მეგობრობს თუ არა ალასანიასთან, მარგველაშვილსა და ივანიშვილთან, რა შემთხვევაში მოაწყობს ქართულ ,,მაიდანს' და ნაციონალების რა შეცდომებს აღიარებს უშიშროების საბჭოს ყოფილი მდივანი
ნაციონალური მოძრაობის ერთ-ერთი იდეოლოგი, უშიშროების საბჭოს ყოფილი მდივანი, წლებია, ქართულ პრესას უნდობლობას უცხადებს. დღეს გიგა ბოკერია ,,ვერსიის' რესპონდენტია და ალასანია-მარგველაშვილთან მეგობრობაზე, ბიძინა ივანიშვილსა და ,,ქართულ ოცნებაზე', რუსულ საფრთხეებზე, ქართულ მაიდანსა და 15 ნოემბრის აქციაზე ექსკლუზიურად საუბრობს.
- ექსმინისტრ ალასანიას განცხადების შეფასებით დავიწყოთ - საქართველოს საგარეო კურსს მართლა საფრთხე ემუქრება, თუ ეს ფინანსური თემის პოლიტიკურ ჭრილში გადატანის მცდელობა იყო?
- ჩემთვის და საზოგადოებისთვის აქ მთავარი საკითხი ისაა, რაც ალასანიამ მხოლოდ მაშინ დაინახა, როცა ეს მის გუნდს პირადად შეეხო: ბიძინა ივანიშვილი დავალებას აძლევს პროკურატურას მისთვის არასასურველი ადამიანის დაჭერაზე. ამჯერად, ასეთი ალასანიაა. როცა პროკურატურა ასეა მიბმული დე ფაქტო ეჭვიან ხელისუფალზე, აი, ესაა მთავარი პრობლემა. ამჯერად, მათი სამიზნე მათივე თანაგუნდელი გახდა, რომელიც საერთაშორისო ასპარეზზე, ჩემი აზრით, აბსოლუტურად უპრინციპოდ, იცავდა ,,ქართული ოცნების' იმიჯს. თუმცა ბიძინა ივანიშვილი მასზე თავიდანვე ეჭვიანობდა: საკმაოდ დამამცირებელი ფორმით საჯაროდ ლანძღავდა, პოლიტიკურად თავს ესხმოდა.
- ეს ეჭვები იმითაა განპირობებული, რომ ,,ოცნებას' თქვენ და ალასანია დღემდე კარგი მეგობრები ჰგონიხართ და ამას ხშირად აძახებდნენ კიდეც?..
- დიახ, სწორედ ეს ბრალდებაც, რაც ბოლოს ბატონი ღარიბაშვილისგან გაისმა, ამ დიდი პრობლემის ნაწილია. ეს არის შეთქმულების თეორიებისკენ მიდრეკილება და ეჭვიანობა. ალასანია მრავალი წელია, ჩვენი ოპონენტია.
- ვიდრე ოპონენტი გახდებოდა, პარტნიორი იყო.
- მანამდე ელჩი იყო და სხვათა შორის, მისი ელჩობის შესახებ შეფასებებიც გადაჭარბებულია. პერსონალური მეგობრები არასოდეს ვყოფილვართ. ჩემი ახლო და პერსონალური მეგობარი, დიდი ხნის წინ პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი იყო. ეს ყველასთვის ცნობილია, მაგრამ ბატონ ირაკლისთან არასდროს ვმეგობრობდი, თუმცა ამას დამამცირებელი ტონით არ ვამბობ.
- აბა, საიდან ეს ჭორები?
