13 ივნისის წარღვნამ ის პრობლემები, რომლებსაც ბუნებასთან უპასუხისმგებლო დამოკიდებულება იწვევს, კიდევ ერთხელ შეგვახსენა. ამასთან, საზოგადოების ნაწილი აქცენტს შეცდომებზე აკეთებს. ნაწილი ხელს მერიისკენ იშვერს, ნაწილი კი, სამაშველო სამსახურს აკრიტიკებს. იზიარებს თუ არა ხელისუფლება ამ პრეტენზიებს და იყო თუ არა სტიქიის შედეგების თავიდან აცილება? - “ქართული სიტყვა” საკრებულოს წევრს, მმართველი გუნდის წარმომადგენელს, დავით ზურაბიშვილს ესაუბრა:
- ბუნებრივია, 13 ივნისის ღამეს მომხდარი სტიქიური უბედურება საზოგადოების ყურადღების ცენტრშია. ბევრს ებადება შეკითხვა, თუ როგორ უნდა მომხდარიყო ყველაფერ ამის პრევენცია, მაგრამ სტიქია სტიქიაა და ადამიანებზე არაა დამოკიდებული, წვიმა თუ ქარიშხალი როდის იქნება. აქამდე არსებობდა სამეურნეო პოლიტიკა, რომლის იდეოლოგიაც მშენებლობა და ქალაქის განვითარება იყო.
- ბატონო დავით, საუბარი იქითკენ მიგყავთ, რომ სტიქიურ უბედურებაში წვლილი წინა ხელისუფლებას მიუძღვის?
- არ მინდა, ყოფილ ხელისუფლებას დავაბრალო, რადგან ეს ტენდენცია მას შემდეგ იგრძნობა, რაც დამოუკიდებლობა მოვიპოვეთ, ანუ ისეთ ფაქტორებს, როგორიცაა გარემოს დაცვა, ეკოლოგია თუ ჰიდროლოგია ნაკლები ყურადღება ექცეოდა. ბოლო დროს თავიანთ მოსაზრებებს მედიით გეოლოგები და ჰიდროლოგები გვიზიარებენ, თუკი ამდენნი იყვნენ, არც მეგონა... ეს ხალხი თავის მოსაზრებებს ადრეც გამოთქვამდა, მაგრამ მშენებლობის დროს გარკვეული ნორმების დაცვა რომ იყო საჭირო, სამწუხაროდ, ზოგი არ ითვალისწინებდა... ის, თუ რა ნორმები ჩაიდება კანონმდებლობაში, პროფესიონალებისა და სპეციალისტების გადასაწყვეტია. ასეა თუ ისე, ის, რაც სტიქიის დროს რისკის წინაშე დაგვაყენებს, მინიმუმამდე უნდა დავიყვანოთ.
- სტიქიურმა უბედურებამ ხელისუფლება დააბნია?
- დაბნეულობა არაფერ შუაშია. ასეთ დროს, ბუნებრივია, ხარვეზები და გადაცდომები ყოველთვის იქნება. რომელი ხელისუფლებაც უნდა ყოფილიყო, ენა არ მომიბრუნდებოდა, რომ სტიქიაში დამედანაშაულებინა. ქალაქის მერია და სხვადასხვა სამინისტრო დღესაც მობილიზებულად მუშაობენ. ასეთ დროს ბევრ წინააღმდეგობას ვაწყდებით და ხელისუფლების მოქმედება ყოველთვის კრიტიკის ობიექტი ხდება, მაგრამ სამაშველო სამსახურები გამართულად მუშაობენ.
გვეგონა, რომ სტიქიური უბედურება მსხვერპლს აღარ გამოიწვევდა, მაგრამ ზოოპარკიდან გამოქცეულმა ვეფხვმა კიდევ ერთი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. მთლიანობაში, ასეა თუ ისე, ყველა სახელმწიფო უწყება მაქსიმუმს აკეთებს, რომ დაზარალებულებს დახმარება გაუწიოს.
