რას ხედავთ, როდესაც ოთახის სიღრმიდან იცქირებით? პასუხი ძალიან მარტივია – ეზოში გამავალ ფანჯარას. პასუხი მარტივია და დაუფიქრებლად მართალი. ოთახის სიღრმიდან, ღრმად ჩაფიქრებული, ჰორიზონტის შორეულ სიღრმეთა მჭვრეტელი კაცი მხოლოდ ეზოში გამავალ ფანჯარას თუ დაინახავს.

ეზოში დგანან ხეები. მწვანეები, ჟანგბადისმომგვრელები, სასიამოვნოდ ტკბილები, თბილები, ზამთარში – შიშვლები.

შიშვლები – მაგაშია საქმე!

შიშვლები, თუმცა – მეტყველები.

ვისაც უნდა, ჩამშვები დაუძახოს. მე, უფრო, ინფორმატორს ვიტყოდი.

უტყვი ინფორმატორები, მემატიანეები. ცელოფნებით მოსაუბრენი. ხომ ცელოფანი ჰქვია იმას, თხელსა და ფერადს? თეთრის მეათედად და მეასედად თვითღირებულს, სიმკვრივეზე ფასდამოკიდებულს...

პოლიეთილენიო – ბევრჯერ წამიკითხავს, უთქვამთ და სულ მიკვირდა. მერე, გავიგე, რომ ცელოფანი და პოლიეთილენი ერთი და იგივეა და რომ ორივეში რაღაც - რაღაცეებს აწყობენ და ალაგებენ – პურს, სიგარეტს, მარგარინს, შოკოლადს, მაიონეზს... სისხლიან ზეწრებს ბალზამირების შემდეგ.

ერთ მაღაზიაში, მარკეტი იქნება ეს, მინიმარკეტი თუ სუპერმარკეტი, სურსათ - სანოვაგე ეწერება ზედ თუ რკინა-კავეული, სამი სხვადასხვა ნივთი რომ შეიძინო, სამ სხვადასხვა პარკში გადაგინაწილებენ და კომფორტით აღფრთოვანებულს გამოგიშვებენ.

ოჯახს რამდენიმე პარკი შეემეტება, თეთრი, ცისფერი, ვარდისფერი,

რამდენიც გინდა კუჭე და ჭმუჭნე, სამიდან ერთი მაინც, მათ შორის ერთ-ერთი, ბოლო-ბოლო, როცა იქნება, მაინც ხეზე აღმოჩნდება.

ძნელია ქართველობა, მეტადრე – ზამთარში. აივნიდან რომ გადმოიხედავ და გუშინდელი კომფორტის გამო დისკომფორტი რომ შეგიპყრობს. თეთრი, ცისფერი, ვარდისფერი. ან, ერთ-ერთი რომელიმე, ანუ მათ შორის რომელიღაცა ტოტზე ფრიალებს. სულ ფრიალებს და ფრიალებს, წელი, ორი წელი, სამი წელი, ოთხი, ხუთი...

ქარსაყოლილი სტაბილურობა, არასტაბილურობის განცდა, უწესრიგობის შეგრძნება, სიბინძურე, ნაგავი და... ჰეი, ნუთუ, კიდევ მოდის მანდ ვინმე მომავლიდან?!

ჩემი ნერვები რამდენიმე გრამს იწონის. გრამის მეასედები ნერვებზე მშლიან. ნოემბერში რომ დამეწყება, მაისამდე გრძელდება. სანამ ხეები ფოთლებით არ შეიმოსება, ყოველი ღერი სიგარეტი ტანჯვას მაყენებს. აივანზე ვდგავარ, ვეწევი და ხეებზე შეფენილი ცელოფნებით თვალებს ვითხრი: ერთი, მეორე, მესამე... აგე! დაინახე?! აგერ, კიდევ! რამდენი ხართ, თქვენი...

ქარი ქრის, ქარი ქრის, ქარი ქრის. ფოთლები მიჰქრიან ქარდაქარ. ფოთლები, მაგრამ არა ცელოფნები.

აქ რამ მოგიყვანა, შე დალოცვილო, შენა!

