როდის შედგება მეხუთე რაუნდი უცნობია, მაგრამ უმრავლესობაში განმარტავენ, რომ რთულია იმ მდგომარეობაში მოლაპარაკება, როდესაც ერთ მხარეს ხისტი გადაწყვეტილებების მიღების შესახებ აქვს დაანონსებული. მმართველ გუნდში აცხადებენ, რომ „ოცნებას“ უამრავი პოლიტიკურ–სამართლებრივი სვლა აქვს, რაც ქმნის გარანტიას, რომ საქართველოს პარლამენტი არც ერთ შეთხვევაში არ იქნება ერთპარტიული. მე–10 მოწვევის პარლამენტი რომ ერთპარტიული არ იქნება, ამის მოლოდინი აქვს ექსპერტ გია აბაშიძეს, რომლის განცხადებით, პარლამენტში შეიძლება ვიხილოდ ერთი–ორი პარტია.

for.ge გია აბაშიძეს ესაუბრა.

საბურავების რევოლუციიდან – მშვიდობიან რევოლუციამდე – 2012 წლის შემდეგ „ნაციონალურ მოძრაობას“ რამდენჯერმე ჰქონდა პროცესების რევოლუციური სცენარით განვითარების მცდელობა, მაგრამ უშედეგოდ. დღეს ოპოზიცია აცხადებს, რომ არჩევნები გაყალბდა, მაგრამ მტკიცებულება არ აქვთ, ამიტომ ახალი სტრატეგია აირჩიეს – გაზაფხულისთვის გადადეს საპროტესტო აქციები და დააანონსეს მშვიდობიანი რევოლუცია, თუმცა ამისთვის ხალხის მხარდაჭერა არ აქვთ. როგორ ფიქრობთ, შეძლებს „ნაციონალური მოძრაობა“ პროცესების რევოლუციური სცენარით განვითარებას, რომელსაც ასევე ემიჯნება ოპოზიციის ნაწილი?

გია აბაშიძე: მშვიდობიანი, ლეგიტიმური თუ სხვა ეპითეტებიანი რევოლუცია არ არსებობს. რევოლუციის განმარტება არის – ხელისუფლების მშვიდობიანი გადატრიალება, რასაც სჭირდება გაბრაზებული მასის მობილიზაცია და რასაც „ნაცმოძრაობა“ ვერანაირად ვერ ახერხებს. ამიტომ, როგორც ვხედავთ, ნაცტელევიზიებმა დაიწყეს სოციალურ ფონზე გააფრთებული და განუზოგადებელი სურათის შექმნა, რომ საქართველო საერთოდ ჩიხშია, ვიღუპებით და ა.შ. ასეთ ტალღაზე სურთ საზოგადოების მობილიზება, მაგრამ ამასაც ჯერჯერობით ვერ ახერხებენ.

კი ბატონო, შეჭირვებული სოციალური ფონი გვაქვს, ხალხს აქვს პრობლემები, მაგრამ ხალხმა იხილა, რომ „ნაცმოძრაობას“ და მის განშტოებებს ხელისუფლების გარდა არაფერი აინტერესებთ. ხალხს არ უნახავს მათგან რეალური პროგრამები, გარდა პოპულისტურისა. ხალხს არ უნდა ქუჩის პოლიტიკა, დაიღალა უკვე. აქედან გამომდინარე, ნაციონალები როგორც უნდა ეცადონ, ყველაფერი წყალში გადაყრილია. მით უმეტეს უკვე ვხედავთ, რომ მათ საჯარო განცხადებებში უკან დაიხიეს და თქვეს - არა, არავითარი რევოლუციაო, რადგან გაჩნდა საკმაოდ დიდი კრიტიკა როგორც დასავლეთიდან, ასევე დიპლომატების მხრიდან. მათ ძალიან გარკვევით თქვეს – რა რევოლუცია, დემოკრატიულ პროცესებში მიხედეთ ყველაფერსო. მაგრამ ოპოზიცია მაინც ვერ ჩერდება, რადგან ეს არის სააკაშვილის სცენარი და მიჰყვებიან ამ სცენარს.