- ე.წ. ვეფხვის ტრაგედიის გამო კრიზისების საბჭოს ხელმძღვანელის პასუხისმგებლობის საკითხი უნდა დადგეს თუ ზოოპარკის დირექტორის?
- აქ ლაპარაკი ხელისუფლების პოლიტიკურ პასუხისმგებლობაზეა. სამართლებრივად, ვისი ბრალია, ეს გამოძიებამ უნდა დაადგინოს. ასეთი უბედური შემთხვევის დროს, პოლიტიკურად პასუხისმგებელი, რა თქმა უნდა, ხელისუფლებაა. ზოოპარკის ადმინისტრაციამ პასუხი იმაზე უნდა აგოს, რაც მის ტერიტორიაზე ხდება. წინა ხელისუფლებას უყვარდა თქმა, ქართული სახელმწიფო შედგაო, რასაც ვეთანხმები და ვამატებ, რომ ამ ტრაგედიის ფონზე თუ რამე შეიძლება პოზიტიური იყოს, ისაა, რომ შედგა არა მარტო ქართული სახელმწიფო, არამედ, - ქართული საზოგადოებაც. ის ათასობით მოხალისე, რომელიც ტრაგედიის ადგილებში მიდის და თავდაუზოგავად მუშაობს, საოცარ ორგანიზებას ავლენს. ასეთი სოლიდარობის გამოხატვა ძალიან კარგი პრეცედენტია.
ასევე, მივესალმები პრემიერ-მინისტრის გადაწყვეტილებას, რომელიც ძველი ზოოპარკის ტერიტორიაზე სოლიდარობის პარკის აშენებას გულისხმობს. ეს ტერიტორია დიდი სარეკრეაციო ზონა რომ გახდეს, თბილისელებისთვის ყველაზე კარგი დასასვენებელი ადგილი იქნება.
- რომ არა საპროტესტო აქცია, ზურაბ გურიელიძის დაკავებას თქვენც ელოდით?
- არა, მის დაპატიმრებაზე ლაპარაკი არ ყოფილა, გამორიცხულია! ნებისმიერ დროს, როცა სამოქალაქო მზაობა შედგება, თავისთავად, ძალიან კარგია. ხალხი მის დასაცავად გამოვიდა, მაგრამ ამის საჭიროება არ იდგა. არის ხოლმე მომენტები, როცა გარკვეული ეჭვი უსაფუძვლოდ ჩნდება. მართალია, გურიელიძე პროკურატურაშიც იყო დაბარებული და პრემიერთანაც, მაგრამ იმ მიზნით, რომ ცხოველების შესახებ სრული ინფორმაცია მიეწოდებინა. მისი დაპატიმრება აზრად არავის მოსვლია.
- ისე, ბატონო დავით, ეროვნული უსაფრთხოების კონცეფცია გვაქვს?
- თუ მხედველობაში ის გაქვთ, სტიქიურ უბედურებას როგორ უნდა გავუმკლავდეთ, რაღაცები, რა თქმა უნდა, გადასახედი და შესაცვლელია. მიზნის დასახვაა საჭირო. ეროვნული უსაფრთხოება ძალიან ფართო მცნებაა და ბევრ რისკს მოიცავს. ყველამ იცის, რომ ადგილი, სადაც ვცხოვრობთ, სეისმურად აქტიური ზონაა. ასე რომ, ამ საკითხს მეტი ყურადღების დათმობა სჭირდება, რათა მოსალოდნელი პრობლემები შეძლებისდაგვარად აღმოვფხვრათ. რამდენადაც ვიცი, ამ მხრივ გარკვეული მუშაობა მიდის. პრევენციული ღონისძიებების დასახვაა საჭირო. ახალი რეალობის შესაბამისად, ქმედითი ნაბიჯების გადადგმაც აუცილებელია. ისე, რამდენადაც ვიცი, უსაფრთხოების კონცეფცია ზოგადად არსებობს.
