ჟურნალისტი დავით პაიჭაძე მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტებმა პოლიტიკური კლასი უნდა გადააჩვიონ მათ აღქმას მომსახურე პერსონალად.

როგორ შეაფასებთ ჟურნალისტების მიმართ ხელისუფლებისა და ოპოზიციის მიერ გამოვლენილ დამოკიდებულებას? ვგულისხმობ სირცხვილის დერეფნებს, ასევე, გავრცელებულ ინფორმაციას იმის შესახებ, რომ სახელისუფლო ტელევიზიების საინფორმაციო გადაცემები ცალკეულ მაღალჩინოსანთა მხრიდან მითითებებსა და სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევას განიცდის.

- ხელისუფლებისა და ოპოზიციის დამოკიდებულებას ერთმანეთისგან გავმიჯნავდი. ამ ყბადაღებულ სირცხვილის დერეფნებს ხელისუფლება არ აწყობს. საერთოდ კი, მიმაჩნია, რომ ჟურნალისტებმა პოლიტიკური კლასი უნდა გადააჩვიონ მათ აღქმას მომსახურე პერსონალად. ასევე ვერ მივიღებ უპირობოდ ეპითეტს თქვენი მხრიდან „სახელისუფლო ტელევიზიები". ამ ლოგიკით, „მაესტრო" და „კავკასია" საოპოზიციო ტელევიზიებია? არ შემისწავლია მაღალჩინოსანთა ჩარევა–მითითებები სარედაქციო პოლიტიკაში. თუ ცენზურაზე ვლაპარაკობთ, პრობლემა შეიძლება იყოს არა იმდენად მაღალჩინოსანთა, არამედ რედაქტორებისა და პროდიუსერების მხრიდან განხორციელებული ცენზურა. ისიც გაითვალისწინეთ, რომ მედია დემოკრატიის განვითარებას უნდა ეხმარებოდეს, მაგრამ თავად სულაც არ არის დემოკრატიული სტრუქტურა. ყველა ქვეყნის მედია–საშუალებების მართვაში გარდაუვალია ძლიერი ავტორიტარული ელემენტები სტრუქტურის შიგნით.

თუ ჟურნალისტი სამსახურის დაკარგვის ან სხვა ინტერესის გამო ამახინჯებს ფაქტებს, საზოგადოებამ რა სახით უნდა გამოხატოს რეაქცია?

- საზოგადოებას აკლია მედია-წიგნიერება. მოქალაქეებს არ აქვთ მკაფიო მოთხოვნები მედიისადმი, მათ არ იციან, რა კრიტერიუმები მიუყენონ მედიის პროდუქციას. ჩვენში ჯერ არ არსებობს მედია-კრიტიკა და მედია-მეცნიერება. სკოლაში მოსწავლეთა სამოქალაქო განათლება უნდა მოიცავდეს მედია-წიგნიერების საფუძვლებსაც ანუ ადამიანებს ბავშვობიდან უნდა ვასწავლიდეთ, რა არის მედია, რა ფუნქციები აქვს, რას შეიძლება ელოდო და რა მოითხოვო მისგან. სანამ ეს ცოდნა საზოგადოების დიდ ნაწილს არ ექნება, არის ალბათობა, რომ მოქალაქეები დარჩნენ მანიპულირების უკრიტიკო ობიექტად, ხოლო ჟურნალისტები - პრეტენზიულ პირებად, რომლებიც, ერთი მხრივ, ფიქრობენ, რომ საზოგადოებრივ აზრს აყალიბებენ, მეორე მხრივ კი ემსახურებიან სხვადასხვა ჯგუფის ინტერესებს.

უნდა იყოს თუ არა საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემები იმის ადექვატური, რაც აგვისტოს ომის შემდეგ ხდება ქვეყანაში? ცალკეული ჟურნალისტის მიმართ პრეტენზია არავის აქვს, მაგრამ ხალხის გაღიზიანებას იწვევს თვით გადაცემების სათაური - „ცხოვრება მშვენიერია“ და ა.შ. განსაკუთრებით ეს ეხება აგვისტოს შემდეგ მომრავლებულ შვილმკვდარ მშობლებს, მათი თვალით დანახული ცხოვრება, ცხადია, მშვენიერი ვერასდროს იქნება.

