაგრამ რუბრიკის ტრადიციას მაინც არ დავარღვევ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ბოლო კითხვა თქვენ უნდა დამისვათ...
- ჩემო ვანო, განსაკუთრებული კითხვა მაქვს.
- აბა, გისმენთ!
- კობა ბუჩუკურის რატომ გჯერა?
- ხან მჯერა და ხან - არა!
- ჩვენ ერთმანეთს ბედმა ჩინოვნიკურ მმართველობაში შეგვახვედრა და ჩვენი ურთიერთობა მეგობრობაში გადაიზარდა, მაგრამ ამის მერე ჩემთან კონტაქტი რატომ გააგრძელე?
- კობა ბატონო, ამ წუთას არ თქვით, დავმეგობრდითო?
- ვთქვი, მაგრამ მინდა, შენც დაადასტურო!
- დავადასტურებ, ან როდის დამიმალავს, რომ მეგობრები ვართ?! მოკლედ, წინსვლას გისურვებთ, ჩემო მეგობარო!
