მიუხედავად იმისა, რომ ირაკლი კაკაბაძეს საპატიმროში ყოფნის და მომხდარი მოვლენების გამო ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუუარესდა, მას არ უნდა წამებულისა და დაჩაგრულის როლში ყოფნა. ის, რა თქმა უნდა, დიდ მადლობას უხდის ექიმებს მისი სიცოცხლის გადარჩენისთვის და იმედი აქვს, რომ ხელისუფლება ქვეყანას ოცდაათიანი წლების საქართველოს არ დაამსგავსებს. ის და პოეტი ზურა რთველიაშვილი, რომელიც ასევე იხდიდა პატიმრობის ოცდაათდღიან ვადას, ამის შემდეგაც აპირებენ ყველა იმ ადამიანის უფლებების დაცვას, რომელთაც რეპრესიები ემუქრებათ.
უპირველესად, თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ გკითხავთ, ყველამ იცის, რომ საავადმყოფოში მოიხადეთ საპატიმრო ვადა.
ირაკლი: ძალიან დიდ მადლობას მოვახსენებ ექიმებს, რომლებმაც გადამარჩინეს და, ასევე, მინდა, მადლობა გადავუხადო ყველა იმ ადამიანს, რომელიც მხარს მიჭერდა. ამ თემაზე მაინცდამაინც არ მინდა ყურადღების გამახვილება, ისე რომ არ გამოვიდეს, თითქოს წამებულების ან დაჩაგრულების როლში ვიყოთ. ჩვენი მიზანი ეს არ არის. ჩვენი მიზანი იყო პროტესტის გამოხატვა იმ ძალადობის წინააღმდეგ, რაც დღეს ქვეყანაში ხდება. მივაღწიეთ თუ არა რამეს, ამას დრო გვიჩვენებს. ჯერჯერობით არ მიმაჩნია სწორი იმის თქმა, რომ ჩვენმა დაპატიმრებამ რამე შეცვალა. დრო უნდა გავიდეს, რომ შევაფასოთ მომხდარი და აქედან გამოწვეული შედეგები.
ზურა, თქვენ და თქვენი მეგობრები შიმშილობდით. ამის გამო საავადმყოფოში მოხვდით. როგორ პირობებში იმყოფებოდით და ახლა როგორია თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა?
ზურა: მე, ლაშა ჩხარტიშვილი, დავით დალაქიშვილი და ჯაბა ჯიშკარიანი ერთ საკანში ვიმყოფებოდით. სამწუხაროდ, ვერ გავაგრძელე შიმშილობა, რადგან ჭინჭრის ციება შემეყარა და საავადმყოფოში გადამიყვანეს, ისევე როგორც ჩემი დანარჩენი მეგობრები. საპატიმროში ყოფნისას პატივისცემით გვეპყრობოდნენ. სხვა პატიმრებთან ურთიერთობის საშუალება არ მოგვცემია, მაგრამ ფრაგმენტული შეხება გვქონდა და ისინიც მხარდაჭერას გამოხატავდნენ. სანამ შიმშილობას გამოვაცხადებდით, სხვადასხვა ორგანიზაციები და პარტიები გვიგზავნიდნენ საკვებს და იმდენი გვიგროვდებოდა, რომ ვცდილობდით, სხვა პატიმრებისთვის გადაგვეცა. რა თქმა უნდა, ეს ადმინისტრაციის მეშვეობით ხდებოდა.
ირაკლი: აუცილებლად უნდა აღვნიშნოთ, რომ ზურას პოეტური ნიჭი იქაც დაფასდა. როგორც გავიგე, მასთან პოლიციელები მიდიოდნენ და თავიანთ ლექსებს აკითხებდნენ.
ზურა: სხვათა შორის, მათ შორის ბევრი მართლაც კარგი ლექსი იყო და ეს ძალიან სასიხარულოა. პოლიციელი, რომელიც ლექსს წერს, ტყუილუბრალოდ ადამიანზე ხელს არ ასწევს, მასში აუცილებლად იქნება სიყვარულისა და ადამიანობის მარცვალი.
საავადმყოფოში ახერხებდით ერთმანეთის ნახვას?
ზურა: როცა სხვადასხვა პროცედურებზე მივყავდით, ვახერხებდით შეძახილებით ერთმანეთის გამხნევებას. ერთ სართულზე ვიწექით, მაგრამ პალატები ცოტა დაშორებული იყო. გვიცავდნენ პატრულის ბიჭები, რომლებიც ძალიან კარგი ადამიანები აღმოჩნდნენ. შეგნებულად ეკიდებოდნენ ჩვენს მდგომარეობას და ძალიან მეგობრულად იყვნენ ჩვენ მიმართ განწყობილი. ბევრ საკითხში სოლიდარობას გვიცხადებდნენ და ჩვენც არ ვაყენებდით მათ უხერხულ მდგომარეობაში. ვიღაც-ვიღაცეებს ნუ ჰგონიათ, რომ რიგითი პოლიციელები ვერ ერკვევიან სიტუაციაში და ხელაღებით შეასრულებენ დანაშაულებრივ ბრძანებებს. მერწმუნეთ, ისინი არ შეასრულებენ ასეთ ბრძანებებს, რაც უნდა ზემოდან მოდიოდეს.
თქვენზე რაიმე ზეწოლა ან შანტაჟი ხომ არ იყო?
