11 მაისს ევროპის მოედანზე საკმაოდ მასშტაბური აქცია გაიმართა, რომელიც ოპოზიციისა და არასამთავრობო სექტორის მიერ იყო ორგანიზებული. აქციის მონაწილეები უკვე რამდენიმე კვირაა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონპროექტის უკან გაწვევას მოითხოვენ. 11 მაისის აქციაზე დამსწრეთა რაოდენობასთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობება გაჩნდა. როგორც ბევრი ირწმუნებოდა, აქციის მონაწილეთა რაოდენობა 170- 200 ათასამდე მერყეობდა.
თუ რა გვიჩვენა 11 მაისს გამართულმა აქციამ, აღნიშნულთან დაკავშირებით For.ge ანალიტიკოს ვახტანგ ძაბირაძეს ესაუბრა.
- მოსალოდნელი იყო, რომ პროცესი ასე გაგრძელდებოდა და ხალხის დიდი რაოდენობა გამოვიდოდა ქუჩაში. ის რეპრესიები - ზონდერების მონაწილეობა, პოლიციის მიერ ძალის გადამეტება და ა.შ. რაც ბოლო 2 კვირის განმავლობაში ხორციელდებოდა, სწორედ ამას გამოიწვევდა - არა თუ ხალხის რაოდენობა შემცირდა, პირიქით - გაიზარდა. რამდენიც არ უნდა იძახონ „კრებსითი ნაციონალური მოძრაობა“, ჩვენ ამ 12 წლის განმავლობაში უამრავჯერ ვნახეთ, როგორც ცდილობდა „ნაცმოძრაობა“, რომ რაღაც მიტინგი ჩაეტარებინა, თუმცა ბოლოს იქამდე მივიდნენ, რომ 1000 კაცსაც ვერ აგროვებდნენ რუსთაველზე - ეს თემა დღეს აღარ მუშაობს.
ხალხი საკუთარი ნებით და სურვილით გამოვიდა - ეს არ არის ის ხალხი, რომელიც 29 აპრილს „ქართულმა ოცნებამ“ დააორგანიზა. თავადაც კარგად იციან, 29 აპრილს რა ხალხი იყო შეკრებილი და ახლა ვინ არის შეკრებილი რუსთაველზე. როდესაც საკუთარი ნებით მიდის ადამიანი საპროტესტო აქციაზე, ეს ნიშნავს იმას, რომ ასეთ აქციებს გაცილებით მეტი მხარდამჭერი ჰყავს - ადამიანები, ვინც სახლში დარჩნენ და იქ ვერ წავიდა სხვადასხვა მიზეზის გამო, თუმცა რეალურად მხარდამჭერი მეტი ჰყავს.
ელოდებით რომ ეს საპროტესტო ტალღა მეტად გაძლიერდება?
- პროტესტი კიდევ უფრო მეტად გამწვავდა - ახლა სტუდენტებმა გამოაცხადეს გაფიცვა. ეს პროცესი კიდევ უფრო ღრმად წავა და საზოგადოების მეტ ნაწილს მოიცავს. ეს არის ძალიან მზარდი პროტესტი და ამას ხელისუფლებამ ანგარიში უნდა გაუწიოს. ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ერთი უცხოელი პარტნიორი ვერ მოძებნეს, რომელიც ამ კანონის მიღებას მიესალმებოდა. საუბრობენ კანადურ კანონზე, თუმცა, იქ ინსტიტუტები მუშაობენ, დამოუკიდებელი სასამართლო აქვთ და ადამიანის უფლებები გარანტირებულია, რაც ჩვენთან არ არსებობს. ყველა სტრუქტურა ერთ კაცს ემორჩილება. ამიტომ, ეს კანონი აქ ისე იმუშავებს, როგორც იმ ერთ კაცს მოუნდება. კანადაში ის კანონი იმოქმედებს ისე, როგორც იმ კანონში იქნება - ეს არის განსხვავება. ამიტომ არის ეს კანონი რუსული - რუსეთშიც ისე მოქმედებს ეს კანონი, როგორც იმ ერთ კაცს უნდა. 11 მაისის აქციამ აჩვენა ის, რომ პროტესტი მზარდია და სიტუაცია კიდევ უფრო გამწვავდება, თუ ხელისუფლება გონივრულ ნაბიჯებს არ გადაგდამს.
როგორ ფიქრობთ, რადგანაც ხელისუფლებამ საზოგადოება ვერ დაარწმუნა ამ კანონპროექტის არა რუსულობაში, შესაძლოა „ქართული ოცნება“ რაიმე კომპრომისზე წავიდეს?
