როგორ აფასებს საქართველოს ხელისუფლება განვლილ 8 წელს და რა განწყობით შეხვდნენ ვარდების რევოლუციის იუბილეს, ამ კითხვით დავიწყეთ საუბარი პარლამენტის წევრ აკაკი ბობოხიძესთან და, რა თქმა უნდა, ბიძინა ივანიშვილით დავასრულეთ.

აკაკი ბობოხიძე:

- მიმაჩნია, რომ ეს წლები წარმატებულად განვვლეთ. შეიძლება ვიღაცას რაღაც მოსწონდეს ან არა, მაგრამ ფაქტია, რომ სახელმწიფო არ გვქონდა, დღეს კი გვაქვს.

სხვა პრობლემებს რომ თავი დავანებოთ, თქვენი მმართველობის წლებში ტერიტორიის მოზრდილი ნაწილი დაიკარგა.

- ეს ამ 8 წლის განმავლობაში არ მომხდარა. ეს პროცესი ბევრად ადრე დაიწყო. თანაც ტერიტორიები არ დაკარგულა, მათთვის ბრძოლა სახელმწიფოს არ შეუწყვეტია.

თუმცა 2008 წელს ამ ტერიტორიების დაკარგვა გაფორმდა.

- ტერიტორიების დაკარგვაზე ის ადამიანები გვიჩიჩინებენ, ვინც უშუალოდ იყო პასუხისმგებელი იმ პროცესებზე, რამაც თავის დროზე დაგვაკარგვინა.

ვის გულისხმობთ?

- ხელისუფლებას, რომელიც ქვეყანას ჩვენამდე მართავდა.

იმ ხელისუფლების ნაწილი დღევანდელი ხელისუფლების წევრიც იყო.

- ნაწილი მართლა იყო და იმ პროცესებზე პასუხისმგებლობაც ეკისრება. გავიხსენოთ, პოლიტიკოსების რა ნაწილი იყო ჩართული 1991–1993 წლებში განვითარებულ მოვლენებში და ვინ მოვიდნენ პოლიტიკაში 1995 წლის შემდეგ. შევარდნაძესთან ყოფნა არ ნიშნავს პასუხისმგებლობის მთლიანად აღებას იმაზე, რაც 1995 წლამდე ხდებოდა, მათ შორის – არც ჩემთვის. მაშინ ოპოზიციაში ვიყავი. მე და ჩემმა მეგობრებმა ვერ შევძელით ქვეყნისთვის აგვეცილებინა ის, რაც არ უნდა მომხდარიყო.

ბოლო პერიოდში, ვინც ხელისუფლება პირდაპირ დაადანაშაულა ომის პროვოცირებასა და გაღვივებაში, ივანიშვილი და ბურჯანაძე არიან.

- მაინტერესებს, ბატონი ბიძინა და ქალბატონი ნინო როგორ აფასებენ იმას, რომ საქართველოს ტერიტორიაზე მაშინ იყო სამშვიდობო ძალების იმდენი შენაერთი, რასაც რეგლამენტი არ ითვალისწინებდა? ნიშნავდა თუ არა ეს რუსეთის მხრიდან ომის დაწყებას? ან კიდევ ის, რომ რუსეთმა სარკინიგზო ჯარები ჩვენი თანხმობის გარეშე შემოიყვანა? ბურჯანაძისთვის ომი მას შემდეგ დაიწყო, რაც ის და მისი ქონება საომარი მოქმედებების საფრთხის ქვეშ აღმოჩნდნენ. აფხაზეთიდან დევნილებისთვის ან თამარაშენის მცხოვრებთათვის კი ომი 1991 წელს დაიწყო. ბურჯანაძისთვის და მოღალატე პოლიტიკოსებისთვის კი ომი მას შემდეგ დაიწყო, რაც გაჩნდა საშიშროება, რომ მოსკოვი თბილისს დაბომბავდა. ეს სიახლე არ არის.