იდეოლოგიურად მიჰყვებიან, თუ ფინანსურად? სააკაშვილთან ერთად, მთავარი იდეოლოგი არის ნიკა გვარამია...

– კი ბატონო, ყველაფერი ერთად არის. იდეოლოგიაც, ფინანსურიც, შესაძლოა - შანტაჟიც, გარდა ერთისა – რაციონალური აზროვნება. თუ ადამიანს რაციონალური აზროვნება არ აქვს, ის წინ ვერ მიდის. ის ცხოვრობს რაღაცა აჩრდილების და ილუზიების სამყაროში, ვერ ვითარდება და იცით როგორ არის, როგორც ცარიელი ნიშა ივსება ხოლმე, ასე „ნაცმოძრაობამ“ ოპოზიციური ნიშა დააცარიელა, შექმნა რაღაცა დახურული სექტა, სადაც თუ არ ეთანხმები, მტერი ხარ. მაგრამ რეალურად მათ დაადასტურეს, რომ ყველაფერზე წამსვლელი არიან და მათ შორის დასავლეთზე თავდასხმებისა, თუ დასავლეთი მათ არ ეთანხმება. ე.ი. მთელი პროგრესული სამყაროს წინააღმდეგ მიდიან, თუ მათ აზრს არ დაეთანხმებიან. გესმით, სად არიან?! ამიტომ, ასეთი ადამიანები რევოლუციას ვერასდროს ვერ განახორციელებენ ვერც ერთ სიტუაციაში, „ქართული ოცნება“ იქნება ხელისუფლებაში, თუ ნებისმიერი სხვა პარტია, გარდა „ნაცმოძრაობისა“.

აი, ეს არის მათი პრობლემა, მაგრამ კიდევ ერთი კითხვა ისმის – ხელისუფლებას მოწყურებული სააკაშვილი რას აპირებს უკრაინის აღმასრულებელი ხელისუფლების სტრუქტურაში, თუ, ახლა, ყირგიზეთიდან მიიღო რამე შემოთავაზება? გაერკვეს რა უნდა, მაგრამ ვერ გაერკვევა, რადგან ხელისუფლებას არის დაწაფული და არა ხალხის ინტერესებს, რაც სამწუხარო მოვლენაა.

თქვენ აღნიშნეთ, რომ ოპოზიცია ცდილობს სოციალური ფონის გამოყენებას, მაგრამ ჯერჯერობით ამას ვერ ახერხებენ. დამეთანხმებით, რომ სოციალური ფონი ისედაც მძიმეა და სპეციალისტების განცხადებით პანდემიისგან გამოწვეული ეკონომიკური მდგომარეობა იქნება უმძიმესი. ამ შემთხვევაში სახელმწიფომ რა უნდა ქნას, რომ მძიმე ფონი კიდევ არ დამძიმდეს და არ გახდეს ოპოზიციისთვის მანიპულირების საბაბი?