ამბობენ, ცელოფნის გრძელ-გრძელი მოლეკულების დაშლას ხუთასი წელი უნდაო. ორმოცდაათი იყოს. ორმოცდაათი წელი აივანზე სიგარეტს ვეწეოდე და ხეებზე ცელოფნებს ვითვლიდე?! გაუმარჯოს გაზაფხულს, ზაფხულს და ადრეულ შემოდგომას. სიგარეტს ვეწევი და აღარ მახსოვს, ვეღარ ვხედავ და არ მინდა გავიხსენო, რომ ხეები ნაგვით არის სავსე. მიყვარს ბუნება, მიყვარს სიმწვანე. და არც ცელოფანის პარკები მახსოვს. მიყვარს ფოთლები – ნაგავს ფარავენ.

რატომ ტროპიკებში არ ვცხოვრობ...

თან, ვიცი, რომ სიგარეტი მავნებელია, ნებისმიერი რენტგენოლოგი გეტყვით: `სიგარეტს ეწევით? შეხედეთ. ხედავთ ამ ლაქას? უნდა მოუკლოთ. ერთი გრამი ნიკოტინი ცხენს კლავს.

ცხენი ვარ?!

ცხენი ვიყო – ვერ შევამჩნევდი, მაგრამ ადამიანი ვარ (მგონი) და ვამჩნევ – თეთრი, ცისფერი, ვარდისფერი... შავიც, რა თქმა უნდა, მაგრამ შავი პარკები რაღაც სხვა ღირსების გრძნობით ფრიალებენ. არ გვინდოდაო, ჩვენი ადგილი ნაგვის ბუნკერშიაო. ხელი გაგვიშვესო.

ამიხსენით, რომელია ხელიდან წასული - პარკი, რომელსაც ხელი გაუშვეს თუ ის, ვინც პარკს ხელი გაუშვა?

თუ ნერვებს გასაქანი მივეცი, თვითონ ვიქნები ხელიდან წასული. ვიცი, რომ ნერვოზის ამბავია, მაგრამ ნოემბრიდან მაისამდე, როცა აივანზე სიგარეტს ვეწევი, ხანდახან სურვილი შემიპყრობს ხოლმე, ხეზე ავბობღდე (ვაიმე, წელი) და მრავალტანჯული ტოტი ცელოფნისგან გავათავისუფლო.

ტოტზე კი არ ვდარდობ, უბრალოდ, მინდა, რომ მშვიდად მივიღო ის, რისგან თავის არიდებასაც უკვე მერამდენე წელია დაჟინებით მირჩევს ჯანდაცვის სამინისტრო. ადრე – სსრკ ჯანდაცვს სამინისტრო მაფრთხილებდა, ახლა – დამოუკიდებელი ერთიანი, თავისუფალი საქართველოს იგივე უწყება მეუბნება, რომ სიგარეტი მავნებელია ჩემი ჯანმრთელობისათვის, მაგრამ მინდა გითხრათ, რომ ხეებზე შეფენილი ნაგავი უფრო მოქმედებს. გაუმარჯოს გაზაფხულს, მაგრამ გაზაფხულზეც ხომ ვიხსენებთ გასულ ზამთარს და მომავალი ზამთრისაც ხომ გვეშინია?

მოდის ნოემბერი და კიდევ ერთხელ, უკვე მერამდენედ (ვაჰ, დრონი... დრონი...) ვხედავ გასული წლის ნოემბერში აფრიალებულ ნაგავს.

ნოემბრის მეშინია. ზაფხულში მივიწყებულ და ოქტომბრის ბოლოს საბოლოოდ მივიწყებულ ნაგავს ნოემბრის პირველ რიცხვებშივე ვამჩნევ ხოლმე – თვალი გამირბის. ეტყობა, ჩემი ტვინის რომელიღაც კუთხე-კუნჭული პროვინციული მორიდებით მახსენებს თავს და ჩემს კუთვნილ ვირის თავ-ფეხს.

ნაგავს ყოველთვის ყრიან, მაგრამ თავს ნოემბერში უფრო იჩენს ხოლმე. ნოემბერში ვამჩნევ ხოლმე, რომ ცაცხვებს და ჭადრებს, მთელი წლის განმავლობაში ნახშიროჟანგს რომ ნთქავდნენ და ჟანგბადს გამოყოფდნენ, თვალს რომ ატკბობდნენ და ფილტვებს ახარებდნენ, თურმე, ნაგავი შესევია. მოდის ნოემბერი, თვალებს ვხუჭავ და სხვა ნოემბრებს ვიხსენებ:

წითელი დროშები, ცოცხალი, მკვდარი და ცოცხალ-მკვდარი ბელადები, ბოშები, ნახერხით გამოტენილი, კოხტად შეხვეული ჭრელი ქაღალდი, წვრილ რეზინზე ჩამოკიდებული. მანამდე – მარშიროვკები. მარშიროვკიდან გაპარვა. დამიბარეს პედსაბჭოზე, დაიბარეს მშობელი. სასტიკად გამკიცხეს.