- აბა, რა გითხრათ, შეთქმულების თეორიის ავტორის თავში რა როგორ მოიხარშება, ამის ანალიზი არასერიოზულია. ირაკლი ალასანიაც ამ რეჟიმის შელამაზებით იყო დაკავებული. ჩემთვის გაუგებარი იყო, რატომ შეხვდა ივანიშვილს და ამ ყველაფრის შემდეგ, რატომ განაცხადა, ვერ გეტყვით, რაზე ვისაუბრეთო. რაც შეეხება კურსის შეცვლის საფრთხეს - კურსს ივანიშვილი, პირველ რიგში, იმით ემუქრება, რომ ქართულ დემოკრატიას უთხრის ძირს. ამ პოლიტიკის თანამონაწილე იყო ყველა, მათ შორის ალასანიაც, ივანიშვილის მეთაურობით. მიზანი კი - საქართველოს, როგორც დაპირისპირების საგნის გაქრობაა. მათ საჯარო გამოსვლებს რომ გადავხედოთ, ვთქვათ, მიუნჰენის კონფერენციას, ანგელა მერკელთან შეხვედრას, ,,ბიბისი'- სთვის მიცემულ ინტერვიუს, განგაშის ატეხვისა და საერთაშორისო საზოგადოების მობილიზების ნიშანწყალიც არსად ჩანს. პირიქით, ვუშვებთ გზავნილს, რომ რუსეთთან ურთიერთობა დავალაგეთ და ოქროს შუალედი ვიპოვეთ.
- ,,ოცნებას' ასეთი არგუმენტი აქვს - როცა დიპლომატიაში წინ ვერ მიდიხარ, ურთიერთობა ადგილზე უნდა გაყინო.
- ეს, უკეთეს შემთხვევაში, გულუბრყვილო, უარეს შემთხვევაში კი მავნებლური პოზიციაა. ბიძინა ივანიშვილის სიტყვებიც გავიხსენოთ: სომხეთი რუსეთთან და ევროპასთან ურთიერთობის ბალანსის კარგი მაგალითიაო, ასევე, ევროკავშირი და ნატო მოკლევადიანად, ჩვენი ამოცანაა, გრძელვადიანად - ვინ იცისო. მან თქვა, რომ სწავლობს ევრაზიულ კავშირს. ამ პოლიტიკაში თავის წვლილი ირაკლი ღარიბაშვილმაც შეიტანა. მან ერთ-ერთ საგარეო გამოსვლაში უკრაინას თვითკმაყოფილი ტონით მოუწოდა, რუსეთთან დიალოგის ენა იპოვეთო და ამით დაკარგა შანსი, მსოფლიოს საქართველო- უკრაინის პრობლემები ერთ კონტექსტში განეხილა. ალბათ, არ ესმით, რომ ჩვენს ნაცვლად, მსოფლიოში არავინ იბრძოლებს. პარტნიორებს ჩვენ თუ არ შევაწუხებთ, ჩვენთვის თავს არავის შეიწუხებს! გაუაზრებელი პოლიტიკის ნაწილი იყო რუსეთის ჯაშუშების ამნისტირებაც.
- როგორც მახსოვს, ერთ-ერთი ,,ჯაშუში' სოციალურად დაუცველიც კი იყო, რომელიც ამტკიცებდა, რომ ნაციონალებმა ფული გადაუხადეს, რათა ეთქვა, ჯაშუში ვარო.
- ეს მითებია. ჯერ საქმეები სერიოზულად შეესწავლა ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტს და ისე გამოეშვა ეს ხალხი. ვიცი, ამ ჯაშუშების გათავისუფლების საკითხს მუდმივად სვამდა რუსული მხარე. ამ დროს, ხელისუფლებამ ჩვენი ხალხი დაივიწყა. ისინი, ვინც რუსეთში ცრუ ჯაშუშობის ბრალდებითაა დაჭერილი - თუ რუს ჯაშუშებს უშვებდნენ, ქართველ პატიმრებში მაინც გაეცვალათ. ამის ახსნა ,,ოცნებისთვის' ჯერ კიდევ მაშინ ვცადეთ, როცა უშიშროების საბჭოს მდივანი ვიყავი, სააკაშვილი კი - პრეზიდენტი. არასაჯაროდაც ვცადეთ, მაგრამ არ გამოვიდა. სწორედ ბატონი ალასანია იყო იმ ჯგუფში, რომელმაც ასეთი პოლიტიკით საქართველოს დიდი ზიანი მიაყენა. ასე რომ, ჩვენ პარტნიორები კი არა, ოპონენტები ვართ. საერთოდ, ეს საკითხები მესამე და მეათეხარისხოვნად მიმაჩნია. თუმცა, რაკი ეს თემა გაინტერესებთ, ალასანია ჩემთვის კონკურენტია, ერთ-ერთი პოლიტიკური ძალის ლიდერი, რომელიც ჯერჯერობით, ივანიშვილის გავლენიდან ისევ არ გამოსულა. ჯერ მისი გუნდი კარგად უნდა ჩამოყალიბდეს საგარეო და საშინაო პოლიტიკის მიმართულებებზე, თუმცა სხვა ნებისმიერ პარტიაზეც იგივეს თქმა შემიძლია.