– უტიფარი „ნაცმოძრაობა“ გამოიყენებს ნებისმიერ შანსს, რათა მოიპოვოს პოლიტიკური ქულები. ჩვენ გვახსოვს დაღუპული ახალგაზრების ტრაგედიით როცა სპეკულირებდნენ და შემდეგ აღმოჩნდა, რომ სულ სხვა იყო რეალობა. რაც შეეხება სოციალურ ფონს, ის დამძიმებულია ყველგან, მათ შორის ჩვენზე მდიდარ ქვეყნებშიც. მოცემული რეალობა ის არის, რომ საზოგადოებას ახსოვს და ზოგს შესაძლოა, არც ახსოვს მაგრამ სამოქალაქო ომის კიდევ უფრო უმძიმესი სიტუაცია იყო. ისტორიაში იყო მეორე მსოფლიო ომიც... 2020 წელს და სამწუხაროდ, ეს გაგრძელდება 2021 წელსაც, სამყარო პირდაპირი თუ ირიბი გაგებით, უხილავი ბიოლოგიური ომის პირობებში ცხოვრობს. ომის დროს ძალიან რთულია რაღაც–რაღაცეების გათვლა. თუმცა, მე მინდა ვთქვა, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება და ეს მხოლოდ ჩემი შექება არ არის, არამედ საერთაშორისო ავტორების შეფასებით, უმკლავდება თავისი რესურსებით იმას, რაც შეუძლია. ვერ ვიტყვი, რომ მაქსიმუმი შეიძლება გაკეთდეს, არსებული რესურსებით ვერანაირად ვერ გაკეთდება, მაგრამ იმედი ვიქონიოთ, რომ მომავალი უფრო ნათელი იქნება. ამის თქმის საფუძველს მაძლევს ის პარამეტრები, როგორც სოფლის მეურნეობაში, ასევე ეკონიმიკაში, რომ წინ წაიწევს ბევრი საკითხები. სამწუხაროდ, ობიექტური მიზეზის გამო ტურიზმის და კულტურის სფერო ჯერჯერობით მძიმე მდგომარეობაშია. მაგრამ, გვირაბის ბოლოში სინათლე ჩანს და, იმედია, მალე მივალთ იქამდე.

რევოლუცია, იგივე ამბოხი ხშირად ისმის ოპოზიციის ტერმინოლოგიაში, როგორ ფიქრობთ, რევოლუციური სცენარით და ამბოხის მოწოდებით, ანუ შანტაჟით ცდილობენ ხელისუფლება ვადამდელ არჩევნებზე დაიყოლიონ? ოპოზიციის ეს ქმედება რამდენად შეიძლება შეფასდეს კლასიკურ პოლიტიკურ ექსტრემიზმად?

– მსოფლიოში ჯერ კიდევ არ მომხდარა ტელე და მედია შანტაჟით ხელისუფლების დამხობა. რაღაც 200-კაციანი და აწ უკვე 15-კაციანი მყვირალა აქტივისტების ყვირილის ფონზე ხელისუფლების შეცვლა წარმოუდგენელია. „ნაციონალური მოძრაობა“ ვერ ახერხებს მასების მობილიზებას და ვერც მოახერხებს იმიტომ, რომ მათ ხალხი არ აძლევს მანდატს, რომ ქუჩის პოლიტიკით გადაწყვიტონ საქართველოს მომავალი. ეს წარმოუდგენელია. ამიტომ, გონს უნდა მოეგონ, იქ არიან რაციონალურად მოაზროვნე პოლიტიკოსები, გაემიჯნონ „ნაცმოძრაობას“ და ერთად შექმნან კონსტრუქციული ძლიერი ოპოზიციური ფლანგი, რომელიც კონსტრუქციულ და არგუმენტირებულ გააფრთებულ ომს გამოუცხადებს „ქართულ ოცნებას“. სადაც ომი იქნება არა იმაზე, „გადადექი“ „გაგაგდებ“–ზე, არამედ იმაზე, ეს არ ვარგა და უნდა შევცვალოთ. ამაზე არის მთელს მსოფლიოში პოლიტიკური ბძრძოლა პარლამენტებში, თუ სხვა სტრუქურებში. ეს, რა თქმა უნდა, „ნაციონალურ მოძრაობას“ არ აწყობს. თუ არ აწყობს, ისტორიას ახსოვს პოლიტიკური სანაგვეები და ასეც იქნება.

„ლელო“ ამბობს, რომ ისინი რევოლუციურ სცენარს ემიჯნებიან, იგივე პოზიცია აქვთ რესპუბლიკელებს. თვითონ „ნაციონალური მოძრაობისთვის“ და ალბათ, უკვე „ევროპული საქართველოსთვის“ რამდენად სარისკოა რევოლუციური სცენარისკენ სვლა, მით უმეტეს, რომ მათ ამის რესურსი არ აქვთ?