- ვერ მოვისხამ მედია-კრიტიკოსის მანტიას საზოგადოებრივი მაუწყებლის ავ–კარგზე სამსჯელოდ იმიტომ, რომ სწორედ საზოგადოებრივ მაუწყებელში ვმუშაობ. ხშირად მეც მინდა ვიცოდე გარე აზრი ჩემს გადაცემაზე, მინდა, პროფესიონალებმა კვალიფიციურად შეაფასონ ის. ისე, არც მე მაქვს განცდა, რომ ცხოვრება მშვენიერია, მაგრამ ის გრძელდება და გადაცემის ავტორებს ვერავინ დაავალდებულებს, მხოლოდ მგლოვიარე ადამიანთა გულისწუხილს უპასუხონ. მეეჭვება, თავად ეს ადამიანები, რომელთათვის 2008 წლის აგვისტო პირადი ტრაგედია იყო, მოითხოვდნენ იმას, რაც თქვენს შეკითხვაშია მინიშნებული.

თქვენ თავისებური აქცია მოაწყეთ, როცა მომიტინგეებთან ფქვილი მიიტანეთ. ფიქრობთ, რომ ამჯერად ნინო ბურჯანაძეს პოლიტიკაში ყოფნის მორალური უფლება არ აქვს? მაშინ რატომ ჰქონდა მას უფლება სააკაშვილის გვერდით მდგარიყო?

- არც ერთ პოლიტიკოსზე ან პოლიტიკოსობის პრეტენზიის მქონე ადამიანზე არ ვფიქრობ, რომ არ აქვს პოლიტიკაში ყოფნის მორალური უფლება. ეს მათი არჩევანია. მე, უბრალოდ, ვთქვი, რომ ქალბატონ ბურჯანაძეს არ გამოუვა ამქვეყნად არც ერთი ჟურნალისტის შერცხვენა. თქვენ გმართებთ მისი რაიმე? გრცხვენიათ მისი? მეც მანდა ვარ.

თქვენ 1 ლარად ნაყიდი წყნეთის აგარაკის შესახებ შეახსენეთ ბურჯანაძეს. თუმცა იქნებ გვიპასუხოთ, ამ თანხის საფასურად რატომ გაიყიდა ეს აგარაკი? ამ ფასად მისი გაყიდვა რამდენად მორალური იყო?

- თუ მორალს ვეხებით, სჯობს შესყიდვისას გამოვლენილ მორალზე ვისაუბროთ. დავუშვათ, ბურჯანაძეს აცდუნებდნენ. თუ პოლიტიკაში აპირებ დარჩენას და საქმიანობას, ასეთ საცდურს, სჯობს, არ წამოეგო. თუ თვითონ მოითხოვა, ეს მამული მომეცითო, მაშინ სალაპარაკოც არაფერია. რაც შეეხება ამ ჭეშმარიტად ხელმწიფურ ძღვენს, კრიტიკულად ვეკიდები შესაძლო პოლიტიკური ოპონენტების ამგვარ მოთაფვლასაც, თან - სახელმწიფო ქონების ხარჯზე.

თვით ზურაბ ჟვანიას ძმა აცხადებს, რომ ზურაბი სააკაშვილთან დიალოგს არ დათანხმდებოდა და რომ ამას აზრი არ აქვს. თქვენ თუ ხედავთ ოპოზიციასა და ხელისუფლებას შორის დიალოგში რაიმე აზრს?

- არ მომისმენია გოგა ჟვანიას ეს სიტყვები და მეეჭვება, მიცვალებულ ადამიანზე კავშირებით კილოში ელაპარაკა. ასეთი ლაპარაკი აზრს მოკლებულია. დიალოგში კი ადრე მეტ აზრს ვხედავდი ოპოზიციისთვის. მაგალითად, 9 აპრილამდე და ცოტა ხანს მის შემდეგ მათ შეეძლოთ უკეთ ევაჭრათ ხელისუფლებასთან და მეტს გამორჩენოდნენ, ვიდრე ახლა შეუძლიათ. ახლა მათი ამოცანა სახის შენარჩუნება უფროა.

26 მაისის თემატიკაზე რას გვეტყვით? ოპოზიცია მიიჩნევს, რომ აღლუმებს გამარჯვებული მთავარსარდლები იბარებენ და, რომ სააკაშვილმა ვერ აიცილა რუსეთის ინტრიგები.

- გასული წლის აგვისტოში საქართველო დაუპირისპირდა არა ვისიმე ინტრიგებს, არამედ რუსეთის შეიარაღებულ ძალებს და, რაც შეეძლო, იომა. ვიღაცას მიაჩნია, რომ ეს იყო მხოლოდ კატასტროფა და მართლაც ასე იყო უამრავი ადამიანისთვის. მეც უმძიმესი განცდა მქონდა ომის დღეებში, ვფიქრობდი, რომ თავისუფალი საქართველო, შესაძლოა, თავის უკანასკნელ დღეებს ითვლიდა. მიმაჩნია, რომ შარშან გადავრჩით და ეს გარკვეულწილად ჩვენი ანუ ქვეყნის ძალისხმევის დამსახურებაცაა.