მარშიროვკები, სტიპენდიიდან დაქვითული 12 მანეთი და წვრილზოლიანი თეთრი საროჩკა. ბოშები, `მალბორო~. დამიბარეს დეკანატში, დამიბარეს კომკავშირის კომიტეტში. ჰალსტუხიანი თანატოლები: `რატომ არ წახვედი მარშიროვკაზე~ და ჩემი პასუხი: `ტოლი ნახე~. შემდეგ, მთელი ღამის განმავლობაში `ლედ ზეპელინი~ და რკინა-ბეტონის კონსტრუქციების პროექტი. ვაშაკიძე გადამეკიდა.

კვლავ ნოემბერი: კომუნისტებს გადავეკიდე. შიმშილობა.

ნოემბერი: წავედით ცხინვალში და საბოლოოდ გადავეკიდე რუსებს.

ნოემბერი: გადამეკიდნენ ზვიადისტები და გადავეკიდე ზვიადისტებს.

ნოემბერი: ყველა ერთმანეთს გადაეკიდა.

ნოემბერი: დამპალი ომი, დამპალი პური, დამპალი დრო.

ნოემბერი: 13 წლის წინ კომუნისტები წავიდნენ კოხტად. 13 წლის შემდეგ კოხტად წასვლა ცეკას პირველმა მდივანმა გადაწყვიტა. ვხვდები: კოხტად წასვლა არწასვლას ნიშნავს, დაშლა-არმოშლას. არ იშლებიან, არაფერს მოიშლიან. ვგრძნობ: გადაგვეკიდნენ.

შავი ცელოფანი ხეზეა გამოკიდებული. ცელოფნის დაშლას ხუთასი წელი უნდა. ამდენ ხანს არც ჭადარი ცოცხლობს, არც ცაცხვი. ამ ქვეყანას, ამ ქალაქს, ამ უბანს, ქუჩას და ეზოს ნაგავი გადაეკიდა.

ნოემბერი: ზეიმია – ჩემი ხატია სამშობლო.

ნოემბერი: ზეიმია – სახატე მთელი ქვეყანა.

ნოემბერი: ზეიმია – განათებული მთა-ბარი.

2007 წლის ნოემბერი: ზოგი ანგელოზთან არის წილნაყარი და ზოგიც ეშმაკთან. ორი რუსეთი და ორი საქართველო; ორი მიშა და ორი ნინო; ორი ტელევიზია, მათ შორის, ერთი - მართლა ორი; ორი ხელისუფლება – აღმასრულებელი და საკანონმდებლო; ორი ოპოზიცია – მართული და უმართავი. ორი შიმშილობა – მშრალი და უვადო. ორი მოთხოვნა – დემოკრატია და სამართლიანობა; ორი გაზი – ბუნებრივი და ცრემლსადენი; ორი ტყვია – ცხელი და ცივი.

ერთი ხმა – მღაღადებლისა უდაბნოსა შინა.

ერთი ხე და ზედ ცელოფანის ორი შავი პარკი. მათი ადგილი ბუნკერშია, ჩვენი – ცაში. გაბრიელ...

ხუთასი წელი... ორმოცდაათი იყოს. მე უკვე ოთხმოცდაათის ვიქნები. იტყვიან, 90 წელი შეუსრულდაო. ან, იტყვიან, 90 წელი შეუსრულდებოდაო. ოთხმოცი სჯობს, სამოცდაათიც, სამოციც, ორმოცდაათიც.

თებერვლის ნაგავი ვერ გავიტანეთ, ნოემბრის დაემატა.

2008 წლის ნოემბერი: ყველაფერი ორია და ორად გაყოფილი. მხოლოდ პარლამენტია ერთსულოვანი.

აივანზე ვდგავარ და ვეწევი. ნახევარი ცხოვრების გზა გავლიე ნოემბრის ნაგავში. ნახევარი კიდევ გასავლელი მაქვს და, მგონი, სულ ნოემბერი იქნება.

აკი, ყველა ასაკს თავისი ხიბლი აქვსო?

აკი, წელიწადში ოთხი დრო და თორმეტი თვე არისო?

დამპალი დროება...