– თუ ხელისუფლებამ რამე ფატალური შეცდომა არ დაუშვა, რაც არ არის გამორიცხული და არ ვგულისხმობ სამთავრობო დონეზე, მაგრამ თუ სადღაც, რომელიღაც სტრუქტურაში მოხდეს ისე, რომ რაღაცა საკითხი დროულად ვერ გადაწყდა, მაშინ ეს შეიძლება იყოს პატარა ნაპერწკალი. ხაზგასმით ვამბობ „თუ“–ს, ასეთ შემთხვევაში იქნება რაღაცა გამოსვლები, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, რომ გახარიას გუნდი დროულად მოახერხებს ხელისუფლების რომელიმე შტოდან წამოსული კრიზისის ჩახშობას ისე, რომ არ მიეცეს არანაირი პლატფორმა დესტრუქციულ ოპოზიციას ქმედებისთვის. ასე რომ, მე ვერანაირ შანსს ვერ ვხედავ, რომ ნაცოპოზიციამ შეძლოს რამე გადატრიალება, ან ქვეყნის აყირავება. თუ მათ უკვე გადაწყვიტეს - რადიკალური შეჭრები, დაბოქლომება და ა.შ. აღიკვეთება ძირშივე. აღიკვეთება ისე, როგორც პარიზში, ლონდონში და სხვა ქვეყნებში.

რაც შეეხება სააკაშვილის კიდევ ერთ განცხადებას – „ჩვენ უნდა გავაკეთოთ ფართო კოალიცია, გვჭირდება ყველა პატარა ჯგუფი, ვინც ივანიშვილის მოსყიდვის ცდუნებას არ აყვება“. როგორ ფიქრობთ, რას და ვის გულისხმობდა პატარა ჯგუფებში სააკაშვილი?

– სააკაშვილს საერთოდ დაკარგული აქვს პოლიტიკური ალღო. მისი სიტყვები გაუგებარია, ხან ერთს ამბობს, ხან მეორეს, მესამეს, მეოთხეს და გაუგებარია რა უნდა, ისე არის გახლართული თავის განცხადებებში, რთული იქნება რომელიმე მისი განცხადება რაციონალურად აიხსნას. სააკაშვილის გამოსვლების რაციონალურ ანალიზს მე ვერ გავაკეთებ, გარდა იმისა, რომ სააკაშვილი არის დესტრუქციული, ტოქსიკური პოლიტიკოსი, რომელსაც სურს მხოლოდ ხელისუფლება და არანაირი სხვა საზოგადოებრივი ინტერესი მას არ აინტერესებს.

მაშინ, როდესაც ოპოზიცია აანონსებს რევოლუციას, როგორ ფიქრობთ, ხელისუფლებას რამდენად აქვს იმის რაციონალურობა, რომ არ დაუშვას პროცესების რადიკალიზაცია?

– ხელისუფლებას რაციონალურობა ნამდვილად არ აკლია. ნამდვილად არ შეიძლებოდა გახარიას და ამ მტკიცე გუნდის შეცვლა. მთავრობა, საკოორდინაციო საბჭოში იქნება, თუ სხვადასხვა საკონსულტაციო ფორმატში, საკმაოდ ეფექტურად მუშაობს საზოგადოების სხვადასხვა სეგმენტებთან. რაციონალობა აქვთ, მაგრამ როგორც დემოკრატია, ისევე რაციონალური პოლიტიკა ყოველთვის უნდა დაიხვეწოს, ყოველთვის უნდა განვითარდეს. ეს ნამდვილად არ შეეშლება გიორგი გახარიას გუნდს. მან იცის, სად, როგორ, რანაირად და როდის. ასე რომ, აბსოლუტურად ვენდობი გახარიას და მის გუნდს. მაქვს მოლოდინი, რომ ამ ჭიდილის და პრობლემების მიუხედავად, გავალთ გვირაბის ბოლოს.