გაგახსენებთ შევარდნაძის პოზიციას, თუ რატომ შეწყვიტა ბრძოლა აფხაზეთში, რატომ გამოვიტანეთ შეიარაღება. თურმე რუცკოი დაემუქრა, რომ თბილისს დაბომბავდა. ამ ლოგიკით, თურმე ყველგან შეიძლება ომი, ოღონდ თბილისს საფრთხე არ დაემუქროს.

ეს ის ხალხია, ვინც 8 წლის წინ თქვენ გვერდით იდგა. ვარდების რევოლუციის შემდეგ თანამებრძოლები გვარიანად შემოგეცალნენ.

- პარტია ცოცხალი მექანიზმია – ზოგი შემოდის, ზოგი გადის. ამისგან ტრაგედიას ვერ შევქმნით. განსხვავება სხვა რამეშია. როცა მე ქალბატონ ნინოსთან ვთანამშრომლობდი, ის საქართველოს რუსეთთან ურთიერთობაში არ ადანაშაულებდა. სანამ ვინმე გადაწყვეტს ბურჯანაძესთან, ნოღაიდელთან ან ივანიშვილთან თანამშრომლობას, ამ ხალხის უწინდელი პოზიციები კარგად გაიხსენოს. 2003 წელს არ შეიძლებოდა მცოდნოდა, ეს ადამიანები მომავალში რას იზამდნენ, თუმცა შეიძლება რაღაცის მოლოდინი მქონოდა.

ირაკლი ალასანიას განცხადებებს ვუკვირდები. მაქსიმალურად ცდილობს, არ დაეთანხმოს ბიძინა ივანიშვილს შეფასებაში, რომ ომი საქართველომ დაიწყო, თუმცა ამას ღიად არ ამბობს იმიტომ, რომ ასეთ შემთხვევაში ივანიშვილთან ურთიერთობის გადახედვა მოუწევს, რაც არ აწყობს. მათ ივანიშვილის პოლიტიკური გემოვნება და შესაძლებლობები კი არ აინტერესებთ, არამედ მისი ფინანსები, რითიც პოლიტიკური ზრახვების შესრულებას ცდილობენ.

არ ვიცი, უნდა გაგახსენოთ თუ ისედაც გახსოვთ, რომ ბიძინა ივანიშვილი ის კაცია, ვინც ვარდების რევოლუციის დროს ნაციონალურ მოძრაობას აფინანსებდა, თქვენი ხელისუფლების წევრებს დიდხანს სოლიდურ ხელფასებს უხდიდა, მთავრობა მისი ფულით განხორციელებულ პროექტებს ხსნიდა და პრეზიდენტი ამით ქულებს იწერდა.

- მერე რა? ძალიან კარგი, თუ ამას აკეთებდა, მაგრამ რადგან ასე იქცეოდა, ახლა პრორუსულ ორიენტაციაზე გადასვლის ხიფათი არ უნდა დავინახოთ?! მეტსაც გეტყვით. ალბათ ნანახი გაქვთ ფილმი "გაზაფხულის ჩვიდმეტი გაელვება". როგორ ფიქრობთ, შტირლიცი არ იღებდა მონაწილეობას გერმანიის საქმიანობაში? ისე შეძლო გესტაპოში დაწინაურება?

უფრო ზუსტად?

- არ ვიცი, როდის გადაწყდა, რომ ივანიშვილი საქართველოში გავლენის აგენტი უნდა ყოფილიყო. ვფიქრობ, რუსეთის მხრიდან სამი მიდგომა იყო: ერთი – მოკლევადიანი და იაფი, ეს იყო იგორ გიორგაძე, მეორე – შედარებით გრძელვადიანი და ნაკლებად ხარჯიანი, ბადრი პატარკაციშვილი და მესამე – გრძელვადიანი და დიდხარჯიანი, ივანიშვილი. პირველმა ვერ გაამართლა, აამუშავეს მეორე, მეორემაც ვერ გაამართლა და რუსეთს მოუწია გრძელვადიანი გეგმის, ანუ დიდი ხარჯის გაწევა საქართველოში. როგორც ჩანს, ჩათვალა, რომ დროა, საქართველოს წინააღმდეგ ბოლო ტყვია გამოიყენოს, მაგრამ იმედი მაქვს, საქართველოს მოსახლეობა არ დაუშვებს, საქართველომ პოლიტიკური ორიენტაცია შეიცვალოს.