ხალხი გაცილებით რადიკალურია, ვიდრე ოპოზიცია, მათგან გაიგონებთ, თუ ვარდების ხელისუფლებას ეპატიებოდა პარლამენტში შეჭრა, ამ ბოლო შემთხვევაშიც არჩევნები გაყალბდა და რატომ უნდა დავთმოთო?

- ეს დაბალი პოლიტიკური კულტურის ნიშანია. ვინც ასე აზროვნებს, იმის ჭკუაზე პოლიტიკური პროცესები არ უნდა წარიმართოს. არ მიმაჩნია, რომ არჩევნები გაყალბდა არსებითად. საამისო ფაქტები არ მაქვს. მეორეც, სად შეისწავლეთ, რომ ხალხი გაცილებით რადიკალურია? რა მონაცემები გიპყრიათ ხელთ? მე სხვაგვარად მოფიქრალ ხალხსაც ვიცნობ. ისინი ქუჩაში არ გამოდიან და ეგებ გაცილებით დიდ უმრავლესობას ქმნიან, ვიდრე თქვენ მიერ ნაგულისხმევი ხალხი?

პირადად თქვენ თუ გიგრძვნიათ ზეწოლა საზოგადოებრივ მაუწყებელში მუშაობისას?

- არასოდეს. გადაცემის პროდიუსერსა და მე, ანუ გადაცემის წამყვანს, სრული თავისუფლება გვაქვს გადაცემის თემისა და რესპონდენტის შერჩევისას, აგრეთვე შეკითხვების ჩამოყალიბებისას. ამაში არავინ ერევა. სხვანაირად ვერც ის იმუშავებდა და ვერც - მე.

ხელისუფლება პოლიტიკურ კრიზისს არ აღიარებს. რამდენად ადეკვატურია მისი ქმედებები?

- პოლიტიკური კრიზისი, პოლიტიკის მეცნიერების თვალსაზრისით, საქართველოში მართლაც არ არის. ერთი აღმოსავლური ანდაზისა არ იყოს, რამდენიც უნდა იძახო ხალვა, ხალვაო, პირში სიტკბოს ვერ იგრძნობ. ასეა ოპოზიციისა და კრიზისის საქმეც. თუმცა, კრიზისი დაისადგურებს, თუ ხელისუფლება ახლო მომავალში არ წამოაყენებს და არ განახორციელებს რეფორმისტულ და ქვეყნისთვის სასარგებლო პოლიტიკურ ინიციატივებს. არ დაგვავიწყდეს მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისი, რომლის გამოწვევას საქართველოს ხელისუფლებას ნამდვილად არ დავაბრალებ.

თქვენ ჟურნალისტი ბრძანდებით და ალბათ ყველაფერი არ მოგწონთ, რაც ქვეყანაში ხდება. თუნდაც კობა ოთანაძის ძმის დაჭერის ფაქტს შეგახსენებთ. ასევე, ჟურნალისტები წუხან, რომ ისინი მუხროვანის ინცინდენტის გასაშუქებლად დროულად არ შეუშვეს.

- არ მომწონს, რომ რეფორმები შენელებული და ზოგ სფეროში დამუხრუჭებულია. არ მომწონს, რომ ოპოზიცია არსებითად არ აკრიტიკებს ხელისუფლებას და ჩაფრენილია მხოლოდ პრეზიდენტის გადადგომის იდეას. არ მომწონს, რომ პოლიტიკის ენაზე ოპოზიციის დიდი ნაწილი ვერ კონკურირებს ხელისუფლებასთან და არ შეუძლია რაციონალური და მოქნილი ალტერნატივების წამოყენება. მაფიქრებს, რომ შესაძლოა, ხელისუფლება ჯეროვანი და ღირსეული კონკურენტის გარეშე დარჩეს.

როგორ შეაფასებთ ირმა სოხაძისა და მარინა ვეკუას მიერ თანამდებობის დატოვებას?

- ვერ მივიჩნევ მთლად რაციონალურ საქციელად. მარინა ვეკუა კი, ჩემი აზრით, არც იმსახურებდა ყოფილიყო სამეურვეო საბჭოს წევრი მისი დაბალი პროფესიონალიზმისა და აკადემიური არაკეთილსინდისიერების გამო.

სულ ახლახანს სამსახური დატოვა საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელმა გოგონამ, რომელსაც ტელევიზიაში შესული სამართალდამცავების მობილურით გადაღების გამო ოპოზიციასთან თანამშრომლობა დასწამა არხის დირექციამ.

- არხის დირექციას მისთვის არაფერი დაუწამებია. ადამიანი თავად აკეთებს ქცევით და მორალურ არჩევანს. თიკა ანდღულაძემ ეს არჩევანი გააკეთა. თავადაც არ უარუყვია, რომ მაუწყებლობიდან მის გაშვებას არავინ აპირებდა.