ზურა: ერთადერთი შემთხვევა იყო, როცა ჩვენმა მეგობრებმა, ახალგაზრდა პოეტებმა, ჩვენს მხარდასაჭერად აქციები გამართეს რუსთაველზე, ჩემს მეუღლეს სახლში დაურეკა რომელიღაც „ჩეკისტმა“ და ურჩია, ბიჭებმა აქციები შეწყვიტონ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მათაც დავიჭერთო. იყო კიდევ რაღაც „კაგებეშნიკური“ მოძრაობები, მაგრამ ეს სასაცილოდ არ გვყოფნიდა. სხვათა შორის, ამან ეროვნული მოძრაობის წლები გამახსენა და ვფიქრობ, რომ დღეს ამ მოძრაობის მეორე ეტაპი დადგა.
ხომ არ ფიქრობთ, რომ ეროვნული მოძრაობის მეორე ეტაპი გამოიწვევს ხელისუფლების შეცვლას, რომელიც კიდევ ერთხელ მიგვიყვანს რევოლუციამდე და შეიძლება, ეს არც თუ ისე მშვიდობიანად მოხდება?
ირაკლი: ჩვენ უპირველესად პაციფისტები ვართ, მიუხედავად იმისა, რომ პრეზიდენტი ჩვენ „ეგრეთ წოდებულ პაციფისტებს“ გვიწოდებს. ჩვენ არავის მოვუწოდებთ სისხლისღვრისკენ, არამედ გვინდა, დავიცვათ ადამიანები ძალადობისგან, რომელსაც დღეს ყოველდღიურად ახორციელებს სახელმწიფოებრივი „მანქანა“. ჩვენ გვსურს, რომ ერთხელ მაინც მოხდეს კონსტიტუციური გზით ხელისუფლების პოლიტიკურ შვებულებაში გაშვება და ქვეყანაში ეროვნული ხელისუფლება მოვიდეს. ჩვენ ვართ კაცისკვლის წინააღმდეგი და ამას ვერ გვპატიობს ხელისუფლება. სამწუხაროდ, ამ ქვეყნის პოლიტიკური ხელმძღვანელობის დიდი ნაწილი ამ გზაზეა დამდგარი. მე მოვესწარი კომუნისტების დროინდელ საქართველოს და გიგა ბოკერიასა და სხვა ლიდერების გამოსვლები ძალიან მაგონებს პოლიტბიუროს წევრების, მაგალითად, სუსლოვის გამოსვლებს. იმ ადამიანებს, რომლებიც დღეს ხელისუფლებაში არიან, დიდი ხანია ვიცნობთ და, ჩემდა გასაოცრად, მათში საოცარი ცვლილებებია მომხდარი.
თქვენს დაპატიმრებას კიდევ რამდენიმე მოვლენა მოჰყვა, რამაც ქვეყანაში სერიოზული პრობლემები და დაძაბულობა გამოიწვია. რას ფიქრობთ ამის შესახებ?
ირაკლი: იცით, ირონია რაშია? ბოკერია და გივი თარგამაძე, რომლებიც ზვიად გამსახურდიას დამხობასა და შევარდნაძის მოყვანაში მონაწილეობდნენ, ლაპარაკობდნენ სამშობლოს ღალატზე და ხელისუფლების წინააღმდეგ შეიარაღებულ ამბოხებაზე. ბოკერია ოთხმოცდაათიანების დასაწყისში აშკარად უწყობდა ხელს ამბოხს, რისი მოწმეებიც არსებობენ და გადაღებულიც არის. გივი თარგამაძე იარაღით ებრძოდა ზვიად გამსახურდიას, ხალხის არჩეულ პრეზიდენტს. ისიც ირონიაა, რომ ნიკა რურუა ლაპარაკობს ბანდიტებზე, ძალადობასა და პრეზიდენტისთვის დაუმორჩილებლობაზე. 1991-1992 წლებში ის პირდაპირ ესროდა გამსახურდიას ტყვიებს. მათ, ყველას, კარგად ვიცნობ და ეს ყველაფერი ჩემთვის თავად აქვთ მოყოლილი. უბრალოდ, ბედის ირონიაა, რომ ისინი ვიღაც სხვა ბანდიტებზე ლაპარაკობენ და მათ გარდა კიდევ სხვა არსებობს ბანდიტი, კრიმინალი და მკვლელი. ამ დროს კი მათ სხვებთან ერთად კანონიერი პრეზიდენტი ჰყავთ დამხობილი და მათგან არც ერთისთვის არ მოუთხოვიათ ამ ანტისახელმწიფოებრივი ქმედებისთვის პასუხი.
თქვენ არ იზიარებთ ხელისუფლების დამოკიდებულებას კვიციანის მიმართ?
ირაკლი: რა თქმა უნდა, კვიციანის მხრიდან ეს იყო უშნო გამოხტომა. ეს იყო პროვოკაციული ქმედება, თუმცა არ ვიცი ამის სარჩული. ცხადია, რომ ეს ვიღაცის მიერ იყო მოწყობილი. შესაძლოა, ეს ჩვენი მთავრობის მოწყობილიც იყო. არის შანსი, რომ გიორგაძის ან მისნაირი ტიპების მოწყობილიც იყოს, ეგეთი ტიპები ასეთი რამეების სპეციალისტები არიან. ასევე, შეიძლება, ეს, გაბრაზებულ გულზე, კვიციანისა და მისი დისშვილის მოწყობილი ფარსიც იყო. თუმცა მკვლელობებს და მათ შორის, ირაკლი ბათიაშვილის დაჭერასაც, არანაირი აზრი არ აქვს. ეს არის ანტისახელმწიფოებრივი და არა ჰუმანური ქმედება. ვფიქრობ, რომ სახელმწიფო ბევრად უფრო ძლიერი უნდა იყოს და მას უფრო მშვიდობისმყოფელი ნება უნდა ჰქონდეს. ქვეყანა არ უნდა იმართებოდეს ვანო მერაბიშვილის პიარ აგენტად ქცეული პრეზიდენტის ხელით და ასეთი ფარსები არ უნდა იდგმებოდეს.