როგორც თქვენ აღნიშნეთ, ოპოზიციაში არიან რაციონალურად მოაზროვნე პოლიტიკოსები, გაემიჯნონ „ნაცმოძრაობას“ და ერთად შექმნან კონსტრუქციული ძლიერი ოპოზიციური ფლანგი. საინტერესო იყო გიორგი მარგველაშვილის გამოყვანა, რომლის განცხადებით, მნიშვნელობა არ აქვს არჩევნები გაყალბდა თუ არა, მაინც უნდა დაინიშნოს ვადამდელი არჩევნები, რადგან ხალხი ითხოვს. ბატონო გია, მარგველაშვილის შემოყვანით შეიძლება ვთქვათ, რომ ოპოზიციურ გაერთიანებაში იქმნება ახალი გაერთიანება, რომლის ლიდერი შეიძლება იყოს მარგველაშვილი და რომელზეც საუბროდა სააკაშვილი?

– მათემატუკურად გიპასუხებთ – მარგველაშვილს პლუს ნებისმიერი პოლიტიკოსი, რომელსაც მარგველაშვილი შემოიკრებს, უდრის ნულს. მარგველაშვილის პოლიტიკური წონადობა საზოგადოებაში მისდა სამწუხაროდ არის ნული. ამიტომ ადამიანურად ვურჩევდი, მიხედოს პედაგოგიურ მხარეს და შეეშავას პოლიტიკას. მისი პოლიტიკური ანალიზი გამოჩნდა იმ ბოლო ინტერვიუთი „რუსთავი 2“–ზე, სადაც თქვა, რომ არჩევნები თუ არ გაყალბებულა, მაინც დასანიშნია ვადამდელი არჩევნებიო. ასეთი პრეცედენტი პოლიტიკაში არ არსებოს და არც ქვეყანაში არსებობს.

თავის დროზე იყო განათლებს სამინისტროში, მერე პრეზიდენტად აირჩიეს მხოლოდ და მხოლოდ ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ ავტორიტეტის გამო, მაგრამ როდესაც დამოუკიდებლად გადაწყვიტა პოლიტიკის გაკეთება, აღმოჩნდა, რომ - ძალიან მერიდება ამის თქმა, მაგრამ სიბრიყვეებს ლაპარაკობს, ისევე როგორც გუბაზ სანიკიძე, ირაკლი ოქრუაშვილი და ა.შ. ამიტომ არ შეიძლება საკუთარი თავის ასე დაზიანება საჯაროდ. ამიტომ, შეეშვან პოლიტიკას და წავიდნენ. რაც შეეხება რაციონალურ პოლიტიკოსებს, ასეთები ოპოზიციაში რამდენიმეა. ჩემი სიტყვა სხვადასხვანაირად აღიქმება ხოლმე - აი, „ქართული ოცნება“ ამას უჭერს მხარს და ათქმევინეს აბაშიძეს... ამიტომ კონკრეტიკისგან თავს შევიკავებ. მე ვიტყოდი, რომ ისინი მძივებივით არიან გაბნეული სხვადასხვა პარტიებში, სამწუხაროდ, ბევრ პარტიაში, ამიტომ თუ მათ რაციონალური აზროვნება აქვთ, ერთად, მაგნიტივით შეიკრიბონ და ოპონირება გაუწიონ „ქართულ ოცნებას“ ძლიერი ოპოზიციური ფლანგიდან, ეს არის ჩემი რჩევა მათთვის. პოლიტიკაში ჟანგბადივით აუცილებელია პოლიტიკური კონკურენცია.

მე–10 მოწვევის პარლამენტში ვიხილავთ ოპოზიციას? ეყოფათ რაციონალურობა და შევლენ პარლამენტში?

– ფრთხილი ოპტიმიზმით მაქვს მოლოდინი, რომ შეიძლება ვიხილოთ ერთი–ორი პარტია. არ ვიცი, ეს იქნება მსხვილი პარტია, თუ წვრილი, მაგრამ მაქვს ამის ფრთხილი ოპტიმიზმი.