ივანიშვილის გვერდით დგანან პროამერიკული ორიენტაციის რესპუბლიკელები და ირაკლი ალასანია.

- 1991–1995 წლებში რესპუბლიკური პარტიის წევრი ვიყავი. კარგად მახსოვს ჩვენი დამოკიდებულება, როცა ზვიად გამსახურდიას ხელისუფლების დროს პარლამენტში რუსული "ბეტეერები" შევარდა. ომი რომ დაიწყო, არავინ გავგიჟებულვართ იმის გამო, თუ ვინ მონაწილეობდა რეალურად სამოქალაქო დაპირისპირებაში. მთავარი იყო, დაგვემარცხებინა მოწინააღმდეგე, იმ შემთხვევაში – ზვიად გამსახურდია. რესპუბლიკელებმა თუ ერთხელ დაუშვეს კომპრომისი პოლიტიკურ ორიენტაციასა და პარტნიორებზე, რატომ გამოვრიცხო, რომ იმავეს არ გაიმეორებენ? გაიხსენეთ ბურჯანაძის და სუბარის განცხადებები, რომ ალასანიას შეხვედრა ლავროვთან სულაც არ იყო შემთხვევითი. ამიტომ ვერაფერს ვხედავ გასაკვირს იმაში, რომ ბიძინა ივანიშვილთან ეს ხალხი აღმოჩნდა. დღეს პრორუსული დროშით საქართველოში გამარჯვების მოპოვება შეუძლებელია და, ბუნებრივია, ყველა ეცდება, ე.წ. პროდასავლური დროშა ააფრიალოს. მიუხედავად ამისა, ბიძინა ივანიშვილმა საქართველო–რუსეთის ომთან დაკავშირებით ვერ მისცა თავს უფლება, პროდასავლური ყოფილიყო. რუსული პოზიცია პირდაპირ გაახმოვანა.

მან ტალიავინის კომისიის დასკვნა მოიშველია.

- ამ დასკვნით აპელირება ძალიან უადგილო იყო.

ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, თითქოს ნაცმოძრაობა დამფრთხალია.

- დაფრთხობის ნიშნებს ვერ ვხედავ, მაგრამ არ იყო ფრთხილად, როცა საქმე გაქვს 5 მილიარდთან და რუსულ იმპერიასთან, რომელიც მზადაა, ქვეყანაში სიტუაცია ყველანაირი მეთოდით არიოს, მაშინ გამოდის, რომ სულელი ხარ. იმ ხალხს, ვინც ამბობს, ბიძინამ სამების ტაძარი აგვიშენაო, ვეკითხები, რატომ არ მიიყვანა ბიძინამ ბოლომდე და არ დააფინანსა სამების მოხატვა? ჩათვალა, რომ ეკლესიას მისი კუთვნილი მისცა? თუნდაც 70 ან 100 მილიონი?

რატომ?

- როგორც ვიცი, საქმე მოხატვაზე რომ მიდგა, ეკლესიას უთხრა, საკმარისი მოგეცით და ამით დაკმაყოფილდითო. მაინტერესებს, რატომ არ იყო ბიძინა ივანიშვილი წმინდა გიორგის ორდენის გადაცემაზე პატრიარქთან პირადად მისული? რამდენადაც ვიცი, პატრიარქმა ორჯერ თუ სამჯერ სთხოვა შეხვედრა. ბიძინამ კი საჭიროდ არ ჩათვალა, მისულიყო. შეიძლება იმის გამო, რომ გარეთ გამოსვლას ერიდება, მაგრამ მაშინ როგორ აპირებს პოლიტიკაში მონაწილეობას, დახურული სივრციდან? ან შეიძლება იმიტომ არ მივიდა, რომ, როგორც, თვითონ ამბობს, ათეისტია და ღმერთი არ სწამს.