- თუ გავიხსენებთ კობახიძის მიერ გაჟღერებულ ინიციატივას და ასევე ღარიბაშვილის განცხადებას, რომ პიროვნულად, მისთვის ეს კანონი ამ ფორმით დიდად მისაღები არ არის და ა.შ. თუკი გულწრფელად ასე ფიქრობენ, „ქართულმა ოცნებამ“ შესაძლოა, რეალურად რაიმე შეცვალოს ამ კანონში ან უარი თქვას მესამე მოსმენაზე და შეაჩეროს ეს კანონი, რადგან მათ ვერ შეძლეს საზოგადოების დარწმუნება.
ეს არის რეპრესიული კანონი და ამის დასტურია ის, რაც ხდება ქუჩებში - სწორედ ეს არის ნათელი მაგალითი, თუ საით წავალთ და რას მოერგება ეს კანონი. ჩვენი პარტნიორებიც ჩამოდიან და ალბათ, იქნება ძალიან მძიმე და არც თუ ისე სასიამოვნო საუბარი, მაგრამ იმედი მაქვს, ხელისუფლება ანგარიშს გაუწევს, როგორც ქვეყაში არსებულ ვითარებას, ისე ჩვენი პარტნიორების მოსაზრებას და რაღაც კომპრომისულ, მისაღებ ვარიანტს იპოვიან ისე, რომ ეს ტალღა მეტ-ნაკლებად ჩაცხრეს. სხვა შემთხვევაში, ისედაც მძიმე შემოდგომა გველის და კიდევ უფრო მძიმე პროცესებს ველოდები.
თქვენი აზრით, რატომ ცდილობს მმართველი პოლიტიკური გუნდი ასე ჯიუტად „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის“ კანონის მიღებას? რა ხელს აძლევს ეს მას წინასაარჩევნოდ?
- „ქართულ ოცნებას“ უნდა მას არ ჰყავდეს მეთვალყურე. კანონიერი გზით ცდილობენ იმას, რასაც „ნაციონალური მოძრაობა“ პირდაპირ აკეთებდა: დახუროს ოპოზიციური ტელევიზიები - კი არ შევარდეს ისე, როგორც „ნაციონალები“ შევარდნენ „იმედში“, არამედ ამ კანონის მეშვეობით შეაჩერონ მათი მუშაობა - რეპრესიებისთვის გამოიყენებენ, როგორც მედია საშუალებების, ისე არასამთავრობო სექტორის წინააღმდეგ, რომ როგორმე ეს ველი მოასუფთავონ, როგორც ეს პუტინმა რუსეთში გააკეთა.
ჩვენი საზოგადოება გაცილებით მაღალ საფეხურზეა, ვიდრე რუსული. ამიტომ, ის, რაც რუსეთში გავა, საქართველოში ეს გართულდება, ისევე როგორც ავტორიტარული თუ დიქტატორული რეჟიმის ჩამოყალიბება - თუ ვინმე განიზრახავს დიქტატურის დამყარებას, არ გამოვა ეს, რადგან ამის რესურსი ქვეყანას არ აქვს. საბოლოო ჯამში, ხელისუფლება, რომელიც ეცდება დიქტატურა, კლასიკური ავტორიტარიზმი დაამყაროს ქვეყანაში, ეს არ გამოუვა.
ამის მცდელობაა, მაგრამ ვერ გაზომებს ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური ვითარება - კანონი კი გაიწვიეს გასულ წელს, თუმცა, პროპაგანდა არ შეუჩერებიათ. ერთი წლის განმავლობაში მიდიოდა როგორც ანტიდასავლური რიტორიკა, ასევე არასამთავრობო სექტორის კრიტიკა. იფიქრეს, რომ ერთი წლის კრიტიკა საკმარისი იყო, მაგრამ მიიღეს უარესი. როდესაც ხელისუფლება კრიზისშია, ის შეცდომებს უშვებს - ეს არ არის მხოლოდ „ქართული ოცნებისთვის“ დამახასიათებელი - ასე იყო სააკაშვილის და იგივე იყო შევარდნაძის შემთხვევაშიც. არა მარტო ჩვენთან, ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში მსგავსი ვითარებაა, როდესაც ხელისუფლებას საზოგადოებაში მხარდამჭერი არ ჰყავს. დღეს არჩევნებში „ქართული ოცნება“ 30%-ს აიღებს, მაგრამ 60%-ს ვერა. იმისათვის, რომ 60% აიღოს, ასეთი კანონი სჭირდება მას.
აი კიდევ ერთი დიდი სიბრიყვე ექსპერტისგან.....