(იბეჭდება შემოკლებით)
ირაკლი ბათიაშვილის დაკავებამ ოპოზიციასა და მოსახლეობის ნაწილს 1937 წელი გაახსენა. შექმნილი ვითარების ანალიზი პოლიტოლოგ რამაზ კლიმიაშვილს ვთხოვეთ, თუმცა წინასწარვე შეგვიძლია იმის თქმა, რომ დემოკრატია „ლობიოს ჭამა“ მართლაც არ ყოფილა.
ნორმალურია, როდესაც დემოკრატიაზე პრეტენზიის მქონე ქვეყნის ხელისუფლება მოსახლეობას მიუთითებს, თუ როგორ უნდა შეაფასოს ესა თუ ის მოვლენა?
- ეს არავითარ შემთხვევაში არ არის ნორმალური არც ერთ დემოკრატიულ ქვეყანაში. ჩვენ ვხედავთ, რომ როგორც კი რამე მოხდება, მაშინვე გამოდის საპარლამენტო უმრავლესობის რომელიმე ლიდერი და ყოველგვარი აპელაციის გარეშე, თითქოს მთავარი მოსამართლე იყოს, აყენებს ვერდიქტს, რასაც არაფერი აქვს საერთო ისეთ ელემენტარულ საკითხებთან, როგორიც, თუნდაც, უდანაშაულობის პრეზუმფციაა.
ასეთი რამ არც ერთ ქვეყანაში არ ხდება, ცივილიზებულ ქვეყნებს ვგულისხმობ, თორემ საბჭოთა კავშირში ეს, რა თქმა უნდა, ხდებოდა. მეტყვიან, რომ ჩვენი დღევანდელი მმართველები ახალგაზრდები არიან და არ უცხოვრიათ იმ სისტემაშიო, მაგრამ მაშინ გამოდის, რომ საბჭოური აზროვნება მათ გენეტიკურად გადაეცათ. მთელი საბჭოთა პერიოდის განმავლობაში არსებობდა ცალსახა აზროვნება: რასაც ხელისუფლება იტყოდა, შენც ისე უნდა გეფიქრა. დღეს ეს უფრო მაღალ დონეზე ხორციელდება, რადგან, მაგალითად, საბჭოთა პერიოდში არ ჰქონდათ ტოტალური მოსმენების საშუალება, იმიტომ რომ არ არსებობდა ამისთვის საჭირო ტექნიკა.
დღეს აბსოლუტურად ყველაფერი ისმინება და ეს დასტურდება ბათიაშვილის საქმითაც: ის მოსმენის საფუძველზე დააკავეს, რადგან მან გამოთქვა აზრი, რომელიც განსხვავდებოდა ხელისუფლების აზრისგან. როგორც ამბობენ, დასაჭერთა მთელი სია არსებობს, რომელშიც ადამიანები მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ მოხვდნენ, რომ ისინი სხვაგვარად აზროვნებენ. საბჭოთა კავშირში იყო კანონი, რომლის თანახმადაც დისიდენტებს ანტისაბჭოთა ქმედებისთვის აპატიმრებდნენ: ზოგს ფსიქიატრიულში უშვებდნენ, ზოგს - გულაგში და ასე შემდეგ. ესე იგი, იმავე პერიოდს ვუბრუნდებით?! შევარდნაძესაც უნდოდა ასეთი კანონის მიღება, მაგრამ ამის პირველი მოწინააღმდეგე სააკაშვილი იყო, როგორც ჩანს, მას ადრეული სკლეროზი დაეწყო.
აი, თუნდაც, თქვენი ეს შეფასება შეიძლება ჩაითვალოს ანტისახელმწიფოებრივ გამონათქვამად?
- შეიძლება. თუმცა ისიც თქვეს, რომ კანონის მიღებამდე გაკეთებულ გამონათქვამებს არ ჩავთვლითო. ესე იგი უნდა მოვასწროთ თქმა (იცინის). ეს, უპირველესად, ნიშნავს პანიკას! ხელისუფლებამ იცის, რომ არ შეუძლია ქვეყნის მართვა. ისინი ხელისუფლებაში შემთხვევით მოხვდნენ და მათ უნდათ, ხალხმა იფიქროს, რომ ისინი ხელისუფლებაში შემთხვევით არ არიან. ანუ უნდა ვიფიქროთ ისე, როგორც მათ უნდათ, თუმცა სინამდვილეში ჩვენზე კარგად იციან, რომ წარმოდგენა არ აქვთ, როგორ უნდა მართონ ქვეყანა.
ახლა მილიტარისტულ მიმართულებაზე გადაერთვნენ, იქნებ პატრიოტული გრძნობებით მაინც შევინარჩუნოთ ხელისუფლებაო. საერთოდ, როდესაც ქვეყანა კატასტროფის წინაშე დგას, ხელისუფლება მილიტარისტულ აქციას ატარებს.