- პრეზიდენტსა და უშიშროების საბჭოზე ვისაუბროთ. თუ სწორად მესმის, საბჭო ორად გაიყო და მისი მართვის ფუნქცია პრემიერმაც აიღო. ახალ კონსტიტუციაში მსგავსი აუცილებლობის შესახებ წერია?
- ე.წ. ორხელისუფლებიანობის პერიოდში აბსოლუტურად გაუაზრებელი თავდასხმები განხორციელდა უშიშრობის საბჭოს ინსტიტუტზე. ,,ოცნების' ინიციატივით, საბჭოს სხდომა კატეგორიულად არ ტარდებოდა. მე პირადად, საბჭოს სხდომის მოწვევას, საჯარო სპეკულაციების გარეშე, დიდხანს ვცდილობდი. მაინც ატყდა ხმაური, სხდომები დაინიშნა, მაგრამ პრემიერი, სხვადასხვა მიზეზით, არც ერთ მათგანს არ დაესწრო. ამის მერე გიორგი მარგველაშვილი აირჩიეს. უფრო სწორად, იგი ივანიშვილმა შეარჩია და ხალხსაც აარჩევინა. ცოტა ხანში ივანიშვილმა მოქალაქეების არჩევანს შეურაცხყოფა მიაყენა და პრეზიდენტზე განაცხადა, ასეთი შეცდომა ცხოვრებაში არ მომსვლიაო. შემდეგ, ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური ყმების გუნდმა ახალი დავალება მიიღო და პრეზიდენტის ინსტიტუტის შევიწროებაც დაიწყო - ჩაუშალეს ვიზიტები, დაბლოკეს საგარეო ფრონტზე, მის გამოსვლას პარლამენტში მთავრობის არც ერთი წევრი არ დასწრებია, მათ შორის, არც ალასანია. ,,ქართულმა ოცნებამ' პროტესტი პერსონას კი არა, მთლიანად პრეზიდენტის ინსტიტუტს გამოუცხადა.
- ისე, ალასანიასთან მეგობრობა გბრალდებოდათ - მოხსნეს, მარგველაშვილთან მეგობრობდით, ავიწროებენ. კიდევ ვისთან მეგობრობთ კოალიციაში?
- ბიძინა ივანიშვილია ჩემი დიდი ხნის მეგობარი... ვხუმრობ, ცხადია. ვფიქრობ, აქ საქმე პერსონებში არ უნდა იყოს. მე და ბატონი გიორგი დიდი ხანია აღარ ვმეგობრობთ და ამის მიზეზები ჩვენს შორის დარჩება. ეს კოალიციაში და ნინო ბურჯანაძესთან მისვლამდე ბევრად ადრე იყო.
- პრეზიდენტის საპასუხო ნაბიჯებს როგორ აფასებთ - ვეტოს უფლების გამოყენება უმრავლესობის წინააღმდეგ, განცხადება, რომ ქვეყანა კულუარებიდან იმართება და ა.შ.
- იმის ნაცვლად, ამ გუნდს ქვეყანა წინ წაეყვანა, შიდაომები ჰქონდათ ერთმანეთში. ამ კონფლიქტში თავდასხმის ობიექტი სწორედ მარგველაშვილი იყო. დანარჩენს რაც შეეხება, თავს შევიკავებ პოლიტიკური მარჩიელობისგან.
- უშიშროების საბჭოს ორად გაყოფა რა საფრთხეებს შეიცავს?