- ბატონო დავით, რა ამის პასუხია და, “კაბელების საქმეზე” დაპატიმრებული 5 ადამიანი სასამართლომ გირაოს გარეშე გაათავისუფლა, ანუ დამტკიცდა, რომ პროკურატურამ საქმე “შეკერა”?
- როგორ შეიძლება, ხელისუფლებამ, ან პროკურატურამ უკან დაიხიოს? საკითხი ასე არ უნდა დავსვათ. მიგვაჩნია, რომ გამოძიების პროცესში ბრალდებულების დაპატიმრება მიზანშეწონილი არაა. ამის შესახებ თინა ხიდაშელმა და გიგლა აგულაშვილმაც განაცხადეს. ამიტომ პროკურატურის გადაწყვეტილებას მივესალმები. რაც შეეხება მათ ბრალეულობის საკითხს, ამას სასამართლო გადაწყვეტს. მოხდება საქმის არსებითი განხილვა და გამოჩნდება, დამნაშავეები იყვნენ თუ არა. ერთი ცხადია: სასამართლოს დამოუკიდებლობის მხრივ სერიოზული წინსვლა გვაქვს. მიმაჩნია, რომ წინასწარი პატიმრობის ფორმა ძალიან იშვიათად, ანუ მაშინ უნდა იყოს გამოყენებული, თუ საქმე განსაკუთრებულ შემთხვევასთან გვაქვს.
- სასამართლომ ბრალდების მხარის მტკიცებულებები საკმარისად არ სცნო, ადვოკატების თქმით, ამ ადამიანების ბრალეულობა არ იკვეთება. ამიტომ არსებობს შანსი, რომ თავდაცვის სამინისტროს ყოფილი მაღალჩინოსნები გამართლდნენ. ეს ხელისუფლების დამარცხება არ იქნება?
- ადვოკატები თავიანთი დაცვის ქვეშ მყოფთ ყოველთვის ამართლებენ, მაშინაც კი, როცა დანაშაული სახეზეა. “კაბელების საქმე” ჯერ დასრულებული არაა და როცა ფინალში გავა, დასკვნები მერე გავაკეთოთ. ორივე მხარეს აქვს თავისი არგუმენტები, ყველაფერი დაიდება და საზოგადოება შეაფასებს, ვინ მართალია და ვინ - მტყუანი. ისიც გაირკვევა, იქნება თუ არა ეს საქმე პოლიტიკური დაკვეთის საგანი.
- რამდენიმე დღის წინ, ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, თუ აუცილებლობა გახდება, პოლიტიკაში მხოლოდ მაშინ დავბრუნდებიო, ანუ უნდა ვივარაუდოთ, რომ ყოფილი პრემიერი დაბრუნებას აპირებს?
- ვერ გეტყვით. ისე, “რესპუბლიკური პარტიის” წევრები მისი პოლიტიკიდან წასვლის წინააღმდეგნი ვიყავით. არ გვინდოდა, რომ ბიძინა ივანიშვილი პრემიერ-მინისტრობიდან ასე ადრე გადამდგარიყო. გვინდა თუ არა, ეს მთავრობა მისი ფორმირებულია და კოალიციაც ხელისუფლებაში სწორედ მისი ხელმძღვანელობით მოვიდა. ამიტომ ის პოლიტიკურ პასუხისმგებლობას არ გაურბის - ბატონი ივანიშვილი ხელსუფლებაში არაა და პასუხისმგებლობა მაინც აკისრია. ამიტომ, ჯობია, მისი პოლიტიკაში ყოფნა რაღაც ფორმით ფორმალიზებული იყოს, თუმცა განაცხადა, ეს ძალიან უკიდურეს შემთხვევაში მოხდებაო, ანუ პოლიტიკაში დაბრუნების აუცილებლობას ჯერჯერობით თვითონ ვერ ხედავს.