იცით, როგორ დაიწყო ყარაბაღის კონფლიქტი? სომხეთის ცეკას მდივანს მოხსნას უპირებდნენ. მას მოსკოვიდან ფარულად შეატყობინეს ამის შესახებ. მან დაასწრო, უცებ შეიყვანა ჯარები ყარაბაღში და დაიწყო ეს ცნობილი ომი მხოლოდ იმიტომ, რომ ცეკას მდივნის პოსტს კარგავდა. მერე კრემლმა ვეღარ გაბედა მისი მოხსნა. იმის თქმა მინდა, რომ ხელისუფლებაში არიან ადამიანები, რომლებსაც გული უსკდებათ, როდესაც ხალხი სხვანაირად ფიქრობს. განსაკუთრებით აღაშფოთებთ ხოლმე, როდესაც ვინმეს გამონათქვამი ემთხვევა უცხოეთში მოღვაწის ნათქვამს. არადა ეს კი არ უნდა აწუხებდეთ, არამედ ის, როდესაც სტილი ემთხვევა.
მაგალითად, რუსეთის პარლამენტში ზის მიტროფანოვი, საქართველოს პარლამენტში კი - კოტე გაბაშვილი, რომლებსაც აბსოლუტურად ერთნაირი სტილის გამონათქვამები აქვთ. სამი კვირის წინათ კონდოლიზა რაისმა მთელი ლექცია წაუკითხა სააკაშვილს იმის შესახებ, რომ ასე მოქცევა არ შეიძლება, პირადად სააკაშვილს კი არ გულისხმობდა, არამედ მთელ მთავრობას.
ამერიკაში ვიზიტისას?
- დიახ და ამის შემდეგ იყო, რომ მთელი ერთი კვირით დაგვეკარგა პრეზიდენტი, იმდენად მძიმე მოსასმენი იყო ეს ლექცია. მისი კარგად მესმის, რთულ ვითარებაშია: თითქოს ყველაფერი უკეთ უნდა წასულიყო, მაგრამ ისევ უკან წავიდა.
რას გულისხმობთ?
- ჯერ ერთი, პარლამენტმა პრეზიდენტს პუტინთან შეხვედრა ჩაუშალა, რადგან შეეძლო, რომ რუსი სამშვიდობოების შესახებ გადაწყვეტილება ერთი კვირის შემდეგ მიეღო.
ანუ უმრავლესობა უპირისპირდება პრეზიდენტს?
- რასაკვირველია. თქვენ როგორ იცნობთ ჩვენს პრეზიდენტს?! მას არ გაუხარდებოდა პუტინთან ერთად გამოჩენა?! მით უმეტეს, რომ იქ იქნებოდნენ სხვა ქვეყნის პრეზიდენტებიც და უცხოური არხები გააშუქებდნენ ამ მოვლენას. ბოკერიას ირონიული გამონათქვამი, პუტინს შეხვედრის შეეშინდაო, პრეზიდენტის დაცინვა იყო: კაცს ჩაუშალეს ის, რაც ყველაზე მეტად მოსწონს.
რატომ? არ აძლევთ ხელს რუსულ-ქართული ურთიერთობების მოგვარება?
- არა, მათ ეს აგრესიული, მილიტარისტული გზა აძლევთ ხელს, რადგან დემოკრატიული განვითარების, რუსეთთან ურთიერთობის ნორმალიზებისა და პრობლემების მოგვარების ფონზე, რა შანსია, რომ ისინი ხელისუფლებაში დარჩებიან? საპარლამენტო უმრავლესობამ ჩაუშალა მას ეს ვიზიტი და ეს იყო ოქრუაშვილისა და მერაბიშვილის დაკვეთა.
ესე იგი, თქვენც ფიქრობთ, რომ ოქრუაშვილი სერიოზულად ძლიერდება?
- გაძლიერებულია და ეს არის. მას აქვს გადამწყვეტი გავლენა და, მიუხედავად იმისა, რომ ორი თვის წინათ მან და ბოკერიამ დაპირისპირება გაითამაშეს, იდეოლოგად მაინც ბოკერია რჩება. ამით სააკაშვილი დააწყნარეს, ვითომ დაპირისპირებული მხარეები დაზავდნენ. არ დაიჯეროთ, ყველანი სოროსის კადრები არიან და ყველაფერს ისე გააკეთებენ, როგორც სოროსს უნდა.
თქვენი საუბრიდან ჩნდება ეჭვი, რომ ჩვენ სამხედრო დიქტატურისკენ მივდივართ.
- თუ ამერიკელებს ჭკუა არ აქვთ, მივდივართ, ხოლო, თუ ჭკუა აქვთ, უნდა ჩაერთონ, მაგრამ ამერიკელებს არ აინტერესებთ დემოკრატიის სხვაგან დამყარება: შესანიშნავი, დახვეწილი დემოკრატია აქვთ თავიანთ ქვეყანაში, ამიტომ ცხვირაწეული არიან და ფიქრობენ, რომ მათ დემოკრატიას ვერავინ გაუგებს.