ამ რამდენიმე დღის წინ პატრიარქთან ხომ მივიდა.

- მუხლზე დაჩოქებასა და ხელზე მთხვევის გარდა, მე ვერაფერს ვხედავ.

სამების ამშენებელი კაცის ურწმუნოებაზე ლაპარაკი გადამეტებული ხომ არ არის?

- თვითონ თქვა, რომ არ სწამს სიკვდილის შემდეგ სიცოცხლის და ავტომატურად – ღმერთის. ძალიან საინტერესოა მისი განცხადებაც, რომ საქართველოში ინვესტიციების განხორციელებას მომავალშიც არ აპირებს და ხალხთან ურთიერთობა მხოლოდ ქველმოქმედებით ექნება. ანუ მუდმივად დამოკიდებული უნდა ვიყოთ მის კეთილგანწყობაზე. მაშინვე ძალიან მიკვირდა, როცა უზარმაზარ ფულს ხარჯავდა ქველმოქმედებაში და არაფერს აკეთებდა, რომ თუნდაც ერთი ქართული პროდუქცია მსოფლიო ბრენდი გამხდარიყო. იქნებ ჯობდა, საჩხერლებს ბიძინას დახმარება კი არა, მის მიერ შექმნილი სამუშაო ადგილები მიეღოთ?

ივანიშვილის ირგვლივ საზოგადოების დიდი ნაწილია დარაზმული. ეს რისი მთქმელია თქვენთვის?

- დაირაზმა ე.წ. ინტელიგენცია. იგივე ხალხი ზვიად გამსახურდიას წინააღმდეგაც ასევე იყო დარაზმული დემოკრატიის ლოზუნგით, მაგრამ როგორც კი შევარდნაძე მოვიდა ხელისუფლებაში, ეს ღირებულება დაავიწყდათ. ივანიშვილის გვერდით დღესაც იმავე ლოზუნგით ირაზმებიან, ოღონდ ახლა უკვე სააკაშვილის წინააღმდეგ. მათთვის დემოკრატია საბაბია და არა – მიზეზი. ისინი ზვიად გამსახურდიას იმიტომ დაუპირისპირდნენ, რომ მათ იგნორირება გაუკეთა და პრივილეგიები ჩამოართვა. ახლაც იგივე ხდება. ამბობენ, შიმშილით დავიხოცებოდით, ბიძინა ივანიშვილი რომ არ ყოფილიყოო. მაინტერესებს, შევარდნაძის დროს რომ არ ეხმარებოდათ ივანიშვილი და ბევრად ნაკლებ ხელფასს იღებდნენ, მაშინ რითი არსებობდნენ?

რითი?

- შევარდნაძისგან მიცემული რაღაც ბიზნესწილებით, მათთვის არაფორმალურად გადაგდებული საარსებო საშუალებებით და პრივილეგიების ბოროტად გამოყენებით. მათი ერთი ზარით ნებისმიერ დამნაშავეს ციხიდან უშვებდნენ. ამ პრივილეგიების დაკარგვას დღემდე მისტირიან.

უბრალო ხალხიც რომ უყურებს ივანიშვილს იმედით?

- ივანიშვილი დღემდე ლეგენდა იყო და ხალხი ამის გავლენის ქვეშაა. ლეგენდის ტყვეობიდან თანდათან გამოვლენ და დაინახავენ ადამიანს, რომელსაც პოლიტიკაში არაფერი ესაქმება.