- რიგ ქვეყნებში, უშიშროების საბჭო პრემიერის დაქვემდებარებარებაშია და შესაბამისად, იქ საპრეზიდენტო ინსტიტუტი არ არსებობს. მაგალითად, დიდ ბრიტანეთში. პოლონეთში კი ჩვენი მსგავსი მოდელია, სადაც უშიშროების საბჭო პრეზიდენტს ექვემდებარება. ვერც ის გაიგო ჩვენმა ხელისუფლებამ, რომ უშიშროების საბჭოს პრეზიდენტისთვის დაქვემდებარება არ ნიშნავს, პრემიერმა გადაწყვეტილებები ვერ მიიღოს. უშიშროების საბჭო არის ინსტიტუტი კოორდინირებისთვის, ეს როლი კი სწორედ პრეზიდენტს აქვს. იმის გამო, რომ ბიძინა ივანიშვილმა ყოფილი ფავორიტი აითვალწუნა და ღარიბაშვილს მისი მაქსიმალურად შევიწროება დაავალა, პრემიერმა ეს ინსტიტუტიც დააკნინა და მას პარალელური სტრუქტურა შეუქმნა, უსაფრთხოების საბჭოს სახით. ეს ანტისახელმწიფოებრივი მიდგომაა! თავისთავად ის ფაქტი, რომ ამ ორ სტრუქტურას შორის რეალური კოორდინირება არ იქნება, უკვე საფრთხისშემცველია. როცა რუსეთისგან აგრესიის ახალი ტალღა მოდის, აფხაზეთის ფორმალური ანექსია იწყება და ჩრდილოელი მეზობლის მიზეზით, რეგიონშიც უამრავი პრობლემაა, საქართველოს ხელისუფლების დღის წესრიგში სხვა თემები დგას: ან ოპონენტების, ან ერთმანეთის შევიწროება და მერე ამაზე, ქვეყანაში თუ მის გარეთ, შავი პიარის აგორება! ამ დროს, საქართველო ნარკომანივით დამოკიდებული ხდება რუსულ ექსპორტზე. ეს კი ის ნარკოტიკია, რაც ერთხელ უკვე დავამარცხეთ. ხელისუფლების პასუხისმგებლობა სწორედ ისაა, გათვალოს საფრთხე, რომ ეს ექსპორტი, ნებისმიერ დროს, შეიძლება ჩვენზე ზემოქმედების ბერკეტად გამოიყენონ.
- კი მაგრამ ახლა, რუსულ ბაზარზე ჩვენი პროდუქციის ის რაოდენობა არ გადის, რომ ამ ბაზრის ჩაკეტვა ზემოქმედების ბერკეტად მივიჩნიოთ.
- როცა სათავეში ასეთი სუსტი გუნდია, მაშინ ეს ნამდვილად შეიძლება იყოს ბერკეტი ზემოქმედებისთვის. არსებობს მოლდოვას მაგალითი, რომელსაც ბაზარი ხან გაუხსნეს, ხან ჩაუკეტეს, ხელისუფლება კი იგივე მახეში ფეხს ხელახლა დგამს. ამ ხელისუფლების განაჩენი გამოტანილია - ხალხმა რაც შეიძლება მალე, დემოკრატიული არჩევნების გზით ამ ძალას უნდა უთხრას ნახვამდის! ჩვენ კი არათუ პარლამენტში ხელახლა შესვლას, არამედ ,,ქართული ოცნების' დამარცხებას ვაპირებთ. თუმცა იმის ილუზია არც ჩვენ და არც არავის უნდა ჰქონდეს, რომ რომელიმე ძალა იმხელა მანდატს მიიღებს, რაც ნაციონალურმა მოძრაობამ მიიღო 2003 წელს. საქართველოში ისე აღარასდროს მოხდება, ხელისუფლებაში ამხელა წილი მარტო ერთმა გუნდმა მიიღოს.
- ნაციონალური მოძრაობა დღეს რეალურ საფრთხედაა წარმოჩენილი: მაიდანი, აქციები, დაანონსებული რევოლუცია... არ ფიქრობთ, ამ ისტერიკული ფონის შექმნის საბაბს ხშირად თავად იძლევდით?
- ეს ფონიც საკმაოდ დამთრგუნველია. მსგავსი მითები კი ისეთი დიქტატორული რეჟიმისთვის, როგორიც ივანიშვილმა შექმნა, ტიპურია. უკვე 2 წელია გვესმის, რომ არსებობს საფრთხე ნაციონალების მხრიდან და ეს საფრთხე უნდა განეიტრალდეს. ჩვენ არანაირ ფონს არ ვქმნით ჩვენი განცხადებებით. პირიქით, ეს მათი განცხადებებია ძალადობის წამახალისებელი და აგრესიული. დამადლებითა და ნიშნისმოგებით არ ვამბობ, მაგრამ 2 წლის წინ ხელისუფლება მშვიდობიანად გადავეცით ყველაზე მწვავე ოპონენტს, ბიძინა ივანიშვილს. ჩვენი მოწოდებები და რიტორიკა კი არც მაშინ და არც ამ ორი წლის განმავლობაში კონსტიტუციის ფარგლებსგარეთ არასოდეს გასულა.
- ეს ბუმერანგის პრინციპია - ზუსტად ასე ქმნიდით მტრის ხატს თქვენი ყველა ოპონენტისგან და მათ რუსეთუმეებს უწოდებდით.
- ვერ დაგეთანხმებით. რუსეთი ,,ბუა' მე კი არ მგონია, რეალური საფრთხეა.
- ,,ზილების რევოლუცია' და ბურჯანაძის აქციებიც რეალური საფრთხე იყო?
- ქალბატონი ბურჯანაძე ერთ-ერთი პირველი იყო, ვინც ღიად, ყოველგვარი შეთქმულების თეორიების გარეშე, ამ თემას ტაბუ ახსნა, პუტინს ჩვენი ქვეყნისთვის ყველაზე კრიზისულ მომენტში, 2009 წელს ეახლა და პოსტსამხედრო აგრესიის კამპანია დაიწყო.
- თქვენ რუსეთუმეს ერთნაირად უწოდებდით ბურჯანაძეს, სახალხო კრების წევრებს, კობა დავითაშვილს, კახა კუკავას, ზვიად ძიძიგურს და სხვებს. თუმცა ალასანია ლავროვს ისე შეხვდა, მისკენ თითი არ გაგიშვერიათ. რატომ?
- სწორედ დეტალებშია ეშმაკი... ქალბატონი ბურჯანაძისგან მკაფიო გზავნილებს ვიღებდით: საქართველო ნატო- სა და ევროკავშირისკენ ვერ წავა და არსებულ რეალობას უნდა შეეგუოსო. გარდა ამისა, წლები, მთელი ოპოზიციური სპექტრი გაიძახოდა, ხელისუფლება დავამთავროთო, თუმცა ჩვენ ლიდერები არასოდეს დაგვიპატიმრებია. ჩვენმა ხელისუფლებამ დიდი გარდაქმნები დაიწყო, გვქონდა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ჩავარდნაც, მაგრამ ამასაც თავის მიზეზები აქვს.
- რა იყო ეს ჩავარდნები, რას მიიჩნევთ თქვენს შეცდომებად?
- ჩვენ ზედმეტად ძლიერი აღმასრულებელი ხელისუფლება გვყავდა, როგორიც, რაღაც ეტაპზე, დიდი რეფორმების გასატარებლად, საჭიროა. თუმცა, სამწუხაროდ, ამ ძალის დაბალანსება ვერ შევძელით. ჩვენ არ გვქონდა კონტროლის საკმარისი მექანიზმები, ხელისუფლების შიგნით არ მიდიოდა საკმარისი დისკუსია, რამაც სხვადასხვა სფეროებში პრობლემები შექმნა. დიდ მანდატს დიდი ძალაუფლებაც მოაქვს ხოლმე, რაც, რაღაც მომენტში, უკონტროლო გახდა და დიახ, ეს ჩვენი შეცდომაა.
- ქვეყნის პოლიტიკას ბოლო წლებში ძალოვანი სტრუქტურები რომ მართავდნენ და პატრული ,,მიშას' გაიძახოდა, ეს შეცდომა არ იყო?
- ეფექტური და რეალური ძალოვანი სტრუქტურები საერთოდ ვარდების რევოლუციის შემდეგ შეიქმნა. იქამდე ანგარიშვალდებული ძალოვანი სისტემა საერთოდ არ არსებობდა. თუმცა ამ ძალოვანი სისტემის ინსტიტუციური შემაკავებელი, საპირწონე არ არსებობდა და სწორედ ამის ბრალი იყო ისიც, რომ პატრული კონკრეტულ სახელს ყვიროდა. საუბარია 6 მაისის აქციაზე, როცა შსს-ს შენობაში ,,უცნობი' შეიჭრა, თუმცა მაშინ იგი საერთოდ დასაჭერი იყო, ამის პარალელურად, როცა პირდაპირ გრუ-ს სპეცნაზის შემოყვანაზე ქალბატონი ბურჯანაძე საუბრობდა, არც ის ჩამჯდარა ციხეში.
- სამაგიეროდ, იჭერდით და არბევდით უდანაშაულო ბავშვებს, რომელთაც ხელში დროშის ტარები გაუაზრებლად დააჭერინეს. თუ ნინო ბურჯანაძეს საქართველოში გრუ მართლა შემოჰყავდა, რატომ პირდაპირ არ დაიჭირეთ?
- ძალიან დიდი რისკია, როცა ხელისუფლება წითელ ხაზს გადადის და ციხეში პოლიტიკურ ლიდერებს სვამს. ეს წითელი ხაზი ჩვენი ხელისუფლების დროს არსებობდა. ეს შეიძლება საკამათო მიდგომა იყოს, მაგრამ ახალგაზრდა დემოკრატიისთვის სწორია. ,,ქართულმა ოცნებამ' კი ეს ხაზი წაშალა, თანაც ლეგიტიმური მიზეზების გარეშე.
- რას აპირებთ 15 ნოემბერს და შეიძლება თუ არა ეს დღე დაჭერების ლეგიტიმურ მიზეზად იქცეს?
- 15 ნოემბერს იქნება ერთდღიანი, მშვიდობიანი აქცია, ძალიან მკაცრი გზავნილით რუსეთისა და ივანიშვილის გუნდის წინააღმდეგ, რადგან ეს ორი, სამწუხაროდ, ურთიერთკავშირშია. ჩვენი მიზანია ხმა, ერთი მხრივ, საერთაშორისო თანამეგობრობას მივაწვდინოთ და ვუთხრათ, რომ საქართველოს ანექსიას არასდროს შევეგუებით და მეორე მხრივ, გავაფრთხილოთ ივანიშვილის უმაქნისი და მავნებელი გუნდი, რომელიც თავისი მოქმედებებით ამ საფრთხეების გაძლიერებას უწყობს ხელს!
- აბა, რა ბორბლების შეგროვებასა და ქართულ მაიდანზეა საუბარი. ვის დავუჯეროთ, თქვენ თუ ხელისუფლებას, რომელიც საწინააღმდეგოს ამტკიცებს?
- ეს აბსურდია, მაგრამ ფსიქოლოგიური ახსნა მაინც აქვს - ე.ი. ხელისუფლებაში გვყავს გუნდი, რომელიც საკუთარ თავს იანუკოვიჩის რეჟიმთან აიგივებს და არა მაიდანთან. ბიძინა ივანიშვილის ნაბიჯები იანუკოვიჩის ნაბიჯებს ემსგავსება. ჩვენი ამოცანა კი სწორედ ისაა, ქვეყანაში მაიდნის მსგავსი მოვლენები არ განვითარდეს. თუმცა უკრაინაში პროცესები კონსტიტუციისმიღმა სწორედ ხელისუფლებამ გაიყვანა - იანუკოვიჩმა უკრაინის სუვერენიტეტს უღალატა და შემდეგ ხალხი დახოცა.
- მერე, რა საერთოს ხედავთ ჩვენს ხელისუფლებასთან?
- აქ საუბარია საფრთხეზე, რაც ამ ცუდი პროცესის დასაწყისს ჰგავს და რასაც დღეს ოპონენტების დევნის, გაუგებარი საგარეო განცხადებების ფორმა აქვს. ქვეყნის პროდასავლური პოლიტიკური ნაწილის ამოცანა კი ისაა, საქმე აქამდე არ მივიდეს. თუ ბიძინა ივანიშვილი ქვეყნის სუვერენიტეტს ღიად უღალატებს და იმას გააკეთებს, რაც იანუკოვიჩმა გააკეთა, ანუ ვთქვათ, ევრაზიის კავშირში შევა, მაშინ დაივიწყეთ ოპოზიციაცა და პარტიული სტრუქტურებიც - უკან საქართველოს მოსახლეობა არ